اتحادیه اروپا: مردم ایران باید نتایج برجام را حس کنند
راهکارهای جذب سرمایهگذاری و مشارکت خارجی از طریق اصلاحات داخلی در کنار جلب اعتماد بینالمللی با پشتوانه برجام، در مجمع ایران و اروپا در زوریخ بررسی شد و اتحادیه اروپا بار دیگر با تکرار پیام محکم حمایت از برجام تاکید کرد که مردم ایران باید نتایج آن را حس کنند.
همایش دو روزه چهارمین مجمع ایران - اروپا(EIF4) درحالی در هفته گذشته در «دولدر گراند هتل» زوریخ برگزار شد که اتحادیه اروپا حمایت قاطع خود را از برجام با صدای بلند اعلام و تاکید کرد که مردم و شرکتهای ایرانی باید نتایج برجام را حس کنند.
«اسفندیار باتمانقلیج» موسس مجمع ایران و اروپا در پایان این همایش در گفتوگو با ایرنا اعلام کرد که چندین جلسه بسیار مهم و اساسی در حاشیه همایش امسال زوریخ بین شرکتهای ایرانی و خارجی برگزار شد.
وی با بیان اینکه در همایش امسال نزدیک به 450نفر از حدود 150شرکت ایرانی و خارجی ازجمله 25شرکت بزرگ و شناخته شده حضور داشتند، گفت: هیاتهای خارجی با حضور در این همایش استراتژی تجارت در ایران را بهتر میشناسند و با شریکان ایرانی آشنا میشوند و امسال از هیاتهای که آمده بودند چندین شرکت بزرگ ایران توانستند با شریکان اروپایی جلسات خصوصی مهمی داشته باشند اما بهتر است فعلا اسم شرکتها را ذکر نکنیم.
باتمانقلیج در خصوص دورنمای فعالیتها و همکاریهای اقتصادی ایران و اروپا گفت: در کل، کار زیاد مانده اما خوشبختانه مشکلات موجود را میتوانیم حل کنیم.
پیام قاطع اتحادیه اروپا در حمایت از برجام
سخنرانی «هلگا اشمید» دبیرکل بخش روابط خارجی اتحادیه اروپا(EEAS) در دومین روز از این همایش توجه بسیاری از رسانهها را به خود جلب کرد. اشمید در این سخنرانی به طور تلویحی ادعاهای امریکا را درباره ارتباط برجام با مسائل منطقهیی رد کرد و گفت: برجام توافق صلح یا توافق منطقهیی نبوده بلکه یک توافق عدم اشاعه هستهیی بود و مهم است که توافق هستهیی مقصر مسائلی که قرار نبوده به آنها بپردازد، شناخته نشود.
وی با بیان اینکه «مهم است که مردم و شرکتهای ایران به طور مستقیم مزایای توافق هستهیی را احساس کنند»، افزود: ما در اتحادیه اروپا از همکاری اقتصادی بین ایران و اروپا در تمام سطوح سیاسی و در سطح سیاستگذاری حمایت میکنیم.
اشمید گفت: ما در اتحادیه اروپا هر کاری میتوانیم برای توضیح چارچوب قانونی موجود در ایران برای نظام مالی و بانکی اروپا انجام میدهیم و یک راهنمای 50 صفحهیی درباره اوضاع پس از برداشته شدن تحریمها ارائه کردهایم و همچنین در این زمینه با بخش خصوصی و شریکانمان در جهان تعامل میکنیم.
وی در عین حال افزود: مسلم است که اتحادیه اروپا یا کشورهای عضو نمیتوانند بانکها یا شرکتهای دیگر را به اتخاذ تضمیمی وادار کنند اما ما همچنان به تعامل با بخش مالی و نظام بانکی برای تشویق آنها به کار ایران ادامه میدهیم.
دبیرکل بخش روابط خارجی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از سخنانش گفت: همچنین کارهایی هم هست که ایران لازم است انجام دهد. ما از تلاشهای ایران برای پرداختن به موضوع مقابله با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم استقبال میکنیم. تطبیق یافتن با استانداردهای بانکی بینالمللی و تبعیت از استانداردهای قانونی بینالمللی در بخش خدمات مالی بسیار مهم است. ایران را تشویق میکنیم به این تلاشها ادامه دهد.
اشمید گفت: پس از منقطع شدن طولانی مدت ایران از نظام بانکی و تجاری بینالمللی روشن بود که تطبیق یافتن جامعه تجاری بینالمللی با واقعیت جدید پس از اجرای برجام زمان میبرد.
وی خاطرنشان کرد: کمیسیون اروپا به عنوان نشانهیی از اعتماد به روابط مالی و اقتصادی آینده با ایران پیشنهاد کرده که به «بانک سرمایهگذاری اروپا» اجازه کار در ایران در آینده داده بشود. تمام 28دولت عضو اتحادیه اروپا در شورای اروپا از توسعه روابط اقتصادی با ایران همچنین از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی حمایت میکنند.
«اولریش فان زانتیر» مدیر شرکت مشاوره بانکی آلمانی «KPMG» یکی دیگر از مقامات اروپایی بود که در مجمع ایران و اروپا سخنرانی کرد و گفت: ایران گامهای مهمی در مسیر جذب فاینانس و منابع مالی خارجی برداشته و بانکهای بسیاری در اروپا آماده همکاری با ایران هستند. پس از برداشته شدن تحریمها اقدامات خوبی در مسیر بهبود اقتصادی ایران انجام شده هر چند هنوز انتظارات به طور کامل محقق نشده و کارهای بیشتری باید انجام شود.
فان زانتیر گفت: فاینانس و جذب اعتبار خارجی از چالشهای مهم بوده است و ایران گامهای خوبی در این مسیر برداشته اما لازم است که اقدامات بیشتری انجام شود. توصیه ما به شرکتها و بانکهای اروپایی این است که جلو بروید و با ایران کار کنید؛ اگر شرکتها جلو بروند به تبع آنها دولتها نیز خود را تطبیق خواهند داد زیرا کار با ایران منافع زیادی برای تجارت بینالمللی دارد.
این مدیر شرکت مشاوره بانکی آلمانی در پاسخ به سوال یکی از حاضران درباره موضوع خطر «بازگشت تحریمها» (snap back) گفت: من سیاستمدار نیستم اما برداشت من این است که خارج از امریکا همه خواستار کار با ایران هستند. اروپاییها خواستار بازگشت تحریمها نیستند. من خوشبین هستم؛ هر چند موضوع بازگشت تحریمها یک نگرانی است و موجب اکراه برخی شرکتها از کار با ایران میشود، اما با اطمینان میگویم که هزاران بانک و شرکت متوسط و کوچک و شماری از شرکتهای بزرگ هستند که آماده کار با ایران هستند.
مدیر این موسسه مشاوره بانکی آلمانی همچنین گفت که بانکهای ایرانی باید ساختار مالکیتی خود را اعلام (disclose) کنند تا موسسات مالی خارجی بهتر بتوانند فرآیند بررسی حقوقی (Due Diligence) پیش از ایجاد روابط کاری را انجام دهند.
تاکید سفیران 5 کشور اروپایی
بر همکاری اقتصادی با ایران
سفیران 5 کشور اروپایی در ایران نیز چهارشنبه هفته گذشته در دومین روز از مجمع ایران و اروپا بر اهمیت تداوم برجام به عنوان یک توافق بینالمللی و توسعه زمینههای همکاری با ایران تاکید کردند.
«دنی عنان» سفیر دانمارک با اشاره ارقام و آمار افزایش مراودات تجاری ایران با دانمارک و سایر کشورهای اروپایی، این مساله را یکی از نتایج برجام دانست و گفت: برجام مزایای بسیار دیگری هم داشته است اما در این مجمع تجاری بیشتر مورد توجه است.
«فرانسوا دلایه» سفیر بلژیک نیز با اشاره به سخنان اشمید گفت: ما 100درصد از اظهارات اشمید حمایت میکنیم و ما 100درصد به دنبال اجرای این توافق هستیم.
