رد همه‌پرسی کردستان عراق از‌سوی ایران و ترکیه
همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان که بسیاری از کشورهای جهان نسبت به آن رویکردی خوشبینانه نداشتند درحالی برگزار شد که همسایگان و دولت مرکزی عراق آن را کاری غیرقانونی اعلام کردند. مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان که چنین تحرکاتی را در پی امتیاز گرفتن از دولت عراق انجام داده بود، حال می‌خواهد پای میز مذاکره بنشیند. هرچند این امر چیزی از نگاه کشورهای همسایه مانند ترکیه و ایران نمی‌کاهد. ایران، عراق و ترکیه همگی با این همه‌پرسی که بر خلاف قانون اساسی عراق است، مخالفت کرده و نتیجه آن را غیرقابل قبول خوانده‌اند. در همین حال رسانه‌های خبری از قصد سفر رییس‌جمهور و رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه به ایران سخن گفتند.
رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه ضمن تایید برنامه‌اش برای سفر به تهران گفت: در دیدار با مقامات ایرانی نقشه راه واکنش دو کشور به همه‌پرسی کردستان عراق مشخص می‌شود. وی که در پارلمان ترکیه صحبت می‌کرد، گفت که قصد دارد با مقامات ایرانی در مورد همه‌پرسی اخیر در کردستان عراق و همچنین روند مذاکرات سوریه که به ابتکار مشترک ایران، ترکیه و روسیه در آستانه قزاقستان برگزار شده، گفت‌وگو کند. رییس‌جمهور ترکیه تاکید کرد که بعد از این سفر «نقشه راه» ترکیه و ایران در پاسخ به همه‌پرسی کردستان عراق مشخص می‌شود.
اردوغان (12 مهر) قرار است برای گفت‌وگو با رهبر ایران و حسن روحانی رییس‌جمهور به تهران سفر کند اما خلوصی آکار رییس ستاد ارتش ترکیه زودتر به ایران آمد. پیش از این رجب طیب اردوغان به سران اقلیم کردستان عراق هشدار داده بود که اجازه وقوع فتنه جدیدی در شمال عراق را نخواهد داد.
گسترش همکاری‌های نظامی ایران و ترکیه در آینده
موج جدید مقابله با تحرکات هیجانی کردهای عراق با سفر رییس ستاد ارتش ترکیه به تهران رنگ تازه‌یی به خود گرفت. خلوصی آکار که روز گذشته به ایران آمد با سرلشکر باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان دیدار کرد و نشستی خبری با رسانه‌ها داشت. وی در این جلسه با اشاره به رابطه دیرینه ایران و ترکیه اظهار کرد: ترکیه و ایران سابقه دوستی و برادری و ارزش‌های مشترک دینی و تاریخی با یکدیگر دارند. به همین دلیل در چارچوب این اشتراکات با توجه به حساسیتی که در منطقه ایجاد شده است، به‌طور متقابل همکاری‌ها و هماهنگی‌هایی در زمینه‌های مختلف با یکدیگر داریم.
خلوصی آکار خاطرنشان کرد: علاوه بر همکاری‌های سیاسی و اقتصادی که میان دو کشور وجود دارد، تلاش می‌کنیم روابط و همکاری‌های نظامی میان دو کشور را به ویژه در راستای مبارزه با تروریسم و تامین امنیت مرزهای مشترک گسترش دهیم و به‌طور متقابل با یکدیگر به توافقاتی نیز رسیده‌ایم. رییس ستاد ارتش ترکیه در پایان تاکید کرد که همکاری‌های نظامی ایران و ترکیه در آینده گسترش خواهد یافت.
رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران نیز پس از دیدار با رییس ستاد ارتش ترکیه در نشستی خبری، مواضع دو کشور ایران و ترکیه را در زمینه همه‌پرسی کردستان عراق یکسان اعلام و خاطرنشان کرد: دو کشور ایران و ترکیه تاکیدشان در یکپارچگی ملت عراق است. سرلشکر محمد باقری گفت: در این دیدار در مورد تهدیدات مشترک دو کشور و موضوعات مختلفی که در منطقه پیرامون دو کشور وجود دارد، مذاکراتی انجام شد.
