هشدار درباره شهریور پرحادثه جاده‌های ایران
گروه راه و شهرسازی|
۱۱کشته و ۳۳زخمی آخرین آمار واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان هرمزگانی در داراب و در روز جمعه است. تصادفی که اگر چه علت وقوع آن خواب‌آلودگی راننده اعلام شده اما دوباره بحث آمار بالای تصادفات و مشکلات راه‌های کشور را برجسته کرده است.
وزارت راه و شهرسازی در تازه‌ترین آمار اعلام کرده که در طول چهار سال گذشته آمار تلفات جاده‌یی از ۱۱هزار و۸۱۱ نفر در سال ۱۳۹۱ به ۱۰ هزار و۸۰۰ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده و میزان کشته‌شدگان کاهش یافته است، اما افت حجم تلفات قابل اتکا نیست، زیرا برآوردها نشان می‌دهد که تعداد جابه‌جایی مسافران جاده‌یی کاهش یافته و از ۲۲۶ میلیون نفر در سال ۱۳۹۱ به ۱۶۷میلیون نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده و حمل بار جاده‌یی هم در حوزه ترانزیت از 10.7میلیون تن به 7.5 میلیون تن کاهش یافته است، در واقع کاهش حجم تلفات جاده‌یی طی سال‌های 91 تا 95 در شرایطی رخ داده که شاهد افت مسافرت‌ها و همچنین کاهش حمل و نقل جاده‌یی کالا در سراسر کشور بودیم.
در همین حال، آمار کل جان‌باختگان تصادفات جاده‌یی و شهری طی سال‌های اخیر تا حدودی کنترل شده و از سال 84 کاهش چشمگیری داشته است، به گونه‌یی که تعداد کشته‌ها در این سال، 27 هزار و 600 نفر بوده اما در سال 94 با وجود رشد 2.5 برابری خودروها، تعداد کشته‌ها به 19هزارنفر رسیده که این ارقام تا حدودی امیدوار‌کننده است. البته براساس آمار بیش از ۹۰درصد از تصادفات جاده‌یی ناشی از عدم توجه راننده به جلو، خستگی و خواب‌آلودگی، عدم کنترل وسیله نقلیه به لحاظ سرعت بالا و عدم رعایت حق‌تقدم بوده و نامناسب بودن جاده‌ها و راه‌های کشور در میان عوامل اثرگذار نخست در تصادفات نیست. اما راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند از جمله سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان حمل و نقل عمومی (سپهتن) و اقداماتی از جمله نصب دوربین‌های هوشمند ثبت تخلف سرعت و... در جاده‌ها، کاهش حجم تصادفات را در شهرهای مختلف به همراه داشته است.
بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند
کارشناسان حوزه ایمنی راه‌ها معتقدند که لزوم توجه به زیرساخت‌های جاده‌یی، استفاده از فناوری در جاده‌ها، کنترل رانندگان و خودروها و ارتقای فرهنگ رانندگی و آموزش دوره‌یی رانندگان می‌تواند در کاهش حجم تصادفات جاده‌یی اثر بسزایی داشته باشد، البته نگاهی به حادثه روز گذشته واژگونی دانش‌آموزان نشان می‌دهد که اتوبوس حادثه دیده مجهز به سیستم سپهتن بوده و برابر اطلاعات این سامانه، سرعت اتوبوس در لحظه تصادف ۸۶ کیلومتر بر ساعت و مجاز بوده است که این موضوع اهمیت ارتقای فرهنگ رانندگی در کنار بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند را دوچندان می‌کند، براساس آمار رسمی کشور ۵۲درصد از عوامل اثرگذار در تصادفات مربوط به انسان، 30درصد مشکلات جاده‌یی و ۱۳درصد مربوط به نقص فنی خودروها در تصادفات رانندگی است. در مورد عامل نخست تصادفات، بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند و همچنین قوانین سختگیرانه و آموزش رانندگان می‌تواند در کاهش آمار آن موثر باشد، اما در مورد بحث مشکلات جاده‌یی که براساس تحقیقات به عمل آمده توسط کارشناسان اداره راهور پلیس راهنمایی و رانندگی در سال ۹۳ نزدیک به یک‌سوم کل تصادفات مربوط به عوامل ناشی از مشکلات مربوط به جاده‌ها بوده است، باید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌یی، نگهداری از راه‌ها و ایمن‌سازی جاده‌ها را در اولویت قرار دهد که در این میان افزایش هزینه سوخت می‌تواند یکی از راهکارهای مورد استفاده باشد، کمرنگ کردن عامل سوم موثر در تصادفات هم با معاینات دوره‌یی و جدی گرفتن آن ازسوی پلیس راهنمایی و رانندگی حل شدنی است.