«سوزانا ترستال» سفیر هلند نیز در این میزگرد گفت: دو سال پیش در آغاز کار خودم در ایران پیش از روز اجرای برجام در وزارت امور خارجه ایران با مقامات ایران صحبت کردم و آنان تاکید داشتند که شرکتهای شل، ک. ال.ام باید بازگردند و شما امروز میبینید که این شرکتها در حال کار در ایران هستند و در این همایش حضور دارند اما کارهای بسیار بیشتری باید در زمینههای مختلف انجام شود. از روز اجرای برجام تاکنون اتفاقات زیادی روی داده و تا زمانی که برجام پا برجاست و همه ما به آن متعهد هستیم، این روند ادامه خواهد داشت.
«جولیوس گویلو» سفیر لهستان اظهار کرد: برداشت من این است که افرادی در دولت روحانی هستند که به روشنی درک میکنند بدون برخی تغییرات عمیق در سیستم اقتصادی وضعیت خیلی پیشرفت نخواهد کرد و به نظر من نیاز است که ایران تغییراتی ساختاری در اقتصاد انجام دهد و شفافیت را افزایش دهد. اروپا و جامعه بینالمللی در این مسیر باید به ایران کمک کنند و کمک به ایران به معنی پایبند بودن به توافق هستهیی است؛ به نظر من راه دیگری وجود ندارد ما باید گفتوگو داشته باشیم و اگر این توافق را نداشته باشیم گفتوگویی هم نیست.
بررسی رویکرد امریکا به برجام
میزگرد (پنل) دیگری برای بررسی سیاست دولت امریکا در قبال برجام روز چهارشنبه با حضور «باربارا اسلاوین» کارشناس شورای آتلانتیک و «جارت بلانک» عضو موسسه «کارنگی» و از مقامهای سابق وزارت امور خارجه امریکا در دولت باراک اوباما برگزار شد.
اسلاوین در این میزگرد گفت: تصور من این است که ترامپ بار دیگر اجرای برجام توسط ایران را تایید نمیکند اما این مساله الزاما به معنی بازگشت تحریمها نیست. البته در مورد ترامپ هیچوقت نمیشود گفت که مسالهیی قطعی و نهایی است زیرا او آدمی دمدمی مزاج است.
اسلاوین در گفتوگو با ایرنا در پایان جلسه گفت: مقامات امریکا از تبعات لغو برجام و منزوی شدن امریکا آگاه هستند اما ترامپ هم دوست ندارد هر 90روز یک بار این توافق را تایید کند و به دنبال سازوکاری با کنگره هستند که ترامپ از شر این الزام رها شود اما گمان نمیکنم که امریکا با بازگرداندن تحریمهای هستهیی توافق را نقض کند اما تحریمهای جدیدی وضع خواهد شد تا امریکا در توافق باقی بماند.
تاکید بر تحول نظام بانکی در میزگرد مسائل بانکی و خدمات مالی
در روز اول همایش، میزگردی درخصوص مسائل بانکی و خدمات مالی با حضور «پرویز عقیلی» مدیر بانک خاورمیانه «مصطفی بهشتی روی» عضو هیاتمدیره بانک پاسارگاد، «مهدی سیفاللهی» مدیر موسسه مالی «پویا» و «یورن سورنسن» از مدیران ارشد موسسه اعتبار صادراتی «ای کی اف» دانمارک برگزار شد. سورسن در این میزگرد بر بهبود شرایط کاری با ایران پس از برجام تاکید و خاطرنشان کرد که بانکها و موسسات مالی اروپایی بیشتری درصدد کار با ایران هستند. وی با اشاره به امضای قراردادای کی اف و «دانسکه بانک» دانمارک و «اوبربانک» اتریش با ایران گفت: این قراردادها بسیار مهم هستند و ما خطر ناشی از بازگشت احتمالی تحریمها را پوشش میدهیم.
وی خاطرنشان کرد که بانکهایی از ایتالیا، انگلیس و دیگر کشورهایی اروپایی نیز با ایران همکاری میکنند.
