تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری خارجی در بورس انرژی
گروه بورس
با توجه به اینکه هیچ محدودیتی برای فعالیت خریداران خارجی در بورس انرژی وجود ندارد، خریداران خارجی با اخذ کد سهامداری از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی می‌توانند در مزایده کالاهای بورس انرژی رقابت و اقدام به خرید کنند. به طور مشخص هر هفته عرضه‌های صادراتی در رینگ بین‌الملل بورس انرژی با هدف صادرات انجام می‌گیرد. این درحالی است که در این مزایده‌ها شاید خریداران خارجی به طور مستقیم برای خرید اقدام نکنند ولی می‌توانند با واسطه از طریق صادرکنندگان ایرانی به کالاهای عرضه شده در این بورس دسترسی پیدا کنند.
بر این اساس سیدعلی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی در مورد توجه سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران تاکید داشت و افزود: سرمایه‌گذار خارجی عمدتا دنبال چند مساله اساسی است که نخستین دغدغه‌شان کسب یک بیزینس سودآور خوب است و اساسا سودآوری در ایران از نرخ‌های جذابی برای سرمایه‌گذاران خارجی برخوردار است. برای مثال در کشور سالانه 20درصد توسط بانک‌ها سود داده می‌شود این درحالی است که در بسیاری از کشورها این رقم 2درصد است و حتی در برخی کشورها برای نگهداری سپرده‌ها، اجاره دریافت می‌کنند در نتیجه نرخ‌های سودآوری نظام پولی مالی ما برای آنها جذاب است.
وی ادامه داد: نکته دوم، نقل و انتقال سرمایه است. معمولا سرمایه‌گذار خارجی علاقه‌مند است از همه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در جهان استفاده کند یعنی اگر امروز پولش را به ایران آورد و بعد تشخیص دهد گزینه بهتری در جای دیگری وجود دارد، بتواند به راحتی سرمایه خود را خارج کند که این دغدغه نیز به کمک آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی که به تصویب هیات دولت رسیده است، خیال سرمایه‌گذاران خارجی را نیز از این منظر راحت کرده چون اجازه داده سرمایه‌گذار اصل پول و سود حاصل از سرمایه‌گذاری را در یک زمان معین انتقال دهد.
مدیرعامل بورس انرژی اضافه کرد: نکته سوم، حمایت‌های قانونی در حوزه سرمایه‌گذار خارجی است. سرمایه‌گذار باید اطمینان داشته باشد که اگر به یک چالش و مشکلی برخورد، قانون او را به عنوان یک فرد خارجی تحت حمایت قرار می‌دهد که در کشور ما این حمایت قانونی وجود دارد. به عبارتی سرمایه‌گذار خارجی که از طریق سازمان سرمایه‌گذار خارجی که زیرمجموعه وزات اقتصاد است، اجازه سرمایه‌گذاری می‌گیرد تحت حمایت قانونی قرار می‌گیرد که این یک امکان خوب است.
حسینی ادامه داد: در بازار سرمایه نیز بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال 84 و مجموع ضوابط که شورای بورس تصویب کرد یک چتر حمایتی خوبی برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی وجود دارد البته ما باید این ظرفیت‌ها را به سرمایه‌گذار خارجی به طرق مختلف مانند ترجمه قوانین، برگزاری همایش، حضور در نمایشگاه‌های خارجی منتقل کنیم و باید از هر امکانی برای معرفی این ظرفیت‌ها استفاده کرد.
مدیرعامل بورس انرژی درباره استاندارهای لازم برای دستیابی به بین‌المللی شدن بازار سرمایه ایران در گفت‌وگو با سنا عنوان کرد: به نظر من فاصله چندانی از استانداراهای بین‌المللی نداریم چون خیلی از این خدمات حرفه‌یی که در بازار سرمایه باید به سرمایه‌گذاران ارائه شود مثل خدمات حسابرسی یک سابقه دیرینه دارد. هم‌اکنون موسسات بسیار خوب حسابرسی در ایران فعالیت می‌کنند و شرکای آنها افراد با سابقه و تحصیلکرده‌یی هستند و پیش از محدودیت‌های بین‌المللی با حسابرس‌های معتبر جهانی همکاری‌های تنگاتنگی داشتند و به عنوان نماینده آنها در ایران و حتی منطقه شناخته می‌شدند.
رینگ داخلی و صادراتی
وی درباره مزیت حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس‌های کالایی ازجمله بورس انرژی خاطرنشان کرد: در بورس‌های کالایی، کالاها در دو رینگ مجزا عرضه می‌شوند. البته قیمت‌های پایه در رینگ داخلی در مقایسه با قیمت‌های پایه در رینگ صادراتی ارزان‌تر است. به عبارتی در رینگ صادراتی، قیمت براساس ارزش‌های روز جهانی تعیین می‌شود درحالی که بعضا قیمت‌های پایه در رینگ داخلی جنبه حمایتی از مصرف‌کننده داخلی دارد به همین خاطر رینگ داخلی و صادراتی از یکدیگر مجزا هستند.
این مقام مسوول اظهار کرد: توسعه رینگ بین‌المللی از چند جهت به نفع عرضه‌کننده است از طرفی تولید‌کننده می‌تواند به قیمت بالاتری کالاهای خود را عرضه کند، همچنین یک بازار مستمر و قابل اعتماد برای عرضه‌کننده و خریدار ایجاد می‌شود علاوه بر این موارد برند‌سازی برای کالاهای ایرانی شکل می‌گیرد و بدین‌ترتیب زمینه آشنایی بیشتر خارجی‌ها با محصولات داخلی فراهم می‌شود و این تعامل زمینه کسب سود بیشتر را برای تولید‌کنندگان داخلی به همراه دارد.
توسعه عرضه‌های بین‌المللی
وی تصریح کرد: عرضه‌کنندگان داخلی که محصولات خود را در بورس انرژی عرضه می‌کنند به دنبال توسعه عرضه‌های بین‌المللی و بازارهای صادراتی خود از طریق بورس هستند چون درآمدهای مستمر را از طریق صادرات و فروش بین‌الملل یک مزیت می‌دانند. وی در ادامه افزود: بازار کالاهای ایرانی هم با توجه به مزیت نسبی و ایده‌الی که در بخش انرژی وجود دارد از قیمت تمام شده رقابتی در مقایسه با رقبا برخوردار است همچنین با توجه به اینکه شرکت‌های ایرانی بعضا از تکنولوژی‌های روز اروپایی برای تولیدات خود استفاده می‌کنند و نیروهای انسانی متخصص و تحصلیکرده نیز دارند بعضا کالاهای تولید شده در داخل از کیفیت قابل قبولی برخوردار است و این هم مزیت دیگری برای سرمایه‌گذاران خارجی است.
حسینی با تاکید بر این نکته که باید پل ارتباطی بین ایران و سرمایه‌گذاران خارجی تقویت شود، گفت: ایران چه از حیث سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه چه از حیث سرمایه‌گذاری در بازار اولیه و بازار کالایی جذابیت لازم را دارد و فقط باید این بازار بالقوه به سرمایه‌گذار خارجی معرفی شود.
مدیرعامل بورس انرژی درباره اقداماتی که این بورس کالایی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی دارد، گفت: یکی از ایده‌هایی که بورس انرژی در بحث سرمایه‌گذاری خارجی دنبال می‌کند، انتشار اوراق ارزی مبتنی بر کالاست یعنی همانطور که اوراق سلف ریالی نفت کوره منتشر شد، می‌توانیم اوراق ارزی سلف نفت کوره را داشته باشیم که انتشار این اوراق درحال پیگیری است و اگر توافقات با شرکت ملی نفت صورت بپذیرد با انتشار این ابزار جدید به سرمایه‌گذار خارجی اجازه داده می‌شود روی اوراق مبتنی بر کالا نیز سرمایه‌گذاری کند.
ارزش بیشتر بازار سرمایه ایران
مدیرعامل بورس انرژی درباره تاثیر حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران گفت: بازار سرمایه ایران اعم از بازار کالا و اوراق بهادار با مشارکت سرمایه‌گذار خارجی ارزش بیشتری پیدا می‌کند و هم اوراق بهادار و هم کالا با قیمت مناسب‌تری عرضه و فروخته شود چون هر چقدر تقاضا برای اوراق یا کالایی افزایش پیدا کند در قیمت آن نیز اثرگذار خواهد بود ضمن اینکه کماکان قیمت اوراق و کالاها در ایران با توجه به مزیت‌هایی که در بحث انرژی و نیروی کار وجود دارد، قیمت‌های مناسبی است.
حسینی با بیان اینکه ورود سرمایه‌گذار خارجی به ایران یک بازی برد- برد برای طرفین است، گفت: هم سرمایه‌گذار خارجی به بازار دارایی و کالایی با قیمت مناسب دست پیدا می‌کنند و هم عرضه‌کننده داخلی و ناشران اوراق بهادار از قیمت‌های بالاتری برای عرضه‌های خود استفاده می‌برند.
زمینه‌ساز ورود سرمایه‌گذاران خارجی
مدیرعامل بورس انرژی درباره ساختارهای مورد نیاز برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران گفت: دسترسی سریع و راحت به سامانه‌های معاملاتی و الکترونیکی کردن این سامانه در عین برخورداری از ضوابط و مقرراتی که سرمایه‌گذار خارجی را مورد حمایت قرار بدهد مورد نیاز است البته بورس انرژی در این بخش مشکل خاصی ندارد چون هم سامانه معاملاتی و هم سامانه پس از معاملات 100درصد الکترونیک است. وی ادامه داد: شاید تنها موضوعی که وجود دارد را بتوان در دل نهادهای مالی که با مشتری در ارتباط هستند، پیدا کرد. باید این نهادها را در حوزه ارتباطات بین‌المللی توانمند کرد به عنوان مثال شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین سرمایه، سبدگردان‌ها به خصوص کارگزاران باید بتوانند تعاملات بین‌المللی خود را با سرمایه‌گذاران خارجی به صورت مستقیم برقرار کنند.
حسینی خاطرنشان کرد: یک دسته از ارکان در بازار سرمایه مانند سازمان بورس، بورس‌های چندگانه و شرکت سپرده‌گذاری وظیفه‌شان بستر‌سازی است و یک دسته از نهادها ازجمله کارگزاری‌ها، تامین سرمایه‌ها و... وظیفه‌شان جذب منابع و دریافت سفارش از مشتری است. وی تصریح کرد: تمرکز و اتکا بر بستر‌سازی کفایت نمی‌کند بلکه این دسته از نهادها که مستقیم در ارتباط با خریداران و سرمایه‌گذاران خارجی هستند را هم باید تشویق و توانمند و هم مشکلاتشان را برطرف کرد که بتوانند در ارتباطات بین‌المللی منابع مالی مورد نظر را جذب کنند چون نهادهایی که به طور مستقیم با مشتری در ارتباط هستند، نقش پررنگی در جذب سرمایه دارند.
حسینی محدودیت‌های بین‌المللی را اصلی‌ترین مانع برای استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور خواند و گفت: شرکت سپرده‌گذاری و نهادهای بزرگ مالی، توانمندی‌های خوبی برای جذب سرمایه‌گذار دارند اما بیشترین مانع بحث محدودیتی‌هایی است که درخصوص نقل وانتقال پول در بستر بین‌المللی وجود دارد و اجازه نمی‌دهد که نهادهای مالی در جذب سرمایه خارجی موفق عمل کنند چنانچه این محدودیت‌ها برداشته شود قطعا بازار سرمایه ایران یک ظرفیت بسیار مطلوب برای سرمایه‌گذاری خارجی است.
این مقام مسوول درخصوص مزیت‌های بازار سرمایه ایران گفت: با توجه به قیمت سهم و P/E ای که در مقایسه با قیمت‌های جهانی وجود دارد، بازار اوراق بهادار ایران یک فرصت عالی برای سرمایه‌گذاری است و اگر پای سرمایه‌گذار خارجی به بازار مالی ایران باز شود، باعث افزایش P/E می‌شود.
