مصایب اتاق‌های بازرگانی

گروه تشکل‌ها

در هفته‌های اخیر اتاق‌های بازرگانی صنایع،معادن و کشاورزی  مرکز انواع خبرهای حاشیه‌یی بوده‌اند. اتفاقات عجیبی و شایعاتی عجیب‌تر که هر یک برای ایجاد حاشیه کافی است اما همگی در فاصله یک ماه در حال رخ دادن است. البته به ظاهر تمام این موارد به صورت مجزا و بدون ارتباط با یکدیگر در حال رخ دادن است اما این با توجه به اینکه همه اتفاقات در یک برهه زمانی رخ داده است این سوال برای بعضی ایجاد شده است که شاید یک حرکت منسجم برای ایجاد حاشیه در اتاق بازرگانی رخ می‌دهد. با هم نگاهی به اتفاقات در حال رخ دادن می‌اندازیم.

 دستگیری‌ها در اتاق تهران

ماجرا از شایعات درباره اتاق تهران آغاز شد. خبر دستگیری چند عضو مطرح اتاق تهران با توجه به روابط این افراد با معاون اول رییس‌جمهور بیشتر جنبه سیاسی به خود گرفت. با این وجود آثار این موضوع روی اتاق کاملا قابل درک بود. در حالی که هر ماه اتاق بازرگانی تهران اقدام به برگزاری هیات نمایندگان می‌کرد و از این جلسات خبرهای مهمی به گوش می‌رسید اکنون شاهد این مساله هستیم که اخیراً جلسه هیات نمایندگان اتاق تهران برگزار نشده است. و اگر جلسه مهر ماه نیز برگزار نشود عملا این هیات نمایندگان حداقل تا اواخر آبان ماه جلسه‌یی نخواهد داشت. این در حالی است که در ابتدای کار دولت دوازدهم طبیعتا نقطه نظرهای زیادی درباره نظر بخش خصوصی و اقتصاد وجود دارد.

 گروه‌های تلگرامی و موضوع فساد

پیرو بحث دستگیری‌ها در اتاق تهران بعضی گروه‌های تلگرامی اقدام به تقاضای تحقیق و تفحص از اتاق بازرگانی کردند. این پیشنهاد که از سوی محسن کوهکن نماینده سابق مجلس شورای اسلامی که سابقه حضور در اتاق بازرگانی در سمت‌های مختلفی را دارد مطرح شد به زودی از سوی بعضی از گروه‌های تلگرامی منتقد اتاق به شکل گسترده‌یی مطرح شد. این گروه‌ها که سال گذشته و در زمان انتخابات رییس اتاق بازرگانی نقش فعالی را برعهده داشتند امروز با شعار مبارزه با فساد در اتاق بازرگانی به بیان موضوعات از دیدگاه خود می‌پردازند.

جالب آنکه شاهد حضور بعضی از چهره‌های مطرح اتاق بازرگانی و حتی اعضای هیات رییسه اتاق ایران هستیم که در مقام پاسخگویی سعی دارند به مباحث مطرح شده در این خصوص پاسخ دهند. برای مثال در هفته‌های اخیر در بعضی از این گروه‌ها بحث‌های داغی میان حسین سلاح‌ورزی نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و بعضی چهره‌های منتقد اتاق بازرگانی مطرح شده است. گفته می‌شود که بحث این گروه‌های منتقد حتی در سطح هیات رییسه اتاق ایران نیز مطرح شده است.

هرچند پیشنهادات این گروه‌ها از جنسی متفاوت از روال معمول اتاق بازرگانی است. برای مثال حجت‌الاسلام‌والمسلمین مظفری‌میانجی، نماینده آیات عظام شبیری‌زنجانی و علوی‌گرگانی که خود در گروه‌های منتقد اتاق حضور دارد بحث لزوم ایجاد نمایندگی ولایت فقیه در اتاق بازرگانی را مطرح می‌کند که در نوع خود پیشنهادی متفاوت است.

با وجود این در بعضی از گروه‌ها شایعاتی نیز مطرح است که نمی‌توان صحت آنها را تایید یا تکذیب کرد ولی مطمئنا به این شایعات شاهد آسیب به نهاد اتاق بازرگانی خواهیم بود. یکی از این شایعات درباره دیدارهای غیرمتعارف بعضی از اعضای هیات نمایندگان با بعضی نمایندگان دول متخاصم است. اگر این شایعات درست باشد که آسیب بزرگی به اتاق وارد می‌شود اما صرف شایعه بودن این موضوع نیز برای اتاق آسیب زننده است.

