یک تجربه موفق صنعتی در ایران

تعادل|

«جذب سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان معتبر خارجی» با هدف 3‌گانه «انتقال تکنولوژی، داخلی‌سازی و صدور محصول نهایی به بازارهای جهانی» می‌تواند علاوه بر پوشش مصرف داخلی یکی از فاکتورهای موثر در توسعه صنعت داخل نیز باشد. از این رو کنشگران صنعتی بر این باورند که دولتمردان و تصمیم‌سازان اقتصادی باید با ایجاد سیاست‌های تشویقی مسیر ورود تکنولوژی از طریق جذب برندهای خارجی را فراهم کرده تا در نهایت منجر به تولید مقرون به صرفه‌ و صادرات محور شود. از آن سو، تولیدکنندگان داخلی هم با بهره‌مندی از حضور برندهای معتبر جهانی می‌توانند با کارگیری ابزار و ماشین‌آلات پیشرفته علاوه تولید محصولات رقابت‌پذیر و مطابق با ذائقه مردم به سمت توسعه و پیشرفت رقابتی تولیدات داخلی حرکت کنند و بازارهای جهانی را به دست آورند. چراکه یک تولید‌کننده داخلی زمانی می‌تواند در بازارهای داخلی و خارجی جای پای خود را مستحکم کند که از دانش و تکنولوژی روز دنیا بهره بگیرد و این میسر نمی‌شود، مگر با حضور برندهای تراز اول دنیا. بر همین اساس باید نوعی هم‌افزایی میان تولیدکنندگان، شرکت‌ها و برندهای داخلی و خارجی صورت بگیرد تا فرصت استفاده از تجربه‌ها و فناوری‌های خارجی برای ایرانی‌ها فراهم شود. در این میان برای مثال می‌توان گفت «سامسونگ» یکی از برندهای مطرح و تاثیرگذار در بازار لوازم خانگی است؛ برندی که طی سال‌های اخیر با تکیه بر تولیدات داخلی توانسته محصولاتی با تنوع بالا از لحاظ قیمت و مدل به بازار عرضه کند و به این ترتیب سهم بزرگی از بازار فروش ایران را به خود اختصاص دهد.

«صنعت لوازم خانگی» دهه‌هاست که در ایران ریشه دوانده و توانسته برندهای معتبری به نیز بازار معرفی کند اما متاسفانه این صنعت به سبب آنکه نتوانست در مقطعی به نوسازی و ارتقای تکنولوژی خود اقدام کند از برندهای معتبر دنیا عقب ماند و در نتیجه بخشی از بازار داخلی و خارجی خود را از دست داد. به طوری که برندهای قدیمی نظیر«ارج و آزمایش» از چرخه تولید خارج شدند اما در مقابل برندهای جدیدی متولد شدند و محصولاتی را به تولید رساندند که امروز هم توانسته‌اند، بخش بزرگی از بازار داخل را پوشش ‌داده و هم صادرات وسیعی به دیگر کشورها داشته باشند. بنابراین باید گفت که صنعت لوازم خانگی در ایران هنوز زنده است و این امیدواری وجود دارد که بتواند کماکان به صورت پویا به کار خود ادامه داده و مردم را از محصولات خود بهره‌مند کند. اما موضوعی که مطرح می‌شود، این است که چرا مصرف‌کنندگان بیشتر به سمت برندهای خارجی تمایل دارند؟ کیفیت پایین تولید داخلی را می‌توان علت گرایش مصرف‌کنندگان به سمت کالاهای خارجی عنوان کرد. از این رو کارشناسان معتقدند که باید شرایطی ایجاد می‌کنیم تا با حضور برندهای معتبر خارجی و بهره‌گیری از تکنولوژی آنها تولید داخل را ارتقا ببخشیم.

 در همین راستا «سامسونگ» یکی از برندهای شناخته شده‌یی است که توانسته با داخلی‌سازی در ایران جایگاه خوبی را در بازار کشور به دست آورد. این در شرایطی بود که برخی برندهای تولیدکننده داخلی نوک پیکان انتقادات خود را به سمت برند کره‌یی سامسونگ در ایران نشانه گرفته بودند؛ آنها بر این باورند که در ایران تولید نداشته و بیشتر درحال واردات این برند کره‌ای قطعات و به عبارتی مونتاژ ساده محصولات است. حال این سوال مطرح می‌شود که کالاهای موجود در بازار با برند سامسونگ، وارداتی هستند یا داخلی‌سازی؟ از این رو تلاش کردیم با هماهنگی مدیران ارشد این شرکت با حضور در جاده مخصوص از 3 کارخانه مختلف آن بازدید کنیم. البته اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز در بازدیدی که از کارخانه سامسونگ داشتند؛ معتقد بودند این برنده کره‌یی درحال تولید محصول در ایران است و به عمق داخلی‌سازی بسیار خوبی رسیده است. به طوری که این برند کره‌یی در کیلومتر 16 جاده مخصوص کرج توانسته، ظرفیت تولید 100درصدی را در کشور ایجاد کند و دست به توسعه اشتغال در کشور بزند.