موضوع تحول نظام بانکی در ایران نیز در این میزگرد مطرح شد و در این ارتباط اظهارات پرویز عقیلی، مدیر بانک خاورمیانه مبنی بر لزوم تعطیلی یا ادغام تعدادی از بانکهای ایران در 6 سال آینده مورد توجه برخی رسانهها ازجمله رویترز قرار گرفت. عقیلی لزوم اجرای یک برنامه چند مرحلهیی برای تطابق نظام بانکی ایران با استانداردهای جهانی «بازل 3» را مورد تاکید قرارداد.
برخی رسانهها از جمله «المانیتور» نیز این صحبت عقیلی را مورد توجه قرار دادند که حدود 20درصد از وامهای بانکی در در ایران وام سررسید گذشته هستند (non-performing loan (NPL هستند.
وی خاطرنشان کرد که دولت نمیتواند در یک مرحله 180تا 200میلیارد دلار هزینه تجدید ساختار بانکی را متحمل شود و این کار را در مراحلی در 6 سال آینده انجام خواهد داد تا بانکها فرصت افزایش سرمایه یا ادغام با بانکهای دیگر را داشته باشند یا تعطیل شوند.
مدیر موسسه اعتبار صادراتی دانمارک نیز با تایید اظهارات مدیر بانک خاورمیانه، گفت که تجدید ساختار بانکی در ایران برای جلب اعتماد شریکان بینالمللی مهم است و تاکید کرد که اصلاحاتی به شیوه منظم و آرام باید صورت گیرد.
تاکید بر اهمیت بخش انرژی ایران
در میزگرد انرژی
در روز اول همایش چهارمین مجمع ایران و اروپا همچنین میزگردی فرعی درباره انرژی با حضور مقاماتی از چند شرکت خارجی برگزار شد که «هانس نیکامپ» معاون امور ایران در شرکت انگلیسی- هلندی «شل» چهره شاخص آن بود.
این مقام شرکت شل با تاکید بر اهمیت ایران برای بازار جهانی انرژی گفت: ایران یکی از آخرین کشورهایی در جهان است که امکان دسترسی به نفت و گاز با هزینه پایین در آن وجود دارد و این موجب جذابیت ایران برای شرکتهایی مانند شل، توتال و بسیاری از دیگر شرکتهای بینالمللی نفت(IOCs) میشود. در این میزگرد «ساریم شیخ» مدیر بخش پاکستان و آسیای مرکزی شرکت «جنرال الکتریک» و عضو هیاتمدیره یک شرکت ژاپنی نیز درخصوص همکاری در بخش انرژی ایران مطالبی بیان کردند.
اهمیت بخش انرژی ایران ساعتی پس از این میزگرد، در سخنرانی مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) نیز مورد تاکید قرار گرفت. کرباسیان با بیان این مطلب که ایران خواستار گسترش بیش از پیش روابط تجاری با اروپاست، بر اهمیت صادرات ایران برای امنیت انرژی اروپا تاکید کرد.
کرباسیان با اشاره به روابط چند 100ساله ایران با اروپا از زمان شاه عباس تاکنون گفت: اروپا همواره پیش از تحریمها، بزرگترین شریک تجاری ایران محسوب میشد و اکنون در دوره پساتحریم نیز نه تنها به دنبال آن هستیم که روابطی عادی داشته باشیم بلکه درصدد گسترش بیش از پیش روابط هستیم.
وی افزود: ما با داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز درصدد افزایش ظرفیت برای صادرات به اروپا به عنوان یکی از واردکنندگان اصلی انرژی هستیم و این مساله موجب افزایش امنیت انرژی اروپا خواهد شد. از سوی دیگر، ایران نیز به دنبال جذب 250میلیارد دلار سرمایهگذاری در زیرساختها، نفت و گاز و صنایع مختلف است.
