ترامپ؛ مشکل جدید بانک جهانی
گروه جهان| دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، برنامه افزایش سرمایه بانک جهانی را تا زمانی که این نهاد وام‌دهی به چین و دیگر کشورها با درآمد میانه را متوقف نکند به تعلیق درآورده و این مساله به موضوع جدید تنش‌ها میان واشنگتن و پکن تبدیل شده است. در همین حال مازاد تجارت‌های چین با امریکا که به شدت به سیاست وابسته است، ماه جاری بیشترین افزایش در یک ماه را داشت. این مساله احتمالا شکوه و شکایات متداول ترامپ را در مورد آسیب‌های تراز تجاری دو کشور به اقتصاد امریکا افزایش خواهد داد.
دونالد ترامپ ماه گذشته در نخستین اقدام تجاری مستقیم علیه پکن با بازرسی در مورد اتهام دزدی مالکیت معنوی به چین موافقت کرد که انتظار نمی‌رود تاثیرات کوتاه‌مدت داشته باشد. روابط دو کشور همچنین در پی درخواست‌های کاخ سفید از چین برای اعمال فشار بیشتر علیه کره‌شمالی در زمینه برنامه‌های موشکی و هسته‌یی این کشور رو به وخامت گراییده است.
چالش افزایش سرمایه بانک جهانی
به گزارش فایننشال تایمز جیم یونگ کیم، رییس بانک جهانی از مدت‌ها پیش به دنبال افزایش منابع مالی این نهاد بود و امید داشت، بتواند توافق نظر سهامداران را دست‌کم در مورد یک جدول زمانی برای افزایش سرمایه‌ها در جلسه سالانه این نهاد که همین هفته در واشنگتن برگزار شد، جلب کند. اما دولت ترامپ در مقابل این برنامه‌ها مقاومت کرده و با درخواست‌های جیم یونگ کیم در جلسه این هفته مخالفت کرد و از بانک جهانی خواست ابتدا تراز مالی این نهاد به ویژه وضعیت وام‌های محوله به چین را بررسی کند؛ چین درحال حاضر بزرگ‌ترین وام‌گیرنده از بانک جهانی محسوب می‌شود.
این مناقشه نشانه دیگری از ناسازگاری رییس‌جمهوری امریکا با نظام بین‌المللی و عقب‌نشینی وی از رهبری جهانی امریکا محسوب می‌شود. وزارت امور خارجه امریکا پنجشنبه اعلام کرد از یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل خارج می‌شود. کاخ سفید در دوران ترامپ به طور گسترده نگرشی تهاجمی‌تر در مورد سازمان ملل و دیگر نهادهای بین‌المللی همچون ناتو و سازمان تجارت جهانی اتخاذ کرده است. امریکا در چند سال گذشته بر سر کنترل نهادهای بین‌المللی همچون بانک جهانی با چین درگیر بوده و این درحالی است که پکن تصمیم گرفت، نهادهای جایگزین ازجمله بانک سرمایه‌گذاری زیرساختی آسیا را بنا نهد. جیم یونگ کیم پنجشنبه از تصمیمات بانک جهانی در زمینه وام‌دهی به چین دفاع کرد و گفت:«برای شخص من منطق همکاری با چین کاملا شفاف است. نه تنها به آنها در ادامه مسیر توسعه کمک می‌کنیم بلکه درس‌هایی که در چین می‌آموزیم به فعالیت‌های ما در دیگر کشورهای درحال توسعه بسیار کمک می‌کند.» وی افزود: بانک جهانی برای واکنش به درخواست‌های فزاینده دریافت وام به افزایش سرمایه نیاز دارد و تایید کرد که اکنون تصمیم‌گیری بر عهده سهامداران بانک است.
در همین حال، یک مقام ارشد وزارت خزانه‌داری امریکا این هفته در مصاحبه با رویترز گفته بود که پیش از بررسی ایده افزایش سرمایه شاخه وام‌دهی بانک جهانی، یعنی بانک بین‌المللی توسعه و بازسازی، لازم است که این نهاد ترازنامه‌های مالی خود را بررسی کند. به گفته این مقام، بخش اعظم بدهی‌ها در ترازنامه بانک جهانی به کشورهایی مربوط می‌شود که مدت‌ها پیش سقف دریافت وام را رد کرده‌اند. اما اعتراض‌های امریکا به سیاست‌های وام‌دهی بانک جهانی از این مساله حکایت دارد که دیدگاه جیم یونگ کیم به این نهاد بین‌المللی که مشارکت چین را کاملا منطقی می‌شمارد با مشکلات و چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
اسکات موریس یک مقام پیشین وزارت خزانه‌داری امریکا که اکنون در مرکز توسعه جهانی فعال است در اشاره به موضع‌گیری امریکا به عنوان چالشی جدی برای راهبرد کنونی بانک جهانی گفته، بانک جهانی سعی دارد با وام‌دهی به چین، تعاملات با پکن را افزایش دهد و از تاثیرگذاری نهادهایی همچون بانک سرمایه‌گذاری زیرساختی آسیا بکاهد. این موضع‌گیری همچنین به معنای«جنگ مستقیم دولت ترامپ با چین» بر سر ماموریت یک نهاد بزرگ بین‌المللی است. وی گفت:«این اقدام حقیقتا اختلافات جدی را به وجود خواهد آورد.»
دستاویز جدید ترامپ
در همین حال رویترز با بررسی آمارهای تجاری چین از سال 2008 تاکنون از افزایش مازاد تجارت این کشور با امریکا خبر داد؛ مازاد تجارت چین با امریکا از 26.23میلیارد دلار در ماه آگوست، ماه سپتامبر به 28.08میلیارد دلار رسیده است.
صادرات چین به امریکا از 8.4 درصد در ماه آگوست سال گذشته، امسال به 13.8درصد رسید و رکوردی 40.9میلیارد دلاری در این زمینه ثبت شد. اما واردات چین از امریکا در مدت مشابه از 18.1درصد به 15.5درصد کاهش یافته است. این مساله احتمالا به دستاویزی برای ترامپ تبدیل خواهد شد تا انتقادهایش را در مورد ضرر و زیان تراز تجاری بین دو کشور بر اقتصاد امریکا افزایش دهد. ویلبر راس، وزیر بازرگانی امریکا اخیرا چین را در زمینه «نیاز به ایجاد مجدد توازن در تجارت دو جانبه و روابط سرمایه‌گذاری» تحت فشار گذشته و از پکن خواسته بود «اقدامات معناداری» در حل مشکلات تجارت بردارد.
اما مشکلات دو کشور تنها به مساله تجارت محدود نمی‌شود. امریکا از چین انتظار دارد که با اعمال فشار علیه کره‌شمالی، این کشور را به عقب‌نشینی از برنامه‌های هسته‌یی و موشکی ترغیب کند. اگرچه چین در اقدامی نسبتا غیرمنتظره تحریم‌های جدید شورای امنیت علیه کره‌شمالی را امضا کرده است اما همچنان کاخ سفید معترض است که پکن همه توان خود را در این زمینه به‌کار نمی‌گیرد. واردات چین از کره‌شمالی در ماه سپتامبر نسبت به زمان مشابه در سال گذشته 37.9درصد و صادرات به این کشور 6.7 درصد کاهش داشت.
