تولید باکیفیت؛ پادزهر خرید خارجی در نفت

گروه انرژی  نادی صبوری

کمی آن‌ طرف‌تر از شعله‌های همچنان برافروخته‌ میدان نفتی رگ سفید که 2 کشته نیز روی دست صنعت نفت گذاشت، پنج‌شنبه 11مهر نمایشگاه ساخت داخل تجهیزات نفت در اهواز با حضور حبیب‌الله بیطرف معاون وزیر نفت برگزار شد. بیژن عالی‌پور مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، شرکتی که حتی مدل قراردادی متفاوتی را برای خود انتخاب کرده است، به دلیل همراهمی بیژن زنگنه در بازدید از میدان رگ سفید در نمایشگاه حضور نیافته و به ارسال پیامی از طریق مشاور خود اکتفا کرد. پیامی که مهم‌ترین قسمتش این نکته بود: «باکیفیت بسازید، خرید خارجی نمی‌کنیم». مهم‌ترین بخش اظهارات بیطرف در آیین افتتاحیه این نمایشگاه نیز خبرهای او از آخرین وضعیت سامانه‌یی است که از زمان معاونت عماد حسینی قرار بود، تنها مجرای انتخاب سازندگان داخلی برای مناقصه‌ها توسط وزارت نفت باشد. طبق صحبت‌های بیطرف، سازندگان تا آخر سال فرصت دارند که اطلاعات خود را وارد سامانه کنند و پس از آن در صورت نبود در لیست این سامانه در مناقصه‌ها راه نخواهند یافت. البته شاید بتوان این ضرب‌الاجل را چندمین بار در نوع خود دانست و هنوز مشخص نیست چرا وزارت نفت اقدام به رونمایی از سامانه نکرده و سازندگان نیز چندان عجله‌یی به خرج نمی‌دهند؟ گزارش «تعادل» از روز نخست نمایشگاه نفت اهواز را در ادامه می‌خوانید.

راننده با لهجه دلنشین عربی می‌گوید: «خوب شد امروز آمدید.» اشاره‌اش به وضعیت آب و هوای اهواز است که انگار چهارشنبه خیلی وخیم بوده است. همین‌طور که آهنگی با نوای جنوب پخش می‌شود از کنار فلکه 5 نخل می‌گذریم و کم‌کم به محوطه نمایشگاه نفت اهواز نزدیک می‌شویم. نسبت به دو دفعه قبلی که برای پوشش خبری نمایشگاه آمده بودم، وضعیت ظاهری نسبتا بهتر است اما همچنان در هم‌ریختگی‌های فراوانی در حاشیه مکانی که به این نمایشگاه اختصاص داده شده است، دیده می‌شود. چیزی که پس از 9 دفعه برگزاری نمایشگاه، انتظار رفع آن چندان خواسته بزرگی نیست. پیش از عزیمت ما به محل نمایشگاه، مراسم افتتاحیه در سالن دیگری با فاصله از اینجا برگزار شد. در واقع محل نمایشگاه‌های اهواز مانند تهران مجهز به سالن‌های آنچنانی برای برگزاری همایش و سمینار نیست و به همین واسطه، ما پیش از رفتن به سالن غرفه‌ها به نقطه دیگری در اهواز می‌رویم. جایی که قرار است، حبیب‌الله بیطرف معاون وزیر نفت سخنرانی اش را انجام دهد. از همان ابتدا در سالن توجهم به دستانی جلب می‌شود که با گوشه‌ پاکت نامه‌یی سفید رنگ بازی می‌کند. پاکتی که با هزار امید تا اینجا آورده شده تا شاید معاون وزیر بتواند گره از مشکلی که در آن نگاشته شده است را باز کند. مراسم افتتاحیه با قرائت پیام بیژن عالی‌پور مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب توسط مشاورش آغاز می‌شود. بیژن عالی‌پور در این پیام که بیشتر خطاب به سازندگان نوشته شده بود، عنوان کرد: « تضمین می‌دهم تا زمانی که کالاهای باکیفیت و استاندارد داخلی تولید می‌شود از خرید مشابه خارجی آن خودداری کنیم.»

عالی‌پور در بخش دیگری از این پیام عنوان کرد: «این شرکت همسو با سیاست‌های وزارت نفت، راهبرد بومی‌سازی تجهیزات اساسی مورد نیاز را از طریق مشارکت در تامین ۱۰ گروه کالایی مورد نظر پیگیری و به صورت مشخص ساخت فناورانه پمپ‌های میله‌یی–مکشی، مته‌های حفاری، تجهیزات سرچاهی و درون چاهی و بسته‌های نمک‌زدایی را در دستور کار دارد. بدیهی است بومی‌سازی بخشی از این تجهیزات، نظیر دستگاه‌های سیار تفکیک و فرآورش نفت خام (M.O.S. وM.O.T) افزون بر رفع نیازمندی‌های عملیاتی، بخشی از چالش زیست محیطی ناشی از تعمیر چاه‌ها را نیز به شکل اساسی برطرف کرده است.»

پس از پایان پیام مدیرعامل مناطق نفتخیز جنوب، حبیب‌الله بیطرف معاون وزیر نفت در امور مهندسی پشت تریبون رفت تا سخنرانی خود را آغاز کند. بیطرف این سخنرانی را با تسلیت به خانواده 7 کارگر کشته شده در پالایشگاه تهران و 2 کارگر کشته شده در چاه نفت سفید در هفته گذشته آغاز کرد. او در سخنانش از تازه‌ترین گزارش مدیریت تلفیقی وزارت نفت در مورد میزان ذخایر نفتی و گازی ایران صحبت کرده و در ادامه با توجه به برنامه‌های وزارت نفت در قراردادهای IPC  و همچنین واگذاری توسعه طرح‌ها به نحو EPC به سازندگان داخلی اطمینان داد که در سال‌های پیش‌رو با حجم مناسبی از کار روبه‌رو خواهند شد.

او اجرای بسته 5میلیارد دلاری قراردادی EPCF را از دیگر برنامه‌های وزارت نفت اعلام کرد و افزود: اجرای این بسته به منظور حفظ و افزایش تولید میدان‌های نفتی در حال بهره‌برداری است. معاون وزیر نفت تصریح کرد: با اقدام‌های صورت گرفته تاکنون چند طرح آماده شده است که امیدواریم ظرف یک‌سال آینده این طرح‌ها سبب امضای قرارداد شده و در ۲ تا 3سال آینده اجرایی شوند، ضمن اینکه در همین مدت می‌توانیم بازگشت سرمایه هم داشته باشیم.

با پایان یافتن صحبت‌های معاون وزیر نفت، معاون امنیتی سیاسی استانداری خوزستان و میرزایی نماینده ایلام در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون انرژی نیز سخنرانی کرده و به موارد مختلفی اشاره کردند. در ادامه با پایان آیین افتتاحیه و عزیمت معاون وزیر نفت به محل برگزاری نمایشگاه، نهمین دور از گردهمایی سازندگان داخلی نفت در خوزستان به‌طور رسمی آغاز به کار کرد. 4 سالن که درب‌های آنها روبه‌روی یکدیگر قرار گرفