نمی‌توان کودکان را به حال خود گذاشت
تعادل
300 کودک کار و خیابان در یک هفته دستگیر شده‌اند و آنگونه که معاون سازمان بهزیستی گفته، 20میلیارد تومان بودجه صرف اجرای طرح ساماندهی و جذب کودکان کار و خیابان شده است؛ هزینه‌یی که برخی معتقدند با توجه به تحویل این کودکان به خانواده‌هایشان بعد از چند روز یا انتقال برخی کودکان غیر ایرانی به مرز و اخراج از کشور، بدون پشتوانه علمی دقیق بوده و نتیجه مثبتی ندارد. اما حبیب‌الله مسعودی فرید، در پاسخ به انتقادات به این طرح گفته است: نمی‌توان کودکان را در خیابان رها کرده و آنها را به حال خود گذاشت، به همین دلیل تا حداکثر یک ماه آینده این طرح را در سایر کلان‌شهرهای کشور نیز توسعه خواهیم داد. به‌گفته او، باید بتوانیم با همکاری NGOها نسبت به ساماندهی آنها اقدام کنیم به همین دلیل NGOهای علاقه‌مند می‌توانند جهت همکاری با بهزیستی در این طرح به بهزیستی استان تهران مراجعه کنند. او درباره جزئیات طرح «جذب و ساماندهی کودکان کار خیابان»، با بیان آنکه بهزیستی چندین ماه برای اجرایی کردن این طرح وقت گذاشته و مطالعات لازم را انجام و هم‌اکنون طرح مذکور با همکاری شهرداری و فرمانداری تهران در حال انجام است افزود: طرح را با اولویت تهران آغاز و تا حداکثر یک ماه آینده در سایر کلان‌شهرهای کشور نیز توسعه خواهیم داد. او اظهار کرد: به موجب این طرح جذب کلیه کودکان حاضر در سطح شهرها را در دستور کار خود داریم تا پس از جذب بتوانیم شناسایی خانواده‌ها را انجام داده و با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد خدمات مددکاری را به آنها ارائه دهیم.
تشکیل پرونده مددکاری برای کودکان کار
فرید در مورد فرآیند اجرای این طرح، اظهار کرد: پس از شناسایی و جمع‌آوری این کودکان با خانواده‌های آنها تماس گرفته خواهد شد و پس از بررسی وضعیت خانواده آنها و تهیه گزارش مددکاری از نوع خانوار و علت کار کودک، مداخلات لازم را به انجام خواهیم رساند. او در ادامه به ایسنا گفت: کودکان کار دارای خانواده‌های متفاوتی هستند برای مثال در برخی مواقع پدر سرپرست خانوار از کار افتاده یا بیمار بوده اما در مواقعی پدر دارای اعتیاد شدید است؛ حتی شاید در برخی موارد خانواده مشکلی هم نداشته باشد اما از روی سودجویی کودک را مجبور به کار اجباری می‌کند یا فرزند خود را در اختیار گروه‌های سودجو می‌گذارد که هر کدام از این موارد نیاز به مداخلات خاص خود دارند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه با تاکید بر اینکه بر اساس آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان 12 دستگاه در این حوزه دارای وظیفه هستند، گفت: بر اساس این آیین‌نامه شهرداری‌های کل کشور موظف هستند تا محل نگهداری کودکان کار را ایجاد و تجهیز و سپس در اختیار سازمان بهزیستی قرار دهند تا بعد از آن بهزیستی تصمیم بگیرد که به صورت مستقیم آنها را اداره کرده یا به صورت غیرمستقیم مراکز را به سازمان‌های مردم نهاد جهت ارائه خدمت واگذار کند که هم‌اکنون برون‌سپاری وظایف به سازمان‌های مردم نهاد از استراتژی‌های سازمان بهزیستی است.
فرید ادامه داد: بر اساس آیین‌نامه حمایت از حقوق کودکان کار و خیابان، سازمان بهزیستی نقش محوری در برنامه‌ریزی و ارائه خدمات به این کودکان پس از فرآیند جذب آنها دارد.
بسیاری از کودکان کار بدسرپرست هستند
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به نقش قوه قضاییه در این راستا اشاره کرد و افزود: بسیاری از کودکانی که طی طرح‌های ساماندهی جذب می‌شوند بدسرپرست هستند به همین دلیل به قوه قضاییه پیشنهاد کردیم چنانچه خانواده‌یی به‌طور مکرر تخلفات خود را تکرار کرد، بتوانیم آنان را خلع ید کرده و کودک را به مراکز بهزیستی وارد کنیم؛ این در حالی است که چنانچه در خانواده‌یی کار کودک به دلیل بیماری پدر یا مواردی از این دست باشد، خلع‌ید خانواده روش صحیحی نیست و باید در جهت حل مشکل آنان اقدام کنیم اما وقتی پدر دارای اعتیاد شدید باشد و از کودک سوءاستفاده‌های متعدد کند، به موجب قانون، به‌طور دایم حضانت کودک را از خانواده سلب کنیم. وی با تاکید بر اینکه محور تمامی طرح‌های بهزیستی مصلحت کودک است، گفت: نمی‌توانیم یک نسخه واحد برای تمامی کودکان کار و خیابان کشور ارائه کنیم.
