نگاهی به تحولات بازار
رضایت سرمایه‌گذار داخلی، ضامن ورود سرمایه خارجی: سیاست‌های دولت در چند سال گذشته حاکی از اهمیت و توجه به استفاده از پتانسیل‌های خارجی است و در اولویت برنامه‌های دولتمردان قرار گرفته است اما سرمایه‌گذاری خارجی نیاز به زمینه‌سازی دارد. بهنام چاووشی مدیرعامل کارگزاری فیروزه آسیا با بیان مطلب فوق درباره اهمیت سخنرانی رییس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: صحبت‌های رییس‌جمهور بازخورد خیلی خوبی در سطح جهان داشت و زمینه برای اعتماد‌سازی در سطح جهان را نسبت به رویکرد ایران به دنیا رقم زد. به گفته این کارشناس، بازار سرمایه بخشی از جلب اعتماد ناشی از فضای سیاسی کشورها و بخش دیگر ناشی از فرصت‌هایی است که باید برای سرمایه‌گذاران در کشور مقصد ایجاد شود. وی گفت: یک عزم عمومی در بدنه حکومت و دولت برای ارتباط و تعامل حداکثری در سطح بین‌الملل وجود دارد اما باید برای عملیاتی شدن نتیجه این عزم کار را از سلسله مراتب پایین‌تر آغاز کرد. به عنوان نمونه اصلاح و تغییر مقررات و آیین‌نامه‌های زائد یا تدوین مجدد در سطوح کلان انجام نمی‌شود بلکه بسیاری از معاونان، مدیران میانی و حتی کارشناسان در بخش‌های مختلف اقتصادی می‌توانند زمینه‌ساز اصلاح فرآیندهای دست و پاگیر شوند. چاووشی تصریح کرد: همگی تمایل دارند که سرمایه‌گذاری خارجی اتفاق بیفتد ولی متاسفانه خیلی اوقات در سطوح پایین‌تر نمی‌دانند باید چه اقداماتی صورت بگیرد و عملا این اقدامات یا انجام نمی‌شود یا بعضا آ‌ن‌قدر به تعویق می‌افتد که از دستور کار دولت‌ها خارج می‌شود و گاهی فرصتی برای اینکه مقررات و آیین‌نامه‌های جدید تبدیل به قانون شوند، فراهم نمی‌شود. عضو هیات‌مدیره کارگزاری فیروزه آسیا خاطرنشان کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما در بازار سرمایه به کوچک بودن آن برمی‌گردد. بازار سرمایه به دلیل حجم و ارزش پایین آن کم عمق است که همین کوچک بودن باعث مشکلاتی می‌شود که نه تنها بر سرمایه‌گذاری خارجی بلکه بر سرمایه‌گذار داخلی نیز اثرگذار است که این موضوع نیز به یکی دیگر از دلایل فرصت‌سوزی در بازار و پتانسیل‌های داخلی تبدیل می‌شود. وی با بیان اینکه ضامن ورود سرمایه خارجی حمایت از سرمایه و سرمایه‌گذار داخلی است، اظهار داشت: رونق در بازار سرمایه و بزرگ شدن آن اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را چندین برابر می‌کند چون هر خدمتی که به سرمایه‌گذار داخلی در قالب تسهیل در معاملات، شفافیت در سرمایه‌گذاری و رفع قوانین و مقررات زائد صورت بگیرد عملا یک سیگنال مثبت برای اعتماد به ایران به عنوان یک اقتصاد نوظهور از سوی سرمایه‌گذاران خارجی قلمداد می‌شود.
کنترل نوسانات کاذب با معاملات سلف: یکی از بهترین روش‌ها برای برقراری نظام طبیعی عرضه و تقاضا در بازار، حرکت در راستای توسعه بورس‌های کالایی است و عرضه محصولات در بورس کالا نیز توانسته است به واقعی‌تر کردن قیمت کالاهای مهمی همچون فلزات آهنی و غیرآهنی، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و کشاورزی کمک کند و به بسیاری از رانت‌های موجود در بازار این کالاها پایان دهد. بدین‌ترتیب طبق نظر کارشناسان، وجود مزایای متعدد عرضه کالاهای مختلف در این بازار موجب استقبال تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه شد تا آنها نیز محصول خود را که به دلیل ماهیت زنده بودن آن از ریسک بالایی برخوردار است، در بورس کالای ایران عرضه کنند. مجتبی باقریان در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص امکان کنترل نوسانات کاذب قیمت جوجه یک‌روزه در بازار سنتی با عرضه در بورس نیز گفت: اجرای این برنامه در کوتاه‌مدت به نوسان قیمت‌ها کمک کرده و بازار را تنظیم می‌کند. اما با توسعه این معاملات، در بلندمدت نیز می‌توان به این هدف دست یافت؛ البته در بلندمدت نیز ابزارهایی همچون استفاده از معاملات سلف می‌تواند به کنترل نوسانات قیمتی کاذب کمک کند. وی افزود: بر همین اساس به دلیل شفافیتی که در معاملات بورس کالا وجود دارد، مرغداران از عرضه جوجه یک‌روزه خود در این بازار استقبال می‌کنند. ضمن اینکه خیال فروشنده راحت است که پول حاصل از انجام معامله را به صورت نقد دریافت می‌کند و این موضوع در امنیت تولید اثرگذار است.