ظرفیت رقابت ایران با امارات
در میزگرد حمل و نقل
میزگردی با عنوان «ایجاد شبکه هوشمند حمل و نقل» نیز در روز چهارشنبه برگزار شد که در آن ظرفیتهای ایران برای توسعه بنادر و شبکههای حمل و نقل منطقهیی بررسی شد. «ویم دیلن» رییس بخش توسعه تجاری بندر آنتورپ بلژیک گفت که مشکلات زیرساختی همچنین تحریمها موجب عدم توسعه در این زمینه شده اما تاکید کرد همانطور که در شمال غربی اروپا بنادر بزرگ نزدیک به هم وجود دارند. ایران نیز میتواند در خلیج فارس قطب تجاری در کنار بندر «جبل علی» امارات داشته باشد.
ظرفیتهای سرمایهگذاری
در بخش بیمه ایران
یکی از میزگردهای فرعی روز دوم مجمع با موضوع بیمه بود که در آن ظرفیتهای سرمایهگذاری در بخش بیمه ایران مورد بررسی قرار گرفت.
احسان همتی مدیر بیمههای اتکایی و امور بینالملل «بیمه ما» نیز در سخنان خود گفت: به لطف دکتر روحانی و به لطف برجام ما این فرصت را به دست آوردیم که بار دیگر با شرکتهای بزرگ بیمه در کشورهای اروپایی به خصوص در فرانسه، آلمان، سویس و انگلیس دوباره مرتبط شویم و همکاری کنیم.
در این میزگرد از جمله مطرح شد که 11درصد واحدهای مسکونی ایران بیمه دارند و حدود 90درصد بیمه آتشسوزی ندارند. در ایران حدود 25میلیون خودرو وجود که حدود 87 درصد آن پوشش بیمهیی ندارند. همچنین در خصوص بیمه عمر تنها 14میلیون نفر بیمه عمر دارند و اینها نشاندهنده ظرفیت کار در بخش بیمه ایران است.
پرویز خسروشاهی معاون بیمه مرکزی در این میزگرد گفت: با شرط رعایت استانداردهای نظارتی، ما تمام تلاشمان را به کار میگیریم که سرمایهگذار خارجی در صنعت بیمه ایران حضور داشته باشد.
وی به عنوان مثال گفت: در ایران از زمانی که صنعت بیمه شکل گرفته در حوزه بیمههای عمر واگذاری بیمه اتکایی وجود نداشته اما در یکی دو سال اخیر برای تقویت ارتباط شرکتهای بیمه با شرکتهای خارجی و انتقال دانش فنی، برای نخستین بار مجوزهای لازم به یکی از شرکتهای بیمه داده شد که بتواند قرارداد واگذاری اتکایی داشته باشد.
میزگرد معادن و فلزات
«سلمان نصر» از کارشناسان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در یکی از میزگردهای فرعی روز چهارشنبه با موضوع سرمایهگذاری در معادن و فلزات ایران، فرصتهای سرمایهگذاری را در این بخش تشریح کرد. وی در پاسخ به یکی از حاضران درخصوص محدودیت قانونی برای خصوصیسازی در ایران گفت: محدودیت قانونی برای خصوصیسازی در ایران حرف درستی نیست. در بخش معادن هیچ محدودیتی وجود ندارد. برخی اوقات شما تبلیغات یا مطالب اغراق شده درباره ایران میشنوید اما باید حقایق را پیدا کنید.
تاکید بر جذابیتهای گردشگری ایران
موضوع یکی دیگر از میزگردهای روز چهارشنبه گردشگری بود. در این میزگرد «دیرک بولیتار» مدیر بخش ایران در شرکت هواپیمایی فرانسوی- هلندی «ایرفرانس - کی ال ام» همچنین مجید حسینینژاد مدیر«علی بابا» و مجید مشکینی، رییس شرکت «پارسیان پرواز مهر» وابسته به بریتیش ایرویز در ایران حضور داشتند و مسائل مربوط به توسعه گردشگری را مورد بررسی قرار دادند.
مدیر بخش ایران شرکت ایرفرانس-کی. ال.ام با تمجید از جاذبههای گردشگری در ایران به افرادی که تاکنون از ایران دیدن نکردهاند توصیه کرد که حتما به ایران سفر کنند. وی در پاسخ به سوالی درباره مشتریان هدف این شرکت با توجه به برخی محدودیتهای گردشگری در ایران گفت: مشتریهای هدف ما کسانی هستند که میخواهند ایران را آنگونه که امروز هست، ببینند.
