طمع «نخست‌وزیری» بوریس جانسون
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ترزا می قرار است هفته آینده درخصوص زمینه‌های احتمالی توافق با اتحادیه اروپا در ارتباط با برگزیت در شهر فلورنس سخنرانی کند، اما به نظر می‌رسد زمینه‌های شکست نقطه‌نظرهای نخست‌وزیر بریتانیا از همین حالا فراهم آمده است؛ در حالی که ترزا می قصد داشت زمینه را برای امتیازهای احتمالی در مذاکره با بروکسل آماده کند، بوریس جانسون وزیر خارجه، با انتشار مقاله‌یی از دیدگاه شخصی خود در مورد برگزیتی «سخت» سخن گفت. این مقاله 4 هزار کلمه‌یی درست ساعاتی پس از حمله تروریستی در مترو لندن و در شرایطی منتشر شد که هشدار امنیتی در بریتانیا به بالاترین سطح افزایش یافته است.
اظهارات جانسون که به وضوح برای جلب‌نظر محافظه‌کاران حامی خروج سخت از اتحادیه اروپا ایراد شدند، با انتقاد شدید بسیاری از سیاستمداران همراه بودند. متحدان جانسون مدعی شدند که این مقاله با موافقت دفتر نخست‌وزیری منتشر شده است؛ اما مشاوران ترزا می مدت مدیدی است که به وزیر خارجه بی‌اعتماد هستند و سعی در محدودسازی مداخله‌های وی در مناظرات برگزیت داشته‌اند. هم‌حزبی‌‌های نخست‌وزیر در انتقاد از این مقاله از نخستین قدم جانسون در مسیر جانشینی ترزا می سخن گفتند و از عملکرد ضعیف وی در اخراج جانسون انتقاد کردند و برخی دیگر از سیاستمداران نیز اظهارات جانسون آن هم پس از یک حمله تروریستی را خودخواهانه خواندند.
توطئه برگزیتی جانسون
درست در شرایطی که ترزا می می‌خواست درمورد زمینه‌های احتمالی مصالحه با اتحادیه اروپا سخنرانی کند، جانسون در مقاله‌یی در دیلی‌تلگراف نوشت، باور دارد که بریتانیا پس از خروج از اتحادیه اروپا نباید هیچ هزینه‌یی برای دسترسی به بازارهای اروپایی بپردازد. وی در عین حال از اشاره به دوره انتقالی پس از خروج در پایان ماه مارس سال 2019 خودداری کرد. دوره انتقالی پیشنهادی بود که ازسوی فیلیپ هاموند وزیر دارایی بریتانیا، به‌عنوان راهکاری برای جلوگیری از تاثیرگذاری ناگهانی برگزیت در اقتصاد بریتانیا مطرح و در زمان خود (حدود دو ماه پیش) با جنجال‌های فراوان همراه شد؛ اما درنهایت دولت این پیشنهاد را پذیرفت و اکنون به نظر می‌رسد ترزا می دریافته برای جلب حمایت اروپایی‌ها از توافق انتقالی و دسترسی بریتانیا به بازار واحد و اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا پس از برگزیت، باید با درخواست بروکسل درمورد پرداخت هزینه جدایی (سهم بریتانیا از بودجه اتحادیه اروپا) موافقت کند. نخست‌وزیر در زمینه دوره انتقالی از دیدگاه خروج تدریجی هاموند حمایت کرد و ظاهرا جانسون سعی دارد با مخالفت با این دیدگاه و حمایت قاطع از «برگزیت سخت»، خود را قهرمان یک جدایی عالی معرفی کند.
انتخابات ناموفق زودهنگام پارلمانی با کاهش شدید قدرت ترزا می و گمانه‌زنی‌هایی در مورد احتمال تلاش قانون‌گذاران حزب محافظه‌کار برای جایگزینی وی همراه بود و اکنون نیز به نظر می‌رسد جانسون کمپینی سازمان‌یافته را برای جانشینی نخست‌وزیر آغاز کرده است. به گزارش گاردین، بیشتر اعضای ارشد حزب محافظه‌کار مقاله منتشر شده از سوی جانسون را گام‌برداری وی در مسیر جانشینی ترزا می می‌دانند. برخی وزرای پیشین حزب محافظه‌کار معتقدند جانسون با دانش اینکه ترزا می قدرت اخراج وی را نداشته، آشکارا سعی کرده وی را تحریک کند و قدرتش را به چالش بکشد. یکی از اعضای ارشد حزب محافظه‌کار گفت مشهود است که جانسون باید اخراج می‌شد، اما نخست‌وزیر برای چنین کاری بسیار ضعیف است: «چنین کاری شرم‌آور است. هرگز نباید چنین مقاله‌یی را بدون مشورت با نخست‌وزیر و دیگر همکاران در کابینه بنویسی. چنین کاری نادیده گرفتن مسوولیت‌ها در پست وزارت است. این مقاله به کلی مربوط به منافع جانسون بود و نه منافع دولت یا کشور!» یک قانون‌گذار حزب محافظه‌کار هم با اشاره به اینکه همکارانش می‌خواهند نامه‌یی را با درخواست اخراج جانسون به دفتر نخست‌وزیری تحویل دهند، گفت: «آشکار است که او می‌خواسته نخست‌وزیر اخراجش کند، اما فاجعه اینجاست که ترزا می به طرز رقت‌انگیزی برای چنین کاری ضعیف است. این شده که حالا کابینه‌یی داریم که بر سر یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین موضوعات روز با یکدیگر سر جنگ دارند.»
