واگذاری فرودگاه‌های زیان‌ده به شهرداری‌ها و استانداری‌ها
براساس طرح جدیدی که در شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در حال تدوین است و مراحل نهایی خود را هم سپری می‌کند، فرودگاه‌های زیان‌ده و محلی به استانداری‌ها و شهرداری‌ها واگذار می‌شوند.
عضو هیات‌مدیره شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران با اعلام خبر اجرای طرح واگذاری فرودگاه‌های محلی و زیان‌ده، به استانداری‌ها و شهرداری‌ها در گفت‌وگو با مهر گفت: بخش اعظمی از فرودگاه‌های کشور به‌دلیل فشارهای سیاسی، ساخته شده‌اند؛ به‌عنوان مثال، نمایندگان مجلس فشار زیادی برای تکمیل ساخت و ساز آنها وارد می‌کنند. ابراهیم مرادی ادامه داد: برای آنکه صنعت فرودگاهی سودآور شود، باید شرکت‌های حمل‌ونقل ترکیبی مسافر راه‌اندازی شود که بخشی از مسیرهای طولانی را برای مسافر به صورت هوایی به شهرهای بزرگ و سپس بخش دیگر را به صورت ریلی یا جاده‌یی به مقصد (شهرهای کوچک‌تر) برساند.
عضو هیات‌مدیره شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، با بیان اینکه نگهداری فرودگاه‌ها از ساخت اولیه آن هم هزینه‌برتر است، افزود: چه لزومی دارد برای شهرهایی که هیچ‌گونه مزیت اقتصادی ندارند، فرودگاه ساخته شود؛ به‌عنوان نمونه باند فرودگاه تربت‌حیدریه به مسیل و دره یک رودخانه فصلی منتهی می‌شود که صرفا برای پر کردن این مسیل، ۱۰۰میلیارد تومان هزینه لازم است.
او درباره واگذاری فرودگاه‌ها به بخش خصوصی گفت: در حال حاضر طرحی برای واگذاری فرودگاه‌های کم‌بازده به شهرداری‌ها و استانداری‌ها وجود دارد؛ اما اجرای این طرح به نابودی شهرداری‌ها منجر می‌شود.
به گفته مرادی، در حال حاضر بسیاری از شهرداری‌ها قادر به تامین هزینه‌های خود نیستند. نمونه آن فرودگاه کاشان است که شهرداری و شورای شهر کاشان، مالک آن هستند؛ اما مشکلات زیادی گریبان این فرودگاه را گرفته که مهم‌ترین آن، نبود تقرب پرواز است و هواپیماها مشکلات زیادی برای نشست و برخاست در این فرودگاه دارند. معاون عملیات پرواز شرکت فرودگاه‌ها ادامه داد: در حال حاضر صنعت فرودگاه‌سازی در ایران نمی‌تواند درآمدزا باشد، در دنیا با استفاده از روشی به‌نام «لوکاست ایرپورتا» که به فرودگاه‌های کم‌هزینه مشهورند، تنها یک باند، یک برج مراقبت و یک سالن انتظار کوچک ساخته می‌شود که این روش می‌تواند برای ساخت فرودگاه‌های محلی در ایران مناسب باشد. او همچنین راه‌اندازی ایرتاکسی را یکی دیگر از راه‌های نجات فرودگاه‌های محلی و کم‌بازده کشور دانست و اظهار کرد: در حال حاضر نخستین ایرتاکسی کشور راه‌اندازی شده که با یک فروند هواپیمای ۲۰ نفره خریداری شده از دوبی، در مسیر بندرعباس-بندرجاسک فعال است. به گفته مرادی، ناوگان مورد استفاده در ایرتاکسی به‌شدت هزینه‌های نگهداری فرودگاه را کاهش می‌دهد به عنوان مثال یک فروند ایرباس ۳۳۰ نیاز به ۴هزار مترمربع پارکینگ دارد که تهیه این میزان زمین، هزینه‌های بالایی روی دست شرکت فرودگاه‌ها خواهد گذاشت.
