نزدیک شدن نیجریه به پایان ماه‌عسل تولید نفت

در ماه آگوست، تولید نفت ایران بیش از 2 هزار بشکه در روز کاهش داشت

گروه انرژی  

در روزهایی که صحبت از تمدید طولانی‌تر توافق کاهش تولید تا ماه ژوئن 2018 می‌شود، گزارش ماه سپتامبر سازمان کشورهای صادرکننده نفت حکایت از 3مساله دارد: کاهش تولید، پایبندی بالای اعضا به توافق و افزایش قیمت. 3خواسته‌یی که بازار از کشورهای عضو اوپک برای برقراری مجدد تعادل در بازار دارد.  در حالی که گزارش ماه آگوست نشان می‌داد، تولید اوپک در ماه جولای نسبت به ماه ژوئن افزایش داشت، آمارهای گزارش دیروز اوپک نشان می‌دهند که مجموع تولید اوپک در ماه آگوست در سطح 32میلیون و 755هزار بشکه در روز رسیده که 79هزار بشکه کمتر از ماه جولای است. در ماه آگوست تنها کشوری که به نحو قابل توجه به تولید نفت خود افزوده نیجریه بوده که رشد 138هزار بشکه‌یی در تولید خود را به ثبت رسانده است. مساله‌یی که شاید سبب شود این کشور در نشست 173ام اوپک در پایان ماه نوامبر با درخواست‌های باقی اعضا خصوصا ونزوئلا برای پیوستن به کاهش تولید و خروج از معافی مواجه شود.  مابقی اعضای اوپک در ماه آگوست یا با کاهش تولید مواجه بودند یا رشد ملایمی را در تولید خود ثبت کردند. در این میان بیشترین کاهش تولید مربوط به دیگر کشور معاف از اجرای توافق یعنی لیبی بود. این کشور آفریقایی در هشتمین ماه میلادی، کاهش بیش از 112هزار بشکه‌یی را تجربه کرد و تولید خود را به سطح 890هزار بشکه در روز رساند.

ایران نیز برخلاف برآوردهایی که از سوی موسساتی همچون پلاتس منتشر شد، با کاهش 2هزار و 300بشکه‌یی در تولید مواجه بود. پلاتس 3روز پیش در برآورد خود از وضعیت ایران اعلام کرد که تولید نفت ایران در ماه آگوست با 100هزار بشکه افزایش در روز مواجه بوده و سطح تولید این کشور به 3میلیون و 830هزار بشکه در روز رسیده است. داده‌های گزارش دیروز اوپک نیز تولید ایران را تقریبا مشابه پلاتس و در سطح 3میلیون و 828هزار بشکه اعلام کرده است. اما تفاوت این دو گزارش در برآورد تولید ایران در ماه جولای است. البته ایران در اعلام مستقیم خود به اوپک، ادعای کاهش 55هزار بشکه‌یی در تولید روزانه ماه آگوست خود را داشته است.  عربستان‌سعودی و عراق به عنوان دیگر تولیدکنندگان بزرگ اوپک نیز روند کاهشی در تولید خود را تجربه کرده و به ترتیب کاهشی 10هزار و 23هزار بشکه‌یی در روز را ثبت کردند. در حال حاضر عربستان با تولید روزانه 10میلیون و 22هزار بشکه نفت در صدر جدول اوپک قرار گرفته است و پس از آن عراق با 4میلیون و 448هزار بشکه در رتبه دوم جای دارد. ایران نیز رتبه سوم تولیدکنندگان را به خود اختصاص داده است.  نکته مهم در این میان این است که در ماه آگوست تولید 12تولیدکننده اوپک که خود را متعهد به کاهش تولید کرده‌اند، تقریبا به 30میلیون بشکه در روز رسیده است که حاکی از پایبندی 108درصدی این کشورهاست. حتی با احتساب تولید نفت دو کشور معاف یعنی نیجریه و لیبی نیز پایبندی اوپک در ماه آگوست به توافق کاهش تولید نیز بالای 99درصد است.