انتقادها از مقاله جنجالی
مداخله جانسون در مساله برگزیت که به‌وضوح با هدف جلب حمایت حامیان خروج سخت در حزب محافظه‌کار صورت گرفت، بار دیگر به اختلاف‌نظرها در کابینه دامن زد. به گزارش ایندیپندنت، وزیر کشور بریتانیا از جانسون به‌دلیل تلاش برای اعمال نفوذ بر مذاکرات انتقاد کرد و گفت به هیچ‌وجه با کنترل وزیر خارجه بر مذاکرات آن هم یک هفته پیش از سخنرانی مهم نخست‌وزیر در فلورانس موافق نیست. رود گفت: «جانسون از آن مردهایی نیست که بخواهی آخر شب تو را به منزل برساند. منظورم این است که نمی‌خواهم او روند برگزیت را مدیریت کند. برداشت ما این است که ترزا می مدیریت این روند را برعهده دارد و من و دیگر وزرای کابینه در این زمینه هر کمکی بتوانیم به او می‌کنیم.»
روت دیویدسون رهبر حزب محافظه‌کار اسکاتلند، در توییتی به انتقاد از جانسون پرداخت و نوشت: «در روز وقوع یک حمله تروریستی و ساعاتی پس از افزایش سطح هشدار امنیتی، توجه ما باید تنها به خدمات‌رسانی معطوف باشد.» ویل تنر یکی از مشاوران پیشین ترزا می نیز روز جمعه در واکنش به این مقاله توییت کرد: «جالب توجه است که جانسون تصور کرده این موضع‌گیری خودخواهانه که در بهترین شرایط می‌توان آن را خیانت توصیف کرد، می‌تواند ساعاتی پس از بروز یک حمله تروریستی تاثیرگذار باشد. نخست‌وزیر حقیقی کشور سطح تهدید امنیتی را افزایش داد و مردی که می‌خواهد جانشین وی شود به فکر جنجال بر سر پس‌انداز 350میلیون پوند است!» جانسون کسی بود که کمپین پس‌انداز هفته‌یی 350 میلیون پوندی که به اتحادیه اروپا پرداخت می‌شود و تخصیص آن به خدمات بهداشت و درمان ملی را راه‌اندازی کرد؛ ادعایی که در گزارش‌های چند ماه پیش دروغین بودن آن آشکار و مشخص شد پرداختی بریتانیا به بروکسل کمتر بوده است.
مقاله شدیداللحن جانسون همچنین بلافاصله واکنش بروکسل را برانگیخت. جیانی پیتلا رهبر بلوک سوسیالیستی پارلمان اروپایی، گفت: «بوریس جانسون بار دیگر با دروغ‌های کمپین خروج، کشورش را سرشکسته کرد. وی با تهدید به تبدیل بریتانیا به اقتصادی بی‌قانون، مذاکرات برگزیت را به خطر می‌اندازد و بریتانیایی‌ها را به سخره گرفته است.»
بسیاری بر این عقیده‌اند که ترزا می دست‌کم تا پس از کنفرانس حزب محافظه‌کار در منچستر که دو هفته دیگر برگزار می‌شود، جانسون را برکنار نخواهد کرد اما در چینش مجدد کابینه عذر او را خواهد خواست. برخی هم معتقدند که جانسون با دامن زدن به بحران در حزب از طریق وادار کردن ترزا می به کناره‌گیری از نخست‌وزیری پس از سخنرانی در شهر فلورنس، به‌دنبال حمایت جناح حامی برگزیت سخت در کنفرانس منچستر است. بدون شک جدل‌ها در چند هفته آینده در بریتانیا ادامه خواهد داشت و باید دید ترزا می یا جانسون، کدام یک پیروز ماجرا خواهند بود.
