نخستین گام اسپانیا برای سلب خودمختاری کاتالونیا
گروه جهان طلا تسلیمی
در پی آشکار شدن نشانه‌هایی از فروکش کردن تنش‌ها در اسپانیا بر سر جدایی‌طلبی کاتالونیا، ارزش شاخص‌های سهام و اوراق قرضه اسپانیا افزایش یافت و یورو به بالاترین ارزش در دو هفته اخیر معامله شد. کارلوس پوجدمون رییس دولت منطقه‌یی کاتالونیا، سه‌شنبه از تعلیق اعلام استقلال خبر داد و گفت که برنامه‌های خود را در این زمینه متوقف کرده و مذاکره با دولت اسپانیا در خصوص آینده منطقه را خواستار است. این اقدام اگرچه بسیاری از حامیان استقلال را ناامید کرد، اما خوشایند بازارهای مالی بود و امید سرمایه‌گذاران را به رفع بزرگ‌ترین بحران سیاسی اسپانیا از زمان کودتای نظامی سال 1981 در این کشور تاکنون افزایش داد.
استقبال بازارهای سهام از فروکش تنش‌ها
کارلوس پوجدمون در سخنرانی در پارلمان این منطقه گفت که باتوجه به نتیجه همه‌پرسی اخیر، وی هم استقلال «جمهوری کاتالونیا» را خواستار است، اما در عین حال می‌خواهد نتیجه همه‌پرسی را معلق کند تا فرصت گفت‌وگو با دولت مرکزی اسپانیا فراهم شود. وی در حین انتقاد از اقدامات دولت مرکزی در مادرید در تلاش برای جلوگیری از برگزاری همه‌پرسی تاکید کرد: «ما علیه اسپانیا نیستیم و می‌خواهیم به تفاهم بیشتری با اسپانیا دست یابیم. »
به گزارش رویترز، در پی این اظهارات پوجدمون، ارزش شاخص سهام 47 کشوری «ام‌اس‌سی‌آی» در معاملات صبح چهارشنبه در پی افزایش 1.5درصدی شاخص ایبکس اسپانیا، برای زمان کوتاهی به بالاترین میزان در آغاز معاملات بورس اروپایی رسید. در معاملات داخلی بازار بورس اسپانیا، بیشترین افزایش را می‌شد در شاخص سهام بانک‌های اسپانیا مشاهده کرد که 4درصد افزایش داشت. از سوی دیگر میزان سودمندی اوراق قرضه دولت اسپانیا که معیاری برای سنجش سطح تنش‌های سیاسی محسوب می‌شود، برای دومین مرتبه در ماه جاری بیشترین کاهش را داشت؛ میزان سودمندی اوراق قرضه با ارزش آن در تقابل است. کریستین لنک، استراتژیست بانک «دی‌زد» در این باره گفت: «این احتمال وجود داشت که پوجدمون تصمیم بگیرد به‌طور قطعی اعلام استقلال کند؛ به این دلیل که اکنون جایی برای مذاکره باقی مانده، سودمندی (اوراق قرضه) کاهش یافته است. »
ارزش یورو در برابر دلار نیز به بالاترین سطح در دو هفته گذشته رسید و هر یورو در برابر یک دلار و 18 سنت معامله شد. اگرچه دلار به دلیل مسائل سیاسی داخلی امریکا برای چهارمین روز متوالی به کمترین ارزش از ماه جولای تاکنون رسیده است.
تعلیق استقلال
ماریانو راخوی نخست‌وزیر اسپانیا چهارشنبه در اظهاراتی محتاطانه از کارلوس پوجدمون رهبر منطقه کاتالونیا خواست تا در مورد «تعلیق استقلال» شفاف‌سازی کند. راخوی پس از جلسه فوری وزرای کابینه گفته رسما از دولت محلی کاتالونیا خواهد خواست که موضع قطعی خود را در این زمینه اعلام کند. پوجدمون و متحدانش سه‌شنبه در پارلمان منطقه کاتالونیا اعلامیه استقلال را امضا کردند، اما اعتبار قضایی این اعلامیه همچنان مشخص نیست. راخوی افزود: «هدف از این درخواست این است که پیش از هر تدبیری که دولت بخواهد بر اساس ماده 155 قانون اساسی کشورمان به اجرا بگذارد، شرایط برای شهروندان شفاف‌سازی و امنیت آنها تامین شود.» این نخستین مرتبه است که راخوی به‌طور مستقیم به احتمال استفاده از ماده 155 قانون اساسی اسپانیا به عنوان قدم بعدی دولت در صورت اصرار مقامات کاتالونیا بر جدایی اشاره می‌کند. به گزارش بلومبرگ، اجرای این ماده قانونی این امکان را برای راخوی فراهم می‌آورد که قدرت تفویض شده به دولت کاتالونیا را سلب کند و کنترل بر امور منطقه را از مادرید در دست بگیرد که این به معنای شکست نهایی برای رهبری کاتالونیا خواهد بود.
