دیپلماسی برای جنگ یا صلح؟!
محمود خاقانی
کارشناس بین‌المللی انرژی
آنچه ترامپ دیشب بیان داشت را تقریبا بسیاری از تحلیلگران تا حدودی پیش‌بینی کرده بودند. خروج امریکا از یونسکو به‌دلیل انتقاد‌های یونسکو از اسراییل نشان داد که تصمیمات دولت ترامپ توسط چه کسی یا کسانی و کجا گرفته می‌شود. به‌نظر برخی تحلیلگران، درواقع پرزیدنت ترامپ که تمایلات نژادپرستانه دارد، روی سخنش با ایران نیست و او سعی دارد ثابت کند که پرزیدنت اوباما یک رییس‌جمهور رنگین‌پوست و نالایق بود که نتوانست از منافع امریکا دفاع کند. البته در این راستا خانواده آل‌سعود و رژیم اشغالگر قدس هم سعی دارند به دست ترامپ از پرزیدنت اوباما به‌دلیل اینکه به خانواده آل‌سعود و نتانیاهو بی‌توجهی می‌کرد، انتقام بگیرند. عده‌یی دیگر از ناظران معتقدند که همین فرصت برای مخالفان دولت منتخب 57درصدی مردم در ایران فراهم آمده تا سعی کنند و اجازه ندهند دولت دوازدهم در برنامه‌های تولید و ایجاد اشتغال در کشور موفق شود. درواقع وضعیتی پیش آمده است که ضرب‌المثل مشهور که می‌گوید دشمن دشمن من دوست من است ممکن است مصداق پیدا کند.
در هر حال آنچه فکر دوستان و دوستداران انقلاب اسلامی و ایران زمین و نیز دوستان مردم امریکا را به خود مشغول کرده این است که چگونه با دیپلماسی جلوی یک تهدید جدی را بگیرند. البته بسیاری از خردمندان امریکایی هم به‌طور آشکار بیان داشته‌اند که درصورت وقوع جنگی در خلیج‌فارس نه‌تنها منافع امریکا حفظ نخواهد شد، بلکه با شدت بیشتری به مخاطره خواهد افتاد.
گزینه نظامی روی میز؟
بحث تهدید علیه ایران در تمام طول عمر دولت‌های قبلی امریکا از پرزیدنت کارتر گرفته تا پرزیدنت اوباما و در زمان حاضر ترامپ، همواره مطرح بوده و هست. هیچ‌کس عملیات نظامی امریکا در طبس را فراموش نکرده است. هنوز دولت امریکا سعی دارد اطلاعات مرتبط با آن شکست کمرشکن برای نظامیان امریکایی را محرمانه نگه دارد. همه می‌دانند که وقتی امریکا به عراق حمله کرد در طرح و نقشه نظامی امریکا تهدیداتی علیه ایران هم طراحی شده بود. ژنرال‌های امریکایی نظیر همین آقای متیس که در حال حاضر وزیر دفاع امریکاست، سوداهایی در سر می‌پروراندند، اما وقتی که سناریو‌های مختلف در واشنگتن بازنگری شد به آنها پاسخ منفی دادند، زیرا تشخیص دادند که امریکا پیروز هیچ جنگی در خلیج‌فارس و خاورمیانه نخواهد بود، کما اینکه در عراق و افغانستان دارند درجا می‌زنند و فقط سعی دارند که بین مردم تفرقه بیندازند تا بتوانند دوام بیاورند. با این همه بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی در این چند روز بحث احتمال درگیری نظامی بین امریکا و ایران را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که هزینه جنگ برای امریکا بسیار سنگین خواهد بود. اما، نتانیاهو و خانواده آل‌سعود و داماد ترامپ سعی دارند که ارتش امریکا را متقاعد کنند که به جنگ با ایران راضی شود. گفته می‌شود ژنرال‌های ارتش امریکا که هیچ‌گونه وابستگی حزبی، گروهی و عضویت در شبکه‌های بازرگانی و اقتصادی و نظیر آنها را ندارند و بلکه فقط و فقط تربیت شده‌اند که از قانون اساسی و منافع ملی امریکا دفاع کنند نسبت به اصرار‌های ترامپ و اطرافیان او واکنش منفی نشان داده‌اند.
هرجا هر اتفاقی می‌افتد
باید ایران را متهم کنیم؟
گروه‌های ضدایرانی در کابینه ترامپ سعی داشتند و دارند تا در اذهان عمومی مردم امریکا و جهان هر اتفاقی که هر جا رخ بدهد با تبلیغات وسیع ایران را متهم و مجرم جلوه دهند تا شاید از این طریق افکار عمومی و مالیات‌دهنده‌های امریکایی به این نتیجه برسند که شروع یک جنگ علیه ایران به خاطر منافع اسراییل، حفظ خانواده آل‌سعود در قدرت و زمامداری سرزمین عربستان و الیگارشی (اصحاب ثروت و قدرت نظیر خود ترامپ) در امریکا نیست بلکه برای حفظ امنیت مردم و منافع اقتصادی و سیاسی امریکاست.