 تغییرات در اتاق‌های شهرستان

در روزهای گذشته اما اتاق‌های شهرستان هم از موج اتفاقات در امان نبوده‌اند. بعد از کش و قوس‌های فراوان در اتاق بازرگانی اراک شاهد این موضوع بودیم که منوچهر توسطی با رای هیات نمایندگان، به عنوان رییس جدید اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک انتخاب شد.

انتخابات میان‌دوره‌یی هیات رییسه اتاق اراک در بیست و هفتمین جلسه هیات نمایندگان و با حضور سید جواد زمانی، معاون امور استان‌های اتاق ایران برگزار شد. پیش از این، محمدرضا جعفری ریاست اتاق اراک را به عهده داشت.

همچنین بر اساس نتیجه انتخابات، حمیدرضا مهدی‌نیا به عنوان نایب‌رییس اول، حامد امینی مصلح‌آبادی به عنوان نایب‌رییس دوم، مجید ایزدی به عنوان خزانه‌دار و حیدر پیمانفر به عنوان منشی هیات رییسه برای مدت باقیمانده تعیین شدند.

این موضوع صرفا محدود به اراک نشده است. همین بحث در اتاق بازرگانی گرگان نیز همین بحث مطرح شد. به دلیل بعضی بحث‌های مطرح شده برای رییس اتاق بازرگانی گرگان امروز قرار است، هیات نمایندگان این اتاق بازرگانی درباره آینده هیات رییسه اتاق بازرگانی گرگان تصمیم بگیرد. گفته می‌شود که شکایت یک نهاد دولتی از رییس این اتاق منجر به مشکلاتی شده است. همچنین از اتاق‌های دیگری نیز بحث‌هایی از این دست به گوش می‌رسد.

 لزوم اتحاد در اتاق

بحث‌هایی که امروز مطرح است یک سال قبل و در زمان استعفای محسن جلال پور نیز به‌شدت مطرح شد. در آن دوران بحث‌هایی همچون فیش‌های حقوقی و مسائل دیگری مطرح شد اما به نظر می‌رسد که این‌بار موج اتفاقات حاشیه‌یی اتاق بازرگانی بسیار شدیدتر است. به ویژه آنکه با نزدیک شدن به ایام انتخابات بحث‌های مختلفی مطرح خواهد شد. از هم‌اکنون بعضی نا آرامی‌ها در بعضی تشکل‌ها به چشم می‌خورد و بحث‌های انتخابات 97 خیلی پیش از آنکه انتظار می‌رفت، آغاز شده است.

نگاه‌های مختلفی درباره اتفاقات این روزهای اتاق بازرگانی وجود دارد. برخی آن را حذف یک‌سری از شاخه‌های فعال در اتاق بازرگانی می‌دانند و بعضی دیگر معتقد هستند که همه‌چیز از یک سمت هدایت می‌شود. حتی گروه موضوع تضعیف اتاق با هدف پیروزی در دوره بعد را مطرح می‌کنند. روند وقایع به گونه‌یی است که به سختی می‌توان تمام این موارد را اتفاق دانست.

با وجود این یک بحث مطرح است، اتاق بازرگانی مهم‌ترین تشکل فعالان بخش خصوصی است و بنا به این موضوع نباید به روشی رفتار کرد که ماهیت اتاق بازرگانی به خطر بیفتد. درگیری‌های بین گروهی در همه ادوار در اتاق بازرگانی وجود داشته است اما مساله این است که در گذشته به دلیل حضور افراد ریشه‌دار و با سابقه همیشه درگیری در سطحی پیش می‌رفت که به ماهیت اتاق بازرگانی آسیب جدی وارد نشود اما در این دوره ما شاهد این هستیم که بحث‌ها در اتاق بازرگانی به سمت آسیب به ماهیت این نهاد به پیش می‌رود.

در حال حاضر شاید مهم‌ترین مساله در اتاق بازرگانی ایجاد اتحاد و انسجام و مقابله با ایجاد اختلاف بیشتر در اتاق بازرگانی برای حفظ این نهاد است. چندی پیش این مساله که جلسه‌یی برای حل و عقد و از بین بردن اختلافات میان بزرگان اتاق و چهره‌های مطرح شکل گیرد از سوی رییس اتاق بازرگانی ایران مطرح شد و حتی زمانی برای آن جلسه تعیین گشت اما این مهم به دست فراموشی سپرده شد. به نظر می‌رسد برای حل مشکلات فعلی اتاق بازرگانی بهترین روش ایجاد جلسه حل و عقد و شکل‌گیری یک لویی جرگه از فعالان بخش خصوصی و چهره‌های مطرح اتاق بازرگانی با هدف کاهش اختلافات است. شنیده‌ها درباره اتاق به گونه‌یی است که ممکن است در این دوره آسیب‌های جدی به پارلمان بخش خصوصی وارد شود پس طبیعتا باید به دور از تمام اختلافات به حل مشکلات مبادرت کرد.