فاصله یک‌ساله کلنگ‌زنی و نصب توربین نیروگاه بندرعباس

گروه انرژی|

روز گذشته علیرضا نصراللهی، مجری طرح بازتوانی نیروگاه‌های شرکت تولید نیروی برق حرارتی در گفت‌وگو با تسنیم از نصب نخستین توربین و ژنراتور کلاس F در نیروگاه سیکل ترکیبی بندرعباس خبر داد. نصراللهی درحالی روز گذشته از نصب این توربین مطابق با زمان‌بندی مشخص خبر داد که آبان ماه سال گذشته محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی اعلام کرد که توربین کلاس F نیروگاه بندرعباس وارد کشور شده است. در آن تاریخ طرزطلب نشستی خبری به مناسبت آغاز عملیات اجرایی 5 هزار مگاوات پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی در مناطق مختلف کشور برگزار کرد که یکی از این پروژه‌ها مربوط به نیروگاه 890 مگاواتی سیکل ترکیبی بندرعباس بود. نیروگاهی که قرار بود مپنا نخستین توربین کلاس F کشور که به صورت 100درصد وارداتی از شرکت زیمنس آلمان خریداری کرده بود را در آن نصب کند.

در آن زمان طرزطلب اعلام کرد درحالی که هنوز بحث مربوط به فاینانس قرارداد ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F بین وزارت نیرو، وزارت اقتصاد و مپنا نهایی نشده‌ اما به دلیل تعهد مپنا، پروژه نیروگاه بندرعباس آغاز شده و توربین کلاس F برای نصب وارد شده است».

مقایسه این اظهارات بدین معنی است که فرآیند نصب توربینی که در آبان 95 از زیمنس خریداری شده و وارد کشور شده، قریب به یک سال به طول انجامیده است. در حقیقت ششم شهریور ماه سال جاری، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو از بارگیری این توربین کلاس F ساخت زیمنس از بندر شهید رجایی به سمت محل ساخت نیروگاه بندرعباس خبر داد.

نصراللهی در گفت‌وگویی که روز گذشته توسط تسنیم منتشر شد در این باره اظهار کرد:«فرآیند ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی بندرعباس به‌ خاطر اهمیتی که داشت به ‌صورت شروع زودهنگام یعنی قبل از ابلاغ شدن قرارداد آغاز شد. شرکت گروه مپنا آبان ماه سال گذشته کلنگ احداث این نیروگاه را به زمین زد. در این مدت عملیات مربوط به آماده‌سازی ساختگاه را انجام دادیم، کارهای ساختمانی بسیار زیادی در محوطه ضلع غربی نیروگاه بندرعباس انجام دادیم و شرایط سایت برای اجرای عملیات ساختمانی اصلی آماده شد. خوشبختانه در روزهای اخیر آرماتورهای مربوط به فونداسیون این توربین و ژنراتوری که الان در سایت وجود دارد در کارگاه چیده شده و آماده بتن‌ریزی است. این بتن‌ریزی هم ظرف یک هفته پیش ‌رو انجام خواهد شد. متعاقب آن فرآیند نصب سازه‌های فلزی و متعاقب آن هم نصب توربین و ژنراتور انجام می‌شود».

وی همچنین در این گفت‌وگو وعده داده است که قطعات مورد نیاز واحدهای اول و دوم نیروگاه بندرعباس تا پایان سال 2017 از سوی شرکت زیمنس و نیز برخی شرکت‌های داخلی تامین خواهند شد و نخستین واحد این نیروگاه در صورت تزریق مناسب نقدینگی در سال 97 به بهره‌برداری خواهد رسید. براساس تفاهمنامه بین وزارت نیرو و مپنا در بهار سال 95 این شرکت موظف به ساخت 8 نیروگاه راندمان بالای کلاس F در نقاط مختلف کشور بود که نیروگاه 890 مگاواتی بندرعباس یکی از آنها محسوب می‌شود. نیروگاه بندرعباس به عنوان یک نیروگاه با راندمان بالا که اتمام آن همگام با نیروگاه بخار بندرعباس و نیروگاه‌های ایسین و خلیج فارس خواهد بود، نقش مهمی در تولید برق ایمن، مطمئن و پایدار شبکه جنوب، جنوب شرق کشور و شبکه سراسری خواهد داشت. ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی بندرعباس در زمینی به مساحت 870 هکتار با نصب 2توربین گازی و یک توربین بخار و حجم سرمایه‌گذاری 500 میلیون یورو از آبان ماه پارسال آغاز شده است.

این نیروگاه در تامین نیاز انرژی صنایع بزرگی همچون فولاد، آلومینیوم المهدی و منطقه ویژه اقتصادی و صنایع معدنی خلیج فارس، منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی و کشتی‌سازی فراساحل، پالایشگاه بندرعباس و شرکت نفت ستاره خلیج فارس و دیگر صنایع مهم منطقه در استان هرمزگان و حفاظت از محیط زیست نقش بسزایی خواهد داشت.