 از سوی دیگر در نگاه نخست آنچه توجه ما را به خود جلب کرد، تعداد نیروی جوان مشغول به کار در این کارخانه بود. به طوری که بیش از 3هزار و 500 نیروی کار جوان در این کارخانه‌ درحال فعالیت بودند. همچنین هنگام بازدید از خطوط تولید «تلویزیون» و خطوط تولید «یخچال فریزرهای این برند کره‌یی» می‌توان ادعا کرد که ایران درحال تولید محصولات کره‌یی با تکنولوژی روز این کشور است.

از آن سو نباید این موضوع را نیز از نظر دور داشت که یک شرکت نمی‌تواند در گام اول به موفقیت کامل دست پیدا کند. کشورهایی که به نبوغ فناوری و تولید دست یافتند، گام به گام پیش رفتند. بنابراین شرکت‌ها باید پله‌ پله پیش بروند و به عمق تولید دست پیدا کنند. از این رو به نظر می‌رسد، کارخانجات تولید این برند کره‌یی برخلاف ادعای منتقدان که می‌گویند در این سوله‌ها تعداد اندکی دستگاه قدیمی وجود دارد و سامسونگ به هیچ‌وجه نمی‌تواند اسم تولیدکننده را یدک بکشد از پیشرفته‌ترین و

به‌روزترین دستگاه‌های کره‌یی بهره می‌برد و روند رو به رشد و خوبی را طی کرده است.

از طرفی، شایعات دیگری در این زمینه مطرح می‌شود مبنی بر اینکه اگر دستگاهی خراب شود باید به دست کارشناسان کره‌یی تعمیر شود. این درحالی است که متولیان و مهندسان حاضر در کارخانه با رد این شایعات می‌گویند: این اظهارات پایه و اساس درستی ندارد؛ چراکه تمامی دستگاه‌ها توسط متخصصان دوره دیده ایرانی تامین و نگه‌داری می‌شوند. متخصصان ما آموزش کامل را دیده و نیازی به مهندسان کره‌یی برای تعمیر دستگاه نیست. به گفته آنها مراحل تولید بسیار پیچیده و نیاز به تخصص ویژه دارد. بر همین اساس تمامی مهندسان حاضر در خطوط تولید کاملا مسلط به مراحل تولید بوده و دوره‌های لازم را در کشور کره گذرانده‌اند. تمامی کارگران خط تولید نیز با مهارت لازم به فرآیند تولید اشراف داشته و آنان نیز دوره‌های لازم را دیده‌اند. از این رو مشاهدات خبرنگار تعادل حاکی از این است که انتقال تکنولوژی تا مقدار بسیار زیادی صورت گرفته و عمق داخلی‌سازی محصولات همانطور که نایب‌رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز به آن اشاره کرد، بالاست.

جمع‌بندی مشاهدات ما از تولید این برند کره‌یی در ایران گویای این است که تولید محصولات سامسونگ در ایران به مرحله بومی‌سازی رسیده است. از طرفی سرمایه‌‌گذاری شرکت سامسونگ در ایران مزایایی چون «انتقال تکنولوژی، سیگنال کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران به شرکت‌های خارجی، امکان انعقاد قراردادها و تفاهمنامه‌های همکاری در بخش‌های مختلف» را برای ما به همراه داشته است.

از این رو «انتقال تکنولوژی» ازجمله منافعی است که توانسته عاید شرکت‌های ایرانی شود تا به شکل بهتری بتوانند مطابق نیاز بازار، خواسته مشتری را اجابت کنند.

به طور مثال می‌توان به تفاهمنامه‌های همکاری بین شرکت‌های «سام الکترونیک و تکوین الکترونیک» و این شرکت اشاره کرد که با هدف انتقال فناوری تولید لوازم خانگی منعقد شد. در این راستا، دبیر رییس انجمن لوازم خانگی ایران نیز گفته که تولید سامسونگ ایرانی در داخل کشور یک افتخار است؛ چراکه نگاه ما به توسعه اقتصادی کشور باید توسعه صنعتی با محوریت بخش خصوصی باشد. حبیب‌الله انصاری می‌افزاید: امروز ما در شرایطی هستیم که با رفع تحریم‌ها، ساختار مدیریت صنعتی کشور باید به گونه‌یی باشد که با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا بتواند در راستای «افزایش بهره‌وری، ایجاد ارزش افزوده و مشتری‌مداری» گام بردارد.