راه‌اندازی سیستم جهانی برای گواهی مبدأ الکترونیکی
طرح ویژه‌یی از سوی اتاق تهران برای تکمیل گواهی مبدا الکترونیکی به شورای گواهی مبدا الکترونیکی ارائه شده است؛ طرحی که براساس آن اتاق تهران اعلام آمادگی کرده تا سیستمی یکپارچه برای صدور گواهی مبدا راه‌اندازی کند تا علاوه بر اطلاعاتی مثل تاریخ، اتاق صادر‌کننده و شماره سریال گواهی مبدا؛ به یک سری اطلاعات کلی هم در رابطه با محتوا مثل وزن، نوع کالا، مقصد کالا و... درآن پرداخته شود.
به گزارش پایگاه خبری اتاق تهران؛ مشاور رییس اتاق تهران با اشاره به پیشنهاد ویژه اتاق تهران به شورای گواهی مبدا الکترونیکی، گفت: سال گذشته در کنار عضویت در شورای گواهی مبدا الکترونیکی یک پیشنهادی هم مطرح کردیم که مربوط به کمبودهایی است که در این سیستم کنونی وجود دارد و برطرف کردن آنها می‌تواند بسیار مهم باشد. حجت‌الله بهروز افزود: در ایران معمولا اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی هستند که گواهی مبدا صادر می‌کنند و در بعضی از موارد خاص بعضی از سازمان‌ها نیز این مسوولیت را دارند ولی بطور کلی گواهی مبدا را اتاق صادر می‌کند. در دنیا هم شرایط به همین شکل است یعنی در بیشتر کشورها گواهی مبدا را اتاق‌ها صادر می‌کنند. البته در بعضی از کشورها هم این کار برعهده ارگان‌هایی مانند وزارت بازرگانی ما یا سازمان‌های غیردولتی دیگر است.
او می‌گوید: گواهی مبدا سندی است که تایید می‌کند کالایی از یک کشور به عنوان مبدا تولید آن، صادر شده است و ادامه می‌دهد: درحقیقت گواهی مبدا معرفی می‌کند که یک کالا یا یک محموله تولید یک کشور خاص است که مبدا آن هم همان کشور است یا احیانا اگر ترانزیت هم می‌شود مشخص می‌کند که تولید در کدام کشور صورت گرفته است. در این بین بیشترین استفاده‌یی که از گواهی مبدا می‌شود برای تعرفه‌های ترجیحی است که بسیاری از کشورها در تجارت بین یکدیگر تعیین می‌کنند و از همین رو گواهی مبدا سندی خیلی مهم محسوب می‌شود زیرا در گمرک مقصد کالا، برای برخوردار شدن از تعرفه‌های ترجیحی، تاثیرگذار است.
بهروز در ادامه توضیح داد: باتوجه به این اهمیت موضوع، تعدادی از کشورها از چندسال پیش شورایی را تحت عنوان «شورای گواهی مبدا»
(International certificate of origin) تشکیل دادند که اتاق‌های بازرگانی کشورمان هم عضو آن هستند تا با تعامل بایکدیگر به تعریف واحدی برای صدور گواهی مبدا برسند و روال تولید گواهی مبدا و چرخه آن را سامان دهی و استاندارد کنند. اتفاقی که باعث شد شکل و شمایل گواهی مبدا، اطلاعاتی که روی آن درج شده (المان‌های امنیتی و...) و نوع گردشی که باید در دنیا داشته باشد به یک شکل واحد برسد.
او گفت: این گواهی مبدا کاغذی است و به صورت دستی بین بازرگانان، خریداران و فروشندگان و گمرکات دست به دست می‌شود؛ موضوعی که مشکلات بسیاری را به دنبال داشته و دارد و از همین رو نیز از چندسال پیش یک زیرگروهی با 19 عضو زیرنظر شورای گواهی مبدا تشکیل شد که روی الکترونیکی کردن گواهی مبداها و امکان سنجی آن کار کند.
بهروز در ادامه درباره اهمیت الکترونیکی کردن گواهی‌های مبدا افزود: باتوجه به اینکه کاغذ قابل جعل است و همچنین شاهد پیشرفت‌های بسیار نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در جهان هستیم، شورای گواهی مبدا (CO) به دنبال این است که وقتی گواهی مبدایی از سوی یک اتاق صادر می‌شود امکان تایید الکترونیکی آن خیلی ساده از سوی آن اتاق به وجود بیایید و جلو سوءاستفاده‌ها و جعل‌های احتمالی گرفته شود. علاوه براین‌ها این اتفاق کاغذ بازی‌ها را کم می‌کند.
او با اشاره به مهم‌ترین مشکل بر سر راه این برنامه اظهار کرد: مهم‌ترین مشکلی که وجود دارد این است که این گواهی مبداهایی که صادر می‌شود توسط خود اتاق‌های مقصد دریافت نمی‌شود و بیشتر توسط گمرک، بانک و سازمان‌های دولتی کشورهای دیگر دریافت می‌شود و به همین دلیل یک چرخه داخلی نیست که بتواند درحقیقت ICC (اتاق‌های بازرگانی جهانی) یا WCF (فدراسیون اتاق‌های بارزگانی جهانی)، خود برای آنها تصمیم بگیرد. درحقیقت باید در این چرخه داخلی این اطلاعات را در اختیار گمرک و سازمان‌های دیگر بگذارند که بتوانند از این سیستم الکترونیکی استفاده کنند.