 رشد 6 دلاری قیمت نفت ایران

میانگین قیمت سبد نفتی اوپک در ماه آگوست به 49دلار و 60سنت در هر بشکه رسید که رشدی 5.7درصدی یا 2دلار و 67سنتی نسبت به ماه جولای را نشان می‌دهد. در ماه آگوست بیشترین رشد قیمت نفت نصیب آنگولا شد و نفت گیراسول بشکه‌یی 7دلار و 30سنت گران‌تر معامله شد. کمترین رشد نیز متعلق به نفت ونزوئلا بود که تنها 4دلار و 50سنت افزایش قیمت داشت. عنوان گران‌ترین نفت در بین تولیدکنندگان اوپک در ماه آگوست نیز به آنگولا می‌رسد که به‌طور میانگین هر بشکه از نفت گیراسول خود را با قیمت 52دلار و 31سنت به فروش رساند. ونزوئلا نیز با دریافت 45دلار و 38سنت برای هر بشکه از نفت «مری» خود، صاحب ارزان‌ترین نفت تولیدی در اوپک شد.  در این میان قیمت هر بشکه از نفت خام سنگین ایران نیز به میزان 5دلار و 80سنت افزایش یافت و به سطح 48دلار و 70سنت رسید. ایران در همین بازه زمانی در سال 2016، به‌طور میانگین هر بشکه از نفت خام تولیدی خود را با قیمت 41دلار و 16سنت به فروش رسانده بود.

 روند قیمت نفت‌خام

همان‌طور که اشاره شد، قیمت سبد نفتی اوپک در ماه آگوست برای دومین ماه متوالی افزایش یافت و به سطح میانگین 49دلار و 60سنت در هر بشکه رسید. چنین سطحی از قیمت حاکی از رشدی 6درصدی معادل 2دلار و 67سنت در هر بشکه از سبد نفتی اوپک است. با این حساب، رشد قیمت نفت اوپک از ابتدای سال جاری تا پایان ماه آگوست بیش از 30درصد بوده است. در بازارهای بین‌المللی نیز وضعیت مشابهی حاکم بوده است. بر این اساس در ماه آگوست معاملات آتی نفت برنت در بورس لندن رشد 5.5درصدی قیمت را ثبت کردند و قیمت نفت مرجع دریای شمال را به 51دلار و 87سنت در هر بشکه رساندند. در ایالات‌متحده و در بورس نیویورک، نفت خام وست‌‌تگزاس‌اینترمدیت با شیب کمتری معادل 3درصد رشد قیمت داشته و هر بشکه 48دلار و 6سنت معامله شد. به‌طور میانگین، قیمت فروش نفت در قراردادهای آتی از ابتدای سال 2017 تا پایان ماه آگوست، رشدی 20درصدی را تجربه کردند.

بر اساس گزارش ماه سپتامبر اوپک، کارگزاران بورس، در هفته منتهی به 29آگوست، پوزیشن‌های خرید خود در قراردادهای آتی و اختیار نفت برنت را قریب به 1300واحد کاهش داده و به سطح 416هزار و 551عدد رساندند. این روند در بازار نفت امریکا با شیب بسیار شدیدتری حاکم بوده است. به نحوی که پوزیشن‌های خرید در معاملات آتی و اختیار نفت دبلیوتی‌آی بیش از 105هزار واحد کاهش یافته و به سطح 147هزار و 303عدد رسیدند. چنین روندی حاکی از شروع کاهش تقاضا در روزهای پایانی ماه آگوست است که احتمالا مرتبط با بلایای طبیعی رخ داده در چند ایالت امریکاست.

 اقتصاد جهانی

اوپک در گزارش دیروز، چشم‌انداز خود نسبت به رشد اقتصادی جهان در سال 2017 را اندکی نسبت به گزارش پیشین در ماه آگوست بهبود بخشیده و از رقم 3.4درصدی به 3.5درصد رسانده است. این در حالی است که پیش‌بینی این سازمان برای رشد جهانی اقتصاد در سال 2018 بدون تغییر و در سطح 3.4درصد باقی مانده است. در این رابطه، پیش‌بینی می‌شود که در سال 2017اقتصاد کشورهای عضو OECD و خصوصا کشورهای اروپایی و تا حدودی ایالات‌متحده عملکرد بهتری را از خود نشان دهند. اکنون پیش‌بینی اوپک برای رشد اقتصادی کشورهای OECD در سال 2017 به 2.2درصد و در سال 2018 به 2درصد رسیده است. همانند گزارش ماه‌های اخیر، بالاترین پیش‌بینی در رابطه با رشد اقتصادی مربوط به هند و چین می‌شود. انتظار اوپک بر این است که در سال 2017 هند رشد 6.9درصدی و چین رشد 6.7درصدی را تجربه کند. در سال 2018 نیز پیش‌بینی می‌شود که رشد اقتصادی هند به 7.5درصد و رشد اقتصادی چین 6.3درصد تغییر پیدا کند. در این میان برآوردها در رابطه با اقتصادهایی همچون برزیل و روسیه نیز به ترتیب حاکی رشد 0.5درصدی و 1.5درصدی در سال جاری رشد 1.5درصدی و 1.4درصدی در سال 2018 است.

 تقاضای جهانی نفت

گزارش اوپک در رابطه با تقاضای جهانی نفت خام متاثر از بهبود فراتر از انتظار عملکرد اقتصادی کشورهای OECD خصوصا اروپا و ایالات‌متحده و نیز اقتصاد چین در سه‌ماهه دوم سال 2017 است. مساله‌یی که سبب شده است در یک ماه اخیر کارشناسان این کارتل، پیش‌بینی خود برای رشد تقاضای نفت خام در سال جاری را به میزان 50هزار بشکه در روز بالا برده و به سطح یک‌میلیون و 420هزار بشکه در روز برسانند. مشابه همین استدلال، پیش‌بینی اوپک برای رشد تقاضای نفت در سال 2018 را نیز تحت تاثیر قرار داده و با 70هزار بشکه افزایش روزانه به سطح یک‌میلیون و 350هزار بشکه در روز رسانده است.

 عرضه جهانی نفت

انتظار اوپک در رابطه با عرضه نفت توسط رقبایش تغییر نکرده و کماکان پیش‌بینی می‌شود که تولید روزانه نفت کشورهای غیراوپکی با رشدی 780هزار بشکه‌یی مواجه شود. اوپک برای پیش‌بینی عرضه نفت این دسته از کشورها در سال 2018، وضعیت تولید روسیه و قزاقستان را مدنظر قرار داده و کارشناسان این سازمان در این یک ماه به این نتیجه رسیده‌اند که باید پیش‌بینی خود در رابطه با رشد عرضه نفت کشورهای غیراوپکی را به میزان 100هزار بشکه کاهش داده و به سطح یک‌میلیون بشکه در روز برسانند.

 روند ذخایر

گزارش ماهانه اوپک طبق روال همیشگی، داده‌های مربوط به ذخایر تجاری نفت را با دو ماه تاخیر منتشر می‌کند. بر این اساس مجموع ذخایر تجاری کشورهای OECD در ماه جولای به سطح 3میلیارد و 2میلیون بشکه رسیده است که نسبت به ماه ژوئن کاهش داشته است. با این حال، ذخایر نفت این کشورها در پایان ماه جولای، کماکان به میزان 192میلیون بشکه بالاتر از میانگین 5ساله بوده است. از این مازاد ذخایر، 123میلیون بشکه سهم نفت خام و 72میلیون بشکه سهم فرآورده‌های نفتی است. به عبارت دیگر، کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی، تقریبا برای تامین نیاز 63روز خود دارای ذخایر هستند که این رقم به میزان 2.7روز بالاتر از میانگین 5ساله است.