کسری ۱۰۰هزار تنی چای در کشور

نایب‌رییس اتحادیه چای در رابطه با تحولات این محصول پر مصرف اعلام کرد: هر ساله حدود 20هزار کیلو چای ایرانی تولید می‌شود که این میزان در گذشته رقم بیشتری را به خود اختصاص می‌داد اما طی چند سال اخیر سیاست چای کاران تغییر کرده و در عوض حجم تولید بر کیفیت محصول تمرکز بیشتری می‌کنند.

محمدرضا مقدسی ادامه داد: 20هزار تن تولید داخل چای مرغوب ایرانی است که از چینش 2 برگ و یک غنچه تهیه شده و چوب یا برگ‌های پایینی ساقه‌ها با خود محصول نهایی ترکیب نشده است.

وی اظهار کرد: صادرات چای ایرانی از چند سال گذشته تاکنون متوقف مانده چراکه علاوه بر اینکه توان صادرات نداریم مرزهای صادرات چای هم به روی ما بسته شده و همه میزان تولید کشور صرف مصرف داخلی می‌شود.

مقدسی علت عدم صادرات چای را علاوه بر بسته بودن مرزهای صادراتی چای اعلام و افزود: صادرات محصول نامرغوب در سال‌های گذشته باعث شد تا کشورهایی همچون عراق، افغانستان و کشورهای ساکن آسیای میانه که در گذشته از ایران چای خرید می‌کردند، از ادامه معامله با ایران منصرف شوند و به علت طمع برخی چایکاران صادرات چای از سال 90 تاکنون متوقف مانده است.

وی خاطرنشان کرد: البته هنوز اندک مشتری‌هایی از ترکیه و برخی کشورهای آسیای میانه برای چای ایرانی باقی مانده که خرید بسیار ناچیزی دارند و خرید آنها معمولا به شکل مسافرتی یا قاچاق نفربر‌ها است.

مقدسی اذعان کرد: چای ایرانی دارای استانداردهای بین‌المللی نیست زیرا باید فیلتر‌هایی در مورد خاکستر، رسوبات، مواد شیمیایی افزودنی و چند ملاک دیگر را به خوبی پشت سر بگذارد تا مورد پسند سلیقه‌های جهانیان واقع شود اما متاسفانه از نظر شاخص‌های بهداشتی چندان موفق عمل نکرده است.

به گفته این مقام مسوول، افزایش میزان تولید و صادرات انگیزه‌یی برای طمع چای کاران بود که باعث ترکیب بوته چای با 2 برگ و یک‌‌ غنچه شد اما مشکل فقط به این موضوع ختم نمی‌شود و علاوه بر این مساله خرید دولت از برگ سبز چای و انباشته شدن ذخایر چای در انبارها وسوسه فروش چای قدیمی و ترکیب آن با محصول به عنوان چای تازه بدنامی ایران را در چای صادراتی تشدید کرد.

نایب‌رییس اتحادیه چای اضافه کرد: هم‌اکنون چای‌های ذخیره‌یی از سال 80 به بعد در انبارهای تهران وجود دارد که تبدیل به چای مانده شده و دیگر قابلیت مصرف ندارد، این چای‌های مانده باید به عنوان مصرف صنعتی خارج و استفاده شود و با توجه به عصاره و رنگ آن در صنعت مورد استقبال قرار می‌گیرد.

مقدسی تصریح کرد: مشتری‌های بین‌المللی سابق چای ایرانی به دلیل این نواقص ترجیح دادند که در عوض پرداخت هزینه یک‌دلاری برای خرید چای ایران، از چای هندی با همین قیمت اما کیفیتی بهتر بهره ببرند.

وی با اشاره به تغییر رویکر تولید چای و عبرت‌گیری چای کاران از نتایج تلخ گذشته ادامه داد: اکنون چای داخلی با کیفیت مطلوبی تولید می‌شود، البته در بازار چای‌هایی با درجه کیفیت 1، 2 و 3 یافت می‌شود اما ذائقه مردم به سوی تهیه چای با کیفیت تغییر کرده است.

کیفیت تولید چای داخلی در گروی فاکتورهایی همچون فصل چینش، آب و هوا و میزان بارندگی است که خوشبختانه مقدسی اذعان کرد: سال جاری بهار و تابستان خوبی را پشت سر گذاشتیم و در مورد چینش فصل پاییز که در حال حاضر در آن به سر می‌بریم نسبت به 2 فصل قبلی تولید چای از نظر کیفی و کمی ضعیف‌تر است و چینش فصل پاییز که در 3 مرحله انجام می‌شود تا پایان مهر ماه ادامه دارد.

وی در رابطه با چالش قیمت‌گذاری چای اعم از تولید داخل و خارج در ایران بیان کرد: سازمان حمایت از مصرف‌کننده در گذشته قیمت پایه‌یی را با در نظر‌گیری فاکتورهایی همچون قیمت خالص کالای تولید، هزینه‌های جانبی تولید، مالیات بر ارزش افزوده و غیره در نظر می‌گرفت اما حدود 2سالی است که این رویه تغییر کرده و شرکت‌ها به‌طور مستقل برای کالای خود قیمتی را تعیین می‌کنند.

مقدسی عنوان کرد: حذف قیمت‌گذاری سازمان حمایت موجب رقابتی شدن محصولات موجود در بازار شد و کیفیت بهتر با قیمتی نازل در عرضه بازار رقابت تنگاتنگی را بین شرکت‌ها و تولیدکننده‌ها به وجود آورده و این اقدام مثبت به نفع مصرف‌کننده تمام شد.

وی با اشاره به صرفه اقتصادی کشت چای ایرانی با توجه به رقبای مطرحی از جمله هند گفت: سازمان چای در شمال کشور استقرار دارد که دولت به دلیل استراتژیک بودن چای وظیفه خرید هر ساله خود را به این سازمان واگذار کرده و سازمان چای برگ سبز چایکاران را به واسطه کارخانه‌ها خریداری و دپو می‌کند و این خرید تضمینی دولت سبب صرفه اقتصادی تولید چای ایران با وجود رقبای مطرحی همچون هند شده است.  مقدسی تصریح کرد: نرخ قیمت خرید تضمینی دولت بر اساس فصل چینش و شرایط کشت آن فصل مشخص می‌شود و چایکاران از این خرید تضمینی دولت راضی و بسیار خرسند هستند زیرا مبلغ مقابل خرید راس زمان موعد به چای کار پرداخت می‌شود.

وی تشریح کرد: واردات چای مانع ادامه حیات تولید نیست زیرا مصرف سالانه چای کشور حدود 120 هزار تن است و با توجه به تولید 20هزار تنی چای داخلی با کمبودی حدود 100هزار تن چای مواجه هستیم که باید از طریق واردات جوابگوی نیاز داخلی شویم.

نایب‌رییس اتحادیه چای در پایان سخنان خود طی این گفت‌وگو مطرح کرد: عمده واردات ایران در حال حاضر از کشور‌های سریلانکا و هندوستان است و رنج قیمتی واردات عمده آن حدود 2 الی 5.5 دلار در هر کیلو است.