بهروز با اشاره به اینکه سال گذشته اتاق تهران نیز به شورای گواهی مبدا الکترونیکی (ECO) پیوست گفت: ما به عنوان یک عضو این چرخه الکترونیکی قرار گرفته‌ایم و اطلاعاتمان را به روز در اختیار این وب‌سایتی که در ICC ایجاد شده قرار می‌دهیم. مشاور رییس اتاق تهران با اشاره به پیشنهاد ویژه اتاق تهران به شورای گواهی مبدا الکترونیکی گفت: سال گذشته در کنار عضویت در شورای گواهی مبدا الکترونیکی یک پیشنهادی هم مطرح کردیم که مربوط به کمبودهایی است که در این سیستم کنونی وجود دارد و برطرف کردن آنها می‌تواند بسیار مهم باشد.
اینکه فقط سیستمی وجود داشته باشد که کد گواهی مبدا را چک و کنترل کند تا مطمئن شود که یک گواهی مبدا با این شماره توسط یک اتاق بازرگانی خاص صادر شده است؛ اگرچه بسیار خوب است ولی کافی نیست زیرا ممکن است محتویات آن تغییر کرده یا احیانا این محتویات دست خورده باشد و... و این موضوعات را گمرک یا هر سازمان دیگر نمی‌تواند کنترل کند.
بهروز با بیان این جمله ادامه داد: پیشنهادی که اتاق تهران به شورای گواهی مبدا الکترونیکی ارائه داده، این است که یک سیستم گواهی مبدا یکپارچه ایجاد شود که جز اطلاعاتی مثل تاریخ و اتاق صادر‌کننده و شماره سریال گواهی مبدا؛ یک سری اطلاعات کلی هم در رابطه با محتوا مثل وزن، نوع کالا، مقصد کالا و چهار پنج موضوع دیگر که به خصوص برای گمرکات مهم است، در سیستم و گواهی مبدا درج شود و بتواند در اختیار استفاده‌کنندگان قرار گیرد.
مشاوره رییس اتاق تهران با بیان اینکه تاکنون دو بار و در دو جلسه طرح پیشنهادی اتاق تهران مطرح شده و به صورت مفصل توضیحاتی درباره جزییات آن ارائه شده است، گفت: در جلسه اول که در آبان ماه سال 1395 در شهر رم ایتالیا بود، کلیات طرح بیان شد و در جلسه بعدی که اردیبهشت ماه امسال در آتن یونان برگزار شد به صورت مفصل گزارشی را از جزئیات طرح و نحوه اجرایی کردن آن ارائه دادیم که مورد استقبال تعدادی هم قرار گرفت.
او با اشاره به اینکه اتاق تهران این آمادگی را دارد تا این سیستم یکپارچه بین‌المللی را برای اجرایی کردن این طرح راه‌اندازی کند و در اختیار اتاق‌های بازرگانی سراسر جهان و نهادهایی مانند ICC قرار دهد، گفت: اجرای این سیستم به لحاظ استفاده از تکنولوژی می‌تواند اتاق تهران و اتاق ایران را در جایگاه بالایی معرفی کند و در کنار آن سهم خوبی را برای کشورمان در نهادهای بین‌المللی اقتصادی شکل دهد و ما را به یک محور تبدیل کند. این کار به خوبی نشان می‌دهد که ایران و اتاق تهران از نظر پیشرفت تکنولوژی در جایگاه مناسبی هستند. این نکته بسیار مهمی است که ما در جلسات و نهادهای بین‌المللی حضور فعال داشته و تلاش کنیم تا نقش تاثیرگذار داشته باشیم.
بهروز همچنین با اشاره به اینکه دراجلاس اتاق‌های بازرگانی آسیا و اقیانوسیه (CACCI) که در حاشیه دهمین اجلاس اتاق‌های بازرگانی جهانی (WCC) برگزار می‌شود، قرار است پیشنهاد اتاق تهران در یکی از پنل‌های تخصصی که در حوزه ICT است، ارائه شود، گفت: قرار است همزمان با این اجلاس، جلسه شورای گواهی مبدا هم برگزار شود و باتوجه به اینکه کلیه تصمیماتی که در اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی گرفته می‌شود اصولا اقناعی است، یعنی باید تقریبا تمام اعضا در رابطه با آن موضوع قانع شوند، ما امیدواریم که پیشنهادمان مورد تایید تمام اعضا قرار گیرد که می‌تواند قدم بسیار، بسیار خوبی برای رشد جایگاه اتاق تهران و کشورمان باشد و حضور ما در فضای اقتصاد بین‌الملل و دنیای اتاق‌های بازرگانی را پررنگ کند و نشان‌دهنده نقش فعال ما باشد.
مشاور رییس اتاق تهران گفت: فکر می‌کنم در ساختار اتاق بازرگانی بین‌المللی ما می‌توانیم در خیلی از قسمت‌ها پیشنهاددهنده باشیم و در خیلی از حرکت‌ها و برنامه‌ها به رهبر و مسوول پروژه تبدیل شویم.
اتاق تهران و اتاق ایران سابقه تاریخی طولانی دارند و از اتاق‌های بازرگانی قدیمی جهان محسوب می‌شوند ولی متاسفانه ما از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده نکرده‌ایم اما به اعتقاد من باید دوباره به عرصه بین‌المللی بازگردیم تا بازشناخته شویم.