50 درصد کودکان کار کشور غیرایرانی هستند
وزارت خارجه و کشور چاره‌یی برای متکدیان و کودکان کار غیرایرانی بیندیشند
به گفته فرید، در تهران حدود 60 تا 70 درصد کودکان کار غیرایرانی هستند این در حالی است که در کل کشور حدود 50 درصد کودکان کار غیرایرانی‌اند. وی ادامه داد: با وجود آنکه تعداد زیادی از کودکان کار خیابانی غیرایرانی و اتباع بوده، نیاز است وزارت خارجه و اداره اتباع وزارت کشور چاره‌یی برای این موضوع بیندیشد تا این افراد نتوانند اینقدر آزادانه در سر چهارراه‌ها اقدام به کار کنند زیرا در هیچ کشوری نمی‌بینیم که اتباعی که حتی برخی از آنها فاقد کارت تردد هستند اینچنین اقدام به کار غیرقانونی در سطح معابر و چهارراه‌ها کنند، این در حالی است که بسیاری از آنها به تکدی‌گری نیز مشغول هستند.
از کودکان کار غیرایرانی نیز حمایت می‌کنیم
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر اینکه منظور ما از ساماندهی اتباع رها کردن کودکان غیرایرانی نیست، گفت: از کودکان غیرایرانی نیز حمایت خواهیم کرد زیرا کودک ایرانی و غیرایرانی برای ما تفاوتی ندارد و با توجه به آنکه عضو کنوانسیون حقوق کودک هستیم نمی‌توانیم به این کودکان بی‌اهمیت باشیم حتی هر چند اگر عضو این کنوانسیون هم نبودیم باز هم همه کودکان برای ما اهمیت داشتند و نسبت به ساماندهی آنها اقدام می‌کردیم. فرید در خصوص نقش وزارت بهداشت در زمینه ساماندهی کودکان کار خیابانی گفت: تعدادی از کودکان کار خیابان به خصوص کودکان اتباع فاقد هویت بوده و از مشکلات بهداشتی و درمانی رنج می‌برند به همین دلیل از آنجایی که رسیدگی به مسائل درمانی و بهداشتی این کودکان بر عهده وزارت بهداشت است باید به آنها رسیدگی شود این در حالی است که طبق آیین‌نامه حتی در صورت لزوم، وزارت بهداشت موظف است پزشک و پرستار را به مراکز کودکان کار خیابان اعزام کند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: نیروی انتظامی نیز موظف است در مواردی که این کودکان با باندها همکاری کنند نسبت به انحلال سرباندهای آنان اقدام کنند. فرید در ادامه با تاکید بر اینکه این کودکان و خانواده‌های درجه یک آنان باید بیمه شوند، گفت: آموزش و پرورش نیز باید وضعیت تحصیلی آنها را بررسی کند و آنها را به چرخه تحصیل باز گرداند.
جمع‌آوری 1200 کودک کار در بهار96
وی ادامه داد: در سه ماهه اول سال جاری حدود 1200 کودک کار را طی طرح‌های جمع‌آوری، جذب کرده‌ایم که البته بسیاری از آنها به خانواده بازگشته و تعداد کمی از آنها به مراکز بهزیستی وارد شده‌اند به‌طوری‌که حدود 160 کودک در مراکز شبه خانواده پذیرش شدند. فرید در ادامه با بیان اینکه مراکز یاسر، شهدای افسریه و بعثت مراکزی هستند که در استان تهران در جریان طرح جذب و ساماندهی کودکان کار و خیابان، کودکان را به آنجا اعزام می‌شوند، گفت: مرکز یاسر مرکز دایمی نیست و براساس آیین‌نامه سه هفته تا نهایتا سه ماه کودکان می‌توانند در این مرکز اقامت داشته باشند تا فرآیند مددکاری و قضایی به‌طور کامل برای آنها طی شود.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: چنانچه خانواده کودک صلاحیت نگهداری از کودک را داشته باشد از آنها حمایت خواهیم کرد تا به توانمندی برسند اما در صورت عدم صلاحیت والدین کودک را به مراکز شبانه روزی بهزیستی وارد می‌کنیم. به گفته فرید، عمدتا افرادی که به مراکز شبانه‌روزی بهزیستی و به ویژه در استان تهران وارد می‌شوند، «اتباع غیرایرانی» هستند.