ادامه فرآیند انتقال شرکت‌ها به تابلو ج بازار پایه: معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران در خصوص آخرین وضعیت بازار پایه و انتقال برخی نمادها به تابلو «ج» این بازار گفت: تاکنون نماد معاملاتی 19شرکت بر این اساس که اظهارنظر حسابرسی نسبت به آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده آنها در سامانه کدال از نوع «مردود» یا «عدم اظهارنظر» بوده است. بهنام محسنی با یادآوری این موضوع که راه‌اندازی بازار پایه در راستای اجرای تبصره بند «ب» ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه بوده است که طبق آن باید تمام امور مربوط به شرکت‌های سهامی عام از قبیل ثبت، نقل و انتقال، مبادله سهام و... از طریق بازار سرمایه صورت گیرد، به تغییرات دستورالعمل جدید اشاره و بیان کرد: اوایل سال 95 شاهد مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس برای اجرایی شدن دستورالعمل جدید بازار پایه و طبقه‌بندی این بازار به سه تابلو معاملاتی مجزا بودیم که اجرای آن به پایان سال 95 موکول شد زیرا اطلاع‌رسانی به ناشران، سهامداران و به‌طور کلی بازار امری زمانبر بود. وی در گفت‌وگو با میزان عنوان کرد: اواخر سال 95 غیر از تابلو الف بازار پایه که شرکت‌هایی مانند فرابورس ایران، بورس کالا، سپرده‌گذاری مرکزی، بورس انرژی و به‌طور کلی تشکل‌های خودانتظام بازار سرمایه در آن فرآیند پذیرش را طی می‌کنند، نماد معاملاتی باقی شرکت‌ها در تابلو ب بازار پایه معاملات خود را آغاز کردند و با ارائه مهلت چندماهه به این ناشران اعلام شد در صورت رعایت معیارهای مدنظر در این تابلو باقی مانده و در غیر این‌صورت به تابلو ج بازار پایه منتقل می‌شوند. محسنی با بیان اینکه از شهریورماه جاری کار انتقال ناشران به تابلو ج این بازار را آغاز کرده‌ایم، از ادامه این فرآیند خبر داد و اعلام کرد: برای فرآیند انتقال به تابلو ج بازار پایه ابتدا از صورت‌های مالی عدم اظهارنظر حسابرس آغاز کردیم، سپس ناشرانی که نوع اظهارنظر حسابرس در مورد صورت‌های مالی آنها مردود بوده و در نهایت ناشرانی که بیش از سه مرتبه اطلاعات مورد نظر در دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان را ارائه نکرده‌اند. معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس با تاکید بر اینکه بارها به ناشران در خصوص جایگاه آنها اطلاع‌رسانی شده عنوان کرد: ما به این اقدامات بسنده نکرده و حتی در صفحه نماد مدنظر در سایت Tsetmc.com نیز در قالب یک پیام اعلام کرده‌ایم شرکتی که هم‌اکنون به عنوان مثال در تابلو ب بازار پایه قرار دارد در صورت عدم معیارهای مدنظر به تابلو ج منتقل خواهد شد. وی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در مقطعی الزام به بیانیه پذیرش ریسک از سوی سهامداران وجود داشت، تصریح کرد: ما در مقطعی پس از طبقه‌بندی بازار پایه و انجام معاملات در تابلو ب این بازار یعنی تا پیش از انتقال برخی ناشران به تابلو ج، پذیرش بیانیه ریسک را به تمام کارگزاری‌ها الزام کردیم به این معنی که اگر مشتریان تمایل دارند به معاملات این بازار ورود کنند، ملزم هستند بیانیه ریسک را امضا کرده و از تمام ریسک‌های این بازار آگاه شوند که به موجب آن بالغ بر 16هزار نفر نیز این بیانیه را نزد کارگزارها امضا کردند.