مقام‌های امریکایی با هزینه زیاد و تبلیغات وسیع در شبکه‌های مجازی و رسانه‌‌های سمعی و بصری و مطبوعاتی سعی دارند مردم جهان را با طرح عنوان «نقش مخرب ایران» در منطقه به‌شدت نگران کنند. به گزارش شبکه خبری ان‌بی‌سی، آقای مایک پمپئو رییس سازمان اطلاعات مرکزی امریکا، (سی‌آی‌ای)، روز پنج‌شنبه 20 مهرماه در سخنرانی خود در دانشگاه تگزاس، نظام جمهوری اسلامی ایران را به موضوعات مختلفی متهم کرد. آقای مایک پمپئو در همین سخنرانی مراتب نگرانی‌اش در سال‌های اخیر و از اینکه نیروهای مسلح نظام جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی مردمی توانسته‌اند موفقیت چشم‌گیری در منطقه به دست بیاورند، ابراز نگرانی کرد. البته او به شکست‌های پی‌درپی داعش که ترامپ در فعالیت‌های انتخاباتی‌اش فاش کرد توسط دولت امریکا (در دوره ریاست‌جمهوری اوباما که خانم کلینتون هم آن را قبول داشت) خلق شدند، اشاره‌یی نکرد، ولی معلوم بود که وی از شکست داعش در عراق و سوریه دلواپس است، به‌همین دلیل گفت:
«... از خلأ به وجود آمده در خاورمیانه به‌دلیل بی‌ثباتی، ایران توانسته نهایت استفاده را کند و نفوذ خود را گسترش دهد.» یادآوری کنیم وقتی دیپلمات‌های امریکایی در شهر بنغازی لیبی کشته شدند، آقای فلین مشاور امنیتی برکنار شده آقای ترامپ سعی داشت ایران را مقصر جلوه دهد. در زمان حاضر هم آقای مایک پمپئو در سخنرانی‌اش سعی کرد تمام اقدامات عربستان نظیر کشتار و ویرانی ناشی از اقدامات نیروهای ائتلاف به سرکردگی خانواده آل‌سعود و نیروهای نیابتی داعشی و غیره آنها در سوریه، یمن و عراق را سرپوش بگذارد و با حمله لفظی ایران را مقصر معرفی کند. مایک پمپئو مدعی شده که ایران می‌کوشد قدرت مسلط و هژمونیک در منطقه خاورمیانه باشد.
نگرانی امریکا برای نیروهای مسلح امریکا در خلیج‌فارس
در همین حال آقای جوزف ووتل فرمانده ستاد مرکزی ارتش امریکا (سنتکام)، روز پنج‌شنبه
20 مهرماه از فعالیت‌های بلندمدت نظام جمهوری اسلامی ایران در منطقه ابراز نگرانی کرده و گفته است که تلاش خود را بر محافظت از نیروهای امریکایی متمرکز خواهد کرد. به گزارش رویترز، جوزف ووتل در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: «ایران به نوعی یک بازیگر بی‌ثبات‌کننده در درازمدت در منطقه است و همچنان نگران فعالیت‌های آنها هستیم.» همین خبرگزاری گزارش کرده که آقای جان کلی رییس ستاد کارکنان کاخ سفید نیز گفته است که رویکرد امریکا برای مهار فعالیت‌های ایران، براساس همکاری با کشورهای منطقه خواهد بود.» وی افزوده که «ما در منطقه حضور داریم، نیروی دریایی و هوایی در منطقه حضور دارد تا عزم ما برای دوستی و همچنین بازدارندگی را نشان دهند و با هر اقدام سوء توسط هر کشوری مقابله کنند.»
بنابراین نگرانی دولت دونالد ترامپ، توسعه نظام مردم‌سالاری دینی ایران و سرنگونی نظام‌های دیکتاتوری و خودکامه سلطنتی و روسای جمهوری مادام‌العمری در کشورهای متحد امریکاست. همچنین باتوجه به ناکامی دولت ترامپ مرتبط با جابه‌جا کردن برجام، سعی دارد که با کمک گرفتن از برخی گفتار و کردار با طراحی‌ها و تعریف سناریو‌های مختلف همراه با تبلیغات وسیع در اذهان عمومی مردم جهان طوری جلوه دهد که توافق هسته‌یی 6 قدرت جهانی با ایران به اندازه کافی سازوکارهایی دراختیار ندارد تا مانع دستیابی ایران به ساخت سلاح هسته‌یی شود. این در حالی است که رییس‌جمهوری اسلامی ایران با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در سفر اخیری که به سازمان ملل داشت، رسما اعلام کرد که ایران برنامه‌یی برای دستیابی به سلاح هسته‌یی ندارد. نهایتا کارشناسان آشنا به مسائل منطقه می‌گویند ترامپ هنوز نمی‌داند چه روشی را باید در سیاست خارجی درباره ایران تعریف کند و دچار سردرگمی شده است. بنابراین، دلسوزان نظام جمهوری اسلامی ایران باید دست به دست هم دهند و با دیپلماسی برای صلح پایدار اهداف ترامپ را با شجاعت تمام مورد چالش قرار دهند و مبارزه کنند. تردیدی نباید داشت که مردم ایران در این راستا کشور خویش را آباد و سرافراز خواهند کرد.