میزگرد سرمایهگذاری خصوصی
و تحول اقتصادی
آخرین میزگرد (پنل) همایش دو روزه چهارمین مجمع ایران و اروپا عصر چهارشنبه با موضوع سرمایهگذاری خصوصی و تحول اقتصادی برگزار شد.
«مجید زمانی» عضو هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه «کیان» در گفتوگو با ایرنا در خصوص مباحث این میزگرد گفت: بحث این میزگرد راجع به این بود که چگونه میتوانیم سرمایه خارجی را برای سرمایهگذاری در بخش خصوصی و شرکتهای خصوصی ایران که در بورس نیستند بیاوریم و باعث رشد و توسعه این شرکتها از طریق انتقال فناوری و انتقال پول بشویم که مسائل مختلف بررسی شد و نتیجه این بود که ایران از لحاظ این نوع سرمایهگذاری موقعیت خوبی دارد و بازده سرمایهگذاری بسیار بالا است اما کسانی هم که میآیند باید تجربه و تخصص این کار را داشته باشند و بتوانند جز پولی که میآورند برای شرکتها ارزش افزوده ایجاد کنند.
وی در توضیح «سرمایهگذاری خصوصی» (private equity) گفت: این یک نوعی از سرمایهگذاری است معمولا از طریق خرید سهام، کنترل شرکتی را به دست میگیرند و از طریق تقویت مدیریت، تغییر مدل تجاری، تغییر ساختارها و ارتقای سطح کیفی محصولات سعی میکنند، رشد سریعی به شرکت مربوط بدهند. یعنی آوردن تخصص و مدیریت به شرکتی که درحال کار است.
زمانی درخصوص پیشنهاد خود درباره ایجاد سیاست واحد اقتصادی که در میزگرد هم مطرح کرده بود گفت: اگر یک نفر یا یک نهاد مسوول همه سیاستهای اقتصادی باشد، فکر میکنیم که نتیجه بسیار بهتر خواهد بود از اینکه بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، سازمان حمایت از مصرفکننده و نهادهای دیگر هر کدام یک حرف بزنند. واقعا تجربه خوبی را نداریم اگر بتوانیم مثل سیاست خارجی تمرکز ایجاد کنیم بهتر خواهد بود.
ارائه نتایج نظرسنجیها
در حمایت از برجام و تعامل با خارج
امیر فرمنش از موسسه نظرسنجی «ایران پل» (Iran Poll) به تشریح نتایج یکی از نظرسنجیهای اخیر این موسسه پرداخت و خاطرنشان کرد که ایرانیان به موفقیت برجام همچنین تجارت خارجی خوشبین هستند.
همایش دو روزه مجمع ایران و اروپا در زوریخ با تاکید مقامهای ارشد جمهوری اسلامی ایران بر تعامل گسترده با دنیا و ارتباطات وسیع با ملتها و دولتهای جهان، تبلور خوبی از تعامل گسترده اقتصادی و تجاری ایران بود که با توجه به رایزنیها و بحثها و دیدارهای انجام شده، انتظار میرود در آینده شاهد نتایج عملی و خوبی از این نشست در قالب توافقها و قراردادهای همکاری مختلف باشیم.
سفیر انگلیس در ایران در گفتوگو با ایرنا، این همایش را بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت مهم است که اثبات شود برجام افرادی را کنار هم میآورد و کارهایی درحال انجام شدن است. سفیر هلند در ایران نیز برگزاری چهارمین همایش ایران و اروپا را بسیار مفید ارزیابی کرد و گفت: شرکتهای هلندی علاقه وافری به کار در ایران دارند و من خبرهای خوبی از شرکتهای هلندی شنیدم. مجید زمانی از شرکت کیان نیز گفت: برگزاری سالانه چنین همایشی با توجه به بازتابی که در رسانههای خارجی دارد همچنین ایجاد فرصتهای کاری بسیار خوب است.