کاهش هزینه‌های جانبی فرودگاه‌داری
معاون اقتصادی شرکت فرودگاه‌ها هم در گفت‌وگو با مهر درباره مشکلات اقتصادی فرودگاه‌های ایران گفت: مهم‌ترین مشکل صنعت فرودگاهی کم‌مسافر بودن فرودگاه‌های کوچک است.
غلامحسین باقریان ادامه داد: نباید به فرودگاه به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی صرف نگاه کرد؛ بلکه باید نقش آن را در اقتصاد کل یک منطقه یا استان درنظر گرفت، بسیاری از فرودگاه‌های محلی ایران به‌دلیل نقشی که روی اقتصاد استان دارند، سودده هستند به همین دلیل است که به‌دنبال اجرای طرح واگذاری فرودگاه‌ها به استانداری‌ها و شهرداری‌ها هستیم.
باقریان یادآور شد: فرودگاه اگر تحت نظارت شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران باشد، زیان‌ده است اما اگر به استانداری‌ها و شهرداری‌ها واگذار شوند به‌دلیل آنکه تلاش می‌کنند تا فرودگاه را به نماد توسعه‌یافتگی استان و شهر خود تبدیل کنند، بسیاری از هزینه‌های جانبی فرودگاه‌داری را کاهش می‌دهند تا اثرگذاری فرودگاه را برای منطقه تحت نفوذ خود حفظ کنند اما از آنجا که شرکت فرودگاه‌ها یک شرکت درآمد-هزینه است و هیچ ردیف بودجه دولتی ندارد، بنابراین باید برای همه فرودگاه‌های کشور هزینه کند که همین موضوع سبب زیان‌ده شدن بخش اعظمی از فرودگاه‌ها شده است.
او با بیان اینکه بسیاری از فرودگاه‌های بزرگ هم زیان‌ده هستند، تصریح کرد: مشکل فرودگاه‌های محلی کمبود ناوگان هوایی کوچک است به همین دلیل یک ایرلاین باید یک هواپیمای ۱۵۰ نفره به فرودگاه‌های کوچک اختصاص دهد البته بسیاری از شهروندان شهرهای کوچک هزینه تردد با هواپیما را ندارند بنابراین فرودگاه‌داری در این مناطق زیان‌ده خواهد بود.
باقریان افزود: از سوی دیگر آزادسازی نرخ هواپیما در حوزه نرخ بلیت انجام شده و در حوزه نرخ خدمات فرودگاهی، همچنان تابع نرخ‌گذاری دولتی هستیم به همین دلیل بسیاری از فرودگاه‌ها نمی‌توانند برای ایجاد سفرهای هوایی داخلی و خارجی در یک فرودگاه، رقابت ایجاد کنند. به‌خصوص که بخش اعظمی از درآمدهای فرودگاه‌ها از پروازهای خارجی است اما در حال حاضر این نرخ برای همه پروازهای داخلی و خارجی برابر است و از یک ایرلاین برای برقراری خط پروازی ۲۶درصد درآمد دریافت می‌شود که همین موضوع سبب شده تا ایرلاین‌ها به ایجاد خط پروازی برای مناطق کم‌تقاضا چندان راغب نباشند. عضو هیات‌مدیره شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، افزود: یکی دیگر از مواردی هم که باید اصلاح شود، تغییر زیرساخت‌های فرودگاه‌سازی است. بسیاری از فرودگاه‌های ایران برای ناوگان هوایی سنگین طراحی شده‌اند اما از ناوگان سبک در آنها استفاده می‌شود که هزینه نگهداری باند را به‌شدت افزایش می‌دهد. باقریان درباره طرح واگذاری فرودگاه‌ها به استانداری‌ها و شهرداری‌ها گفت: این طرح در حال طراحی است و مراحل نهایی خود را طی می‌کند و به‌زودی جزئیات آن اعلام می‌شود. در این طرح با همکاری مقامات ارشد استان‌ها، فرودگاه‌ها دراختیار آنها قرار می‌گیرد. به گفته او، این طرح زیرمجموعه پروژه بزرگ‌تری است که در شرکت فرودگاه‌ها در جریان است و براساس آن قرار است بررسی شود که چگونه فرودگاه‌ها را اقتصادی نگه داریم.
