تعارض نفتی 2 وعده انتخاباتی ترامپ
گروه انرژی|
دولت ترامپ در راستای وعده‌های داده شده در دوران تبلیغات ریاست‌جمهوری برای افزایش درآمدهای مربوط به بخش انرژی، در حال تسهیل مقررات زیست‌محیطی و فراهم کردن فضا برای فعالیت‌های بیشتر حفاری در امریکاست. در این میان فشارهای دونالد ترامپ برای بازنویسی پیمان نفتا (قرارداد تجارت آزاد امریکای شمالی) می‌تواند تاثیر منفی بر این موضوع داشته باشد.
نفتا یک پیمان تجاری منطقه‌یی است که در سال 1994 میان سه کشور ایالات‌متحده، مکزیک و کانادا پایه‌ریزی شد. طبق این موافقتنامه تمام محدودیت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری میان کانادا، مکزیک و امریکا در مدت 15سال به تدریج از بین می‌رفت. یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ، بررسی خروج ایالات‌متحده از این پیمان تجاری بود. بدین منظور از روز جمعه مذاکراتی در مکزیک با هدف بازنویسی نفتا با حضور مقامات 3کشور آغاز شده و گفته می‌شود که تا 5سپتامبر ادامه داشته باشد.
این مذاکرات در حالی آغاز شده که حدود 10روز پیش ترامپ در یک گردهمایی در آریزونا اعلام کرد که نسبت به دستیابی به هرگونه توافق جدید درباره معاهده نفتا تردید دارد. وی اظهار کرده بود: «فکر نمی‌کنم، بتوانیم به قراردادی برسیم. من معتقدم در مرحله‌یی از مذاکرات به این نتیجه خواهیم رسید که قرارداد نفتا را لغو کنیم.»
در این میان رهبران صنعت نفت امریکا بیش از همه مغموم بوده و نگران سرنوشت این تفاهمنامه تجاری 23ساله‌اند. معاهده نفتا، صنعت نفت و گاز امریکای شمالی را وارد دوره رنسانس کرده و راه را برای صادرات میلیاردی به مکزیک و کانادا هموار کرده بود. تنها در سال گذشته ارزش صادرات انرژی به مکزیک و کانادا به 34میلیارد دلار رسید. اکنون این تاجران چشم به راه نتایج مذاکرات مقامات دولتی در رابطه با بندهای معاهده نفتا هستند.
ماه گذشته گروهی از برترین تاجران نفت و گاز امریکا، مکزیک و کانادا در بیانیه مشترکی نگرانی خود را نسبت به سرنوشت این تفاهمنامه ابراز داشتند. به گزارش «تعادل» و به نقل از بلومبرگ، در بخشی از این بیانیه عنوان شده بود: «هرگونه تغییری که تجارت انرژی در مرزهای امریکای شمالی را مختل کند، یا حفاظت از سرمایه‌گذاری را کاهش دهد یا باعث افزایش تعرفه‌ها و موانع تجاری و بازگشت به دوران پیش از نفتا شود، ریسک از دست رفتن ده‌ها میلیون شغل را با خود به همراه دارد.» آن‌طور که به نظر می‌رسد، کمپانی‌های انرژی که در دیگر مذاکرات تجاری اخیر کمتر خود را دخیل می‌کردند، درباره نفتا موضوع دیگری را اتخاذ و بیشتر خود را درگیر کرده و در کمیته‌های مشاوره‌یی به صورت رسمی حضور دارند و لابی‌های قدرتمندی را برای تاثیرگذاری بر روند مذاکرات اعمال و اولویت‌های خود را برای کاخ سفید مشخص می‌کنند. البته خواسته‌های فعالان صنعت نفت چندان زیاد نیست و آنها در موضع تدافعی قرار دارند چرا که به این موضوع واقفند که تهدید ترامپ می‌تواند منجر به ویرانی توافق فعلی یا تضعیف شرایط موجود شود.
به گزارش «تعادل» و به نقل از بلومبرگ، جک جرارد، رییس موسسه نفت امریکا (API) در این باره اظهار می‌کند: «ما به دنبال کشف راهی معقولانه‌ایم تا هیچ بهانه‌یی برای اختلال بخش نفت در تفاهم نفتا وجود نداشته باشد. طی این سال‌ها، معاهده نفتا یک بازار بسیار کارآمد را در امریکای شمالی و با حضور کانادا، مکزیک و ایالات‌متحده توسعه داده است. این یک نظام بالغ است که به خوبی استقرار پیدا کرده و دلیلی برای ایجاد اختلال در آن نیست.»