نیروگاه برق بندرعباس به عنوان یک نیروگاه پایدارکننده برق جنوب شرق کشور به شمار می‌رود و اگر زمانی نیروگاه برق بندرعباس از مدار خارج شود 3 استان سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان دچار ناپایداری جریان برق می‌شود.

اما در این میان یکی از چالش‌های پیش‌ روی اجرایی شدن قرارداد مپنا با وزارت نیرو برای ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی، بحث عدم ارائه مدل تامین مالی از سوی مپنا بود. تیر ماه سال جاری هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نیرو در امور برق در گفت‌وگو با فارس اعلام کرد که با گذشت بیش از یک سال از امضای قرارداد با مپنا، این شرکت هنوز مدل تامین مالی خود را ارائه نکرده است. همین موضوع باعث شده که عملیات اجرایی ساخت سایر نیروگاه‌ها به جز نیروگاه بندرعباس آغاز نشود درحالی که اگر تامین مالی صورت می‌گرفت، کار ساخت این پروژه‌ها باید از 3یا 4ماه پیش آغاز می‌شد.

صحبت‌های روز گذشته نصراللهی نشان‌دهنده بروز پیشرفت در این بخش بود. به گفته مقیمی پیش‌نویس قرارداد این پروژه‌ها حدود 2هفته پیش به مپنا ابلاغ شده است. این پیش‌نویس قرارداد مربوط به ترک تشریفات، فرآیند انتقال تکنولوژی و تهیه مستنداتی است که برای بومی‌سازی ساخت این توربین‌ها لازم بود. ارائه پیش‌نویس این قرارداد در شهریور 96 درحالی صورت گرفته است که محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی در نشست خبری آبان ‌ماه سال گذشته خود پیش‌بینی کرده ‌بود که قرارداد مربوط به این پروژه 5 هزار مگاواتی تا دی 95 به امضا برسند. اما به نظر می‌رسد که مشکل مپنا در پیدا کردن فاینانس بین‌المللی سبب تاخیر چند ماهه در امضای این قرارداد شده است و هنوز نیز مشخص نیست که این پیش‌نویس چه زمانی تبدیل به قرارداد رسمی خواهد شد.

با این حال به نظر می‌رسد که فعل و انفعالات مپنا برای پیشبرد ساخت این پروژه‌ها بیشتر شده و به گفته نصراللهی، مجری طرح بازتوانی نیروگاه‌های شرکت تولید نیروی برق حرارتی عملیات احداث در 4 ساختگاه از مجموع 8 نیروگاه فوق‌الذکر در شهرهای تبریز، اندیمشک و خرم‌آباد آغاز شده است.

چرایی انتخاب مپنا به عنوان طرف قرارداد وزارت نیرو برای اجرای طرح بومی‌سازی تکنولوژی توربین‌های کلاس F به صورت ترک تشریفات موضوع دیگری بود که نصراللهی در رابطه با آن به تسنیم گفت:«مپنا از قدیم در داخلی‌سازی و انتقال تکنولوژی توربین‌های کلاس E حضور داشت. پس از بومی‌سازی و انتقال دانش توربین‌های کلاس E توسط این شرکت، آمادگی و زیرساخت لازم برای انتقال تکنولوژی کلاس F هم وجود داشت. در واقع وزارت نیرو از زیرساخت‌های موجود در مپنا استفاده کرد و دلیل خاص جز دلایل اقتصادی و فنی برای این انتخاب وجود نداشت. ضمن اینکه این قراردادی که با شرکت گروه مپنا می‌بندیم دال بر این نیست که از ظرفیت دیگر پیمانکارها استفاده نشود. هم‌اکنون از ظرفیت سایر پیمانکاران در ساخت تجهیزات جانبی نیروگاه‌ها درحال استفاده هستیم».

پیش‌تر مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی نیز در پاسخ به «تعادل» در رابطه با علت انتخاب مپنا برای ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F به عدم توانمندی دیگر شرکت‌های داخلی برای انجام این کار اشاره کرده و گفته بود:« (دیگر) شرکت‌های داخلی پتانسیل انتقال تکنولوژی در این ابعاد را ندارند. کشور در سال‌های گذشته برای ایجاد شرکتی به نام مپنا سرمایه‌گذاری کرده است. برای اینکه این سرمایه‌گذاری هدر نرود و ما بتوانیم با راندمان بهتری برق را تولید کنیم به این سمت و سو حرکت کردیم.» وی همچنین معتقد بود که هیچ شرکت دیگری در ایران وجود ندارد که بتواند در چنین سطحی و با این حجم گسترده به ساخت و انتقال تکنولوژی توربین‌های کلاس F ورود کند و طی 3سال بتوانند این تکنولوژی را بومی کنند و بعد به صادرکننده آن تبدیل شوند چراکه شرکت‌های دیگر سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای این موضوع را در اختیار ندارند درحالی که مپنا نزدیک به 15هزار نفر نیروی کار در اختیار دارد.