از جمله این مذاکرات موضوع همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق بود. دو کشور ایران و ترکیه مواضع مشترک و یکسانی در این زمینه دارند و تاکیدشان بر یکپارچگی ملت عراق و عدم قبول انجام همه‌پرسی کردستان عراق است.
وی افزود: در مورد توفیقاتی که ارتش و نیروهای مسلح عراق و ارتش سوریه و هم‌پیمانان در مقابله با داعش و تروریست‌های تکفیری در آزاد‌سازی سرزمین‌های خود داشتند، صحبت‌هایی در دیدار با رییس ستاد ارتش ترکیه انجام دادیم و امیدواریم که امنیت و آرامش در این سرزمین‌ها برقرار شود. همچنین درباره مقابله با تروریست در منطقه و امنیت مرزهای مشترک مذاکراتی انجام و تصمیمات مناسبی اتخاذ شد.
رییس کل ستاد نیروهای مسلح در پایان با اشاره به سفر پیش‌روی رییس‌جمهوری ترکیه اظهار کرد: ان‌شاءالله با سفر رجب طیب اردوغان همکاری‌های نظامی ایران و ترکیه افزایش خواهد یافت.
رویکرد ناشیانه برخی مسوولان اقلیم کردستان عراق در برگزاری همه‌پرسی
ژنرال خلوصی آکار رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه همچنین در سفر خود به کشورمان با نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دیدار کرد. دریابان علی شمخانی در این دیدار با اشاره به روند تحولات امنیتی و دفاعی منطقه و اجرایی‌‌سازی توافقات صورت گرفته در نشست آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه در خصوص بحران سوریه، حل و فصل سریع‌تر بحران در منطقه را زمینه‌ساز دستیابی به امنیت پایدار و محدود شدن دخالت‌های نامشروع قدرت‌های فرامنطقه‌یی دانست و افزود: پیشبرد توافقات صورت گرفته میان نیروهای مسلح دو کشور گام مهمی در مسیر مقابله با تروریسم و تقویت توان دفاعی کشورهای اسلامی خواهد بود.
او رویکرد خودسرانه برخی مسوولان اقلیم کردستان عراق در برگزاری همه‌پرسی را غیرمسوولانه و ناشیانه عنوان کرد و ادامه داد: عدم توجه به اقتضائات زمانی و امنیتی و پیگیری اهداف عشیره‌یی در این اقدام، موجب کاهش تمرکز بر مبارزه با تروریسم تکفیری به عنوان مهم‌ترین تهدید منطقه و انتقال سریع آثار زیانبار امنیتی به اقلیم کردستان عراق می‌شود.
وی ضرورت مهار و مدیریت پیامدهای بی‌ثبات‌ساز در اقلیم کردستان عراق را مورد تاکید قرار داد و افزود: هماهنگی سه‌جانبه دولت‌های عراق، ترکیه و ایران با هدف پیگیری درخواست‌های بغداد برای جلوگیری از اثرگذاری منفی تحولات اقلیم کردستان بر عملیات نهایی پاک‌سازی کامل این کشور از فتنه تروریسم اجتناب‌ناپذیر است.
شمخانی با تبیین راهبرد امریکا و رژیم‌صهیونیستی برای تثبیت ناامنی و تنازع در منطقه و میان کشورهای اسلامی خاطرنشان کرد: برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق کمک به تحقق اهداف جبهه غربی، عبری و عربی مدافع تروریسم تکفیری بوده و قطعا با منافع مردم عراق و به ویژه کردها در تضاد است.
ژنرال خلوصی آکار رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه نیز با تاکید بر حمایت قاطع از دولت مرکزی عراق و لزوم حفظ یکپارچگی این کشور تصریح کرد: ایران، عراق و ترکیه با همکاری مشترک از اجرای طرح‌های تجزیه‌طلبانه در منطقه جلوگیری خواهند کرد. وی با اشاره به نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم افزود: مرزهای دو کشور مرز دوستی بوده و اجازه ناامن کردن آن را به گروه‌های تروریستی نخواهیم داد.