پیمان نفتا ربع قرن پیش یعنی زمانی که ایالات‌متحده تقریبا نیمی از نیاز داخلی نفت خود را وارد می‌کرد، متولد شد. در آن زمان تولید نفت‌ماسه کانادا تازه آغاز شده بود (امروز تولید این نفت به 2میلیون و 400هزار بشکه در روز رسیده است) و مکزیک کماکان دارای انحصار در توسعه بخش انرژی خود بود و اجازه فعالیت شرکت‌های خارجی در حفاری و فرآورش نفت را نمی‌داد. کوین بوک تحلیلگر موسسه کلیرویوانرژی معتقد است: «در حال حاضر صنایع نفت و گاز از مذاکرات ضمنی فاصله گرفته و به نقطه‌یی رسیده که فرصت‌های سرمایه‌گذاری بی‌شماری در آن وجود دارد، چرا که انرژی از اهمیت بالایی در امریکای شمالی برخوردار است و می‌تواند آبستن مذاکرات فراوانی باشد.»
نفتا به افزایش قدرت برابری خرید در کشورهای عضو آن کمک می‌کند. به عنوان مثال این تفاهمنامه سبب می‌شود که معامله بنزین و دیگر فرآورده‌های نفتی بدون اعمال تعرفه صورت بگیرد. این معاهده همچنین شرایطی را فراهم آورده تا امکان افزایش قانونی فروش گاز به مکزیک فراهم شود. به‌گونه‌یی که سال گذشته 4میلیارد فوت‌مکعب در روز یا معادل 60درصد صادرات گاز امریکا به مکزیک ارسال شد.
تا بدین‌جا شرکت‌های نفت و گاز هر 3کشور کانادا، مکزیک و ایالات‌متحده دست در دست و در کنار یکدیگر باقی مانده‌اند. شرکت‌هایی همچون شورون وجود دارند که زنجیره ارزش آنها در طول 3کشور گسترانده شده است. این شرکت معتبر امریکایی که دارای یک نماینده در بخش انرژی کمیته مشاوران نفتاست، در بیانیه‌یی خطاب به دولت فدرال امریکا تاکید کرد که زنجیره ارزش این شرکت در طول کشورهای امریکای شمالی است. شورون در هر 3کشور دارای کارخانه‌های متعددی است که تجهیزات، خدمات تعمیرات و محصولات شیمیایی را تولید می‌کنند. این کمپانی هشدار داده است که ایجاد اختلال در این زنجیره ارزش، مستقیما کسب و کار ایالات‌متحده را به خطر می‌اندازد. در مکزیک، شرکت‌های امریکایی در یک مزایده در سال 2016، تعداد 5بلوک از 8بلوک نفت و گاز در آب‌های عمیق را در اختیار خود درآوردند. یکی از افراد لابی‌کننده وابسته به یک شرکت نفتی که در مکزیک فعالیت دارد، اظهار می‌کند: وضعیت مذاکرات نفتا برای شرکت‌هایی که منافع تجاری در مکزیک دارند، بسیار حیاتی است و بر روابط دوجانبه آنها تاثیر می‌گذارد. با توجه به اصلاحات قانونی صورت گرفته در مکزیک، این وضعیت در رابطه با شرکت‌های نفتی از اهمیت بالاتری نیز برخوردار می‌شود. شرکت‌های نفتی از مذاکره‌کنندگان خواسته‌اند تا شرایط را برای جابه‌جایی کارگران و تجهیزات میدان‌های نفتی از مرزهای امریکا با مکزیک و کانادا راحت‌تر کنند. شرکت‌های برتر نفت و گاز هر 3کشور حوزه امریکای شمالی، حامی برنامه ویزای جدید نفتا هستند که امکان دسترسی راحت‌تر به متخصصان بخش انرژی را فراهم کند.»
اما با این حال به نظر می‌رسد که بزرگ‌ترین تهدید در دستیابی شرکت‌های نفتی به خواسته‌هایشان، دولت جمهوری‌خواه دونالد ترامپ باشد. ترامپ در کمپین انتخابی خود علیه نفتا شعار داده و گفته بود که این قرارداد باعث از دست رفتن مشاغل امریکایی‌ها شده است، چرا که شرکت‌ها به دنبال نیروی کاری با دستمزد کمتر در خارج از امریکا رفته‌اند. 3نفر از لابی‌گرهای بخش انرژی به بلومبرگ اعلام کرده‌اند که موضع امریکا در این مساله را تایید نمی‌کنند و آن را در مسیر ایجاد موانع تجاری می‌دانند.