شهریورماه، کشنده‌ترین فصل تصادفات
اما فارغ از اقداماتی که مسوولان حوزه جاده‌یی و پلیس راه کشور باید انجام دهند، هموطنان نیز باید هشدارها را جدی بگیرند. هر ساله مسوولان انتظامی راه‌های کشور با آغاز ایام نوروز و تعطیلات تابستان درباره افزایش حجم تصادفات هشدار می‌دهند و از هموطنان درخواست می‌کنند که سفرهای خود را به روزهای پایانی تعطیلات و آخرین ساعات روز موکول نکنند اما باز هم هرساله شاهد وقوع حجم بسیاری از حوادث در این روزها و ساعات هستیم. در سال جاری هم رییس پلیس راه کشور درباره افزایش تلفات حوادث رانندگی در ماه شهریور هشدار داد و گفت: شهریور پرترددترین و در عین حال پرتلفات‌ترین ماه سال است و در سال‌های گذشته همواره شهریور دارای بیشترین آمار تصادفات و تلفات حوادث رانندگی بوده و اگرچه این آمار از چند سال گذشته تاکنون دارای کاهش نسبی بوده اما همچنان بیشترین آمار در میان ماه‌های سال متعلق به شهریور است.
سردار حمیدی در این باره افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد ۴۰درصد تصادف‌ها به دلیل خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان رخ می‌دهد.
وی با بیان اینکه در شهریورماه سال ۹۵، ۱۲۵۴ نفر در جاده‌ها جان خود را از دست دادند، گفت: این آمار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته اما همچنان رقم قابل توجهی است که لازم است رانندگان با توجه بیشتری اقدام به رانندگی کنند.
رییس پلیس راه کشور گفت: این موضوع نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی برای سفر و همچنین استراحت کافی پیش از آغاز حرکت می‌تواند سهم زیادی در کاهش تصادفات رانندگی شهریورماه داشته باشد. حمیدی، انحراف به چپ و سبقت غیرمجاز در مسیرهای دوطرفه را دو عامل دیگر وقوع تصادفات مرگبار رانندگی در شهریورماه اعلام کرد و گفت: این دو تخلف از جمله تخلفاتی است که پلیس با جدیت و بدون هیچ اغماضی با آن برخورد می‌کند.
وی با اشاره به گرمای تابستان اظهار کرد: شهریور، ماه پایانی تعطیلات تابستانی است، از این رو هرچه به روزهای آخر آن نزدیک می‌شویم حجم سفرها هم افزایش می‌یابد از سوی دیگر گرمای هوا هم سبب می‌شود راننده زودتر احساس خستگی کند، بنابراین توصیه می‌شود که حتما سعی کنند تا سفرهای خود را به روزهای پایانی تابستان موکول نکرده و حتما با استراحت کافی و هوشیاری رانندگی کنند.
بحران حوادث جاده‌ای
براساس آمار بانک جهانی، وضعیت حوادث جاده‌یی ایران بحرانی است. ضمن اینکه گزارشی از پژوهشکده بیمه مرکزی ایران هم نشان می‌دهد که کشورمان از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین ۱۹۰کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده و از این جهت، تنها کشور سیرالئون در غرب قاره آفریقا وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد. همچنین حجم تلفات تصادفات رانندگی ایران در مقایسه با برخی کشورهای آسیایی بالاست و حجم آن ۲۵برابر ژاپن و ۲برابر ترکیه است. آمار کشته‌شدگان جاده‌یی در سال 84 به ازای هر 10هزار خودرو 25هزار نفر بوده در حالی است که امروز به ازای هر 10هزار خودرو 7.3 هزار کشته داریم.