آنجل تالاورا تحلیلگر آکسفورد اکونومیست در لندن در این‌باره گفت: «پوجدمون اکنون دیگر هیچ جایی برای پنهان شدن ندارد. وی دیگر قادر نخواهد بود پشت سخنانی معماگونه که (شامگاه سه‌شنبه) شاهد آن بودیم، پنهان شود. اگر صراحتا اعلام استقلال کند، آنگاه راخوی ماده 155 قانون اساسی را به اجرا می‌گذارد و اگر چنین کاری نکند، دولت ائتلافی وی احتمالا فرو می‌پاشد و این مساله می‌تواند به انتخابات در منطقه منجر شود.» جوردی تورول، سخنگوی دولت کاتالونیا پیش‌تر گفته بود اجرای ماده 155 قانون اساسی هرگونه احتمال مذاکره با دولت مرکزی را از بین خواهد بود. وی همچنین تاکید کرده بود که در چنین شرایطی دولت محلی به وعده خود عمل خواهد کرد و جمهوری کاتالونیا را پایه‌ریزی می‌کند.
نخست‌وزیر اسپانیا این اظهارات را در واکنش به تصمیم شامگاه سه‌شنبه پوجدمون مبنی‌بر تعلیق استقلال و تلاش برای گفت‌وگو با دولت اسپانیا بیان کرد. کارلوس پوجدمون سه‌شنبه در صحن مجلس کاتالونیا حاضر شد و گفت: «پس از همه‌پرسی اول اکتبر، کاتالونیا حق تبدیل شدن به یک دولت مستقل را به دست آورد. رای آری زیر بارانی از ضربات باتوم پیروز شد. کاتالونیا کشوری مستقل در قالب جمهوری خواهد بود. » وی در عین حال از پارلمان کاتالونیا نخواست که فورا نتیجه همه‌پرسی را تایید کند، بلکه راه را برای مذاکرات با دولت اسپانیا باز گذاشت و افزود: «دولت کاتالونیا و من پیشنهاد می‌کنیم که پارلمان منطقه روند اعلام استقلال را به حالت تعلیق درآورد تا بتوانیم در روزهای آینده با مادرید وارد مذاکره شویم. » سخنان رییس منطقه خودمختار کاتالونیا در پارلمان این منطقه با یک ساعت تاخیر آغاز شد که ظاهرا رایزنی‌های بین‌المللی عامل آن بوده است.
احزاب و گروه‌های جدایی‌طلب کاتالونیا با انتقاد از رییس این منطقه سخنان وی را «از دست دادن یک فرصت تاریخی» خواندند. نمایندگان حزب «نامزد وحدت مردمی» که تار و پود قوه مجریه استقلال‌طلب منطقه کاتالونیا را تشکیل می‌دهد، از سخنان کارلوس پوجدمون خشنود نبودند. برخی از اعضای این حزب نیز در توییتر سخنان و موضع رییس منطقه کاتالونیا را خیانت توصیف کردند.
اعلام استقلال یک‌جانبه و درخواست پوجدمون از پارلمان برای تعلیق استقلال با واکنش‌های برخی مقامات بین‌المللی همراه بود. به نوشته روزنامه «لاوانگواردیا»، وزیر خارجه ایتالیا گفت که کشورش اعلام یک‌جانبه استقلال کاتالونیا را غیرقابل قبول می‌داند. آنجلینو آلفانو در حمایت از مذاکره برای حل بحران موجود افزود: «در هفته‌های گذشته بارها از دولت منطقه‌یی کاتالونیا دعوت شده که در فرآیندی مشترک و سازنده با مادرید با هدف حفظ وحدت و مذاکره بر اساس اختیارات قانون اساسی اسپانیا شرکت کند. »
لوییس ویده گارای، وزیر خارجه مکزیک نیز هشدار داد که دولت وی اعلام یک‌طرفه استقلال از سوی کاتالونیا را به رسمیت نخواهد شناخت. وی در سخنانی در مجلس سنای کشورش افزود که دولت انریکه پنیا نیئتو، رییس‌جمهوری مکزیک با دقت بحران سیاسی در اسپانیا را دنبال می‌کند.
