هشدار نسبت به فروریزش ساختمان‌های تاریخی تهران
رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن توضیح درباره ابعاد و علل فروریزش خیابان خیام تهران نسبت به احتمال فروریزش ساختمان‌های وزارت خارجه، موزه ملی و موزه عبرت که در نزدیکی محل فروریزش خیابان خیام واقع هستند و همچنین ساختمان‌های مخابرات، کاخ دادگستری، مدرسه دارالفنون، باغ ملی و دیگر ساختمان‌های قدیمی منطقه هشدار داد.
در پی فروریزش خیابان خیام در تهران در روز ۲۱مهرماه تقاطع خیابان امام‌خمینی(ره) و خیابان خیام در فاصله تقریبی ۲۰۰ متر از غرب میدان امام‌خمینی(ره) (میدان توپخانه سابق)، بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری و همچنین بخش ژئوتکنیک مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات طی گزارشی روند فروریزش خیابان خیام را با ذکر ابعاد و دلایل آن مورد بررسی میدانی قرار دادند. علی بیت‌اللهی رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در بیان جزئیات این حادثه گفت: ابعادحفره ۵ در ۳ متر در سطح و به عمق تقریبی ۴ متر بوده که بر اثر این فروریزش ایجاد شده است. نقطه فروریزش در منطقه ۱۲ شهرداری تهران، یکی از مناطق قدیمی شهر است که ساختمان‌ها و بناهای با اهمیت تاریخی و سیاسی و اقتصادی متعددی در آن واقع شده است. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری همچنین در بیان خصوصیات منطقه فروریزش و بناهای مهم اطراف آن گفت: اثر فرونشست تا شعاع تقریبی ۱۰متری نقطه فروریزش بوده که موجب ترک‌خوردگی سطح خیابان و اعوجاج‌های قبل از رخداد بوده است. این حادثه خوشبختانه تلفات جانی نداشت. بیت‌اللهی افزود: بر اساس بازدید کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، حفره ایجاد شده بر اثر آب‌شستگی ایجاد شده است و نقش خا‌ک‌های دستی محل که خاکبرداری‌های قبلی را پر کرده و بدون تحکیم نیز بوده کاملا تاثیرگذار بوده است. همچنین وجود رگاب‌های قدیمی تهران در این ناحیه قدیمی شهر و وجود چشمه‌ها، قنوات و نهرهای زیر سطحی نیز در تشدید آب‌شستگی‌های این زون بسیار مهم تهران به تشدید وقوع فروریزش‌های منطقه کمک کرده است. وی تصریح کرد: انتظار می‌رود که در این منطقه، فروریزش‌های دیگری نیز محتمل و قابل رخداد باشد. بنا بر این گزارش، موقعیت نقطه فروریزش خیابان خیام همراه با موقعیت دو فروریزش رخ داده قبلی در میدان قیام و خیابان مولوی و جانمایی محل ساختمان پلاسکو نشان داده شده است. این مقام مسوول همچنین خاطرنشان کرد: ساختمان وزارت خارجه یکی از ساختمان‌های بسیار مهم واقع در این ناحیه است. همچنین موزه ملی و موزه عبرت نیز در نزدیکی محل فروریزش خیابان خیام واقع هستند. ساختمان مخابرات، کاخ دادگستری، مدرسه دارالفنون، باغ ملی و ساختمان‌های قدیمی و فرهنگی و تاریخی همراه با مراکز اقتصادی در حوالی نقطه فروریزش قرار دارند. بیت‌اللهی یادآور شد: با توجه به انتشار خبر وقوع فروریزش در خیابان خیام تهران در ۲۱مهرماه سال جاری، تیم فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به منطقه اعزام شده و از لحاظ فنی ناحیه مورد نظر را بازدید کردند. حفره ایجاد شده بالاتر از پارک شهر و نزدیک به خروجی ایستگاه مترو امام‌خمینی (ره) قرار گرفته است و در مجاورت این حفره، تعدادی مغازه قدیمی با کاربری ابزارفروشی قرار گرفته است. وی ادامه داد: در بازدید صورت گرفته مشاهده شد که یک ردیف دریچه مربوط به آبراهه در زیر خیابان امام‌خمینی (ره) وجود دارد که منتهی به حفره مزبور شده و طبق مشاهدات، حفره دقیقا روی کانال انتقال آب زیرسطحی رخ داده و بخشی از کانال مورد نظر در این حادثه تخریب شده است. با بررسی بخش تخریب شده کانال آب مشاهده شد که نوعی خاک نرم و دستی در زیر و اطراف بدنه بتنی کانال وجود دارد و همچنین آثار تراوش آب در خاک کناری و تحتانی کانال به‌صورت گل وجود دارد. بیت‌اللهی افزود: در اطراف محل وقوع حفره، نشانه‌هایی از نشست ناحیه‌یی موجود بود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به ترک‌های موجود در آسفالت و همچنین گودافتادگی موجود در خیابان و پیاده‌رو اشاره کرد. به گفته رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات، در مجاورت حفره ایجاد شده، تیر چراغ برقی وجود دارد که بر اثر تخریب پی آن، شرایط نامتعادلی را ایجاد کرده است و برای مهار کردن و جلوگیری از سقوط آن، اقدام به مهار آن به ساختمان‌های مجاور با استفاده از طناب شده است. با بازدید از ساختمان‌های مجاور که همه آنها کاربری تجاری در قالب ابزارفروشی داشتند، نوعی نشست در ساختمان‌ها مشاهده شد که نشانه‌های آن به صورت ترک در نمای ساختمان و بروز جداشدگی بین درزها قابل مشاهده بود و این پدیده حاکی از نوعی نشست ناهمگون در خاک تحتانی ساختمان‌ها دارد. بیت‌اللهی ادامه داد: یکی دیگر از نکات مهم در محل وقوع، عبور خط مترو منتهی به میدان امام‌خمینی(ره) به همراه چاهک‌های متصل به این خط متروست. برای شناخت هر چه بهتر ساختگاه مورد مطالعه، اقدام به بررسی گزارش‌های مطالعات ژئوتکنیکی موجود از قبل در بانک اطلاعات ژئوتکنیک کشور شد. بررسی نتایج نشان می‌دهد ساختگاه از تنوع خاکی زیادی برخوردار نیست و جنس خاک در تمام گمانه از نوع درشت دانه با اکثریت شنی به همراه رس و لای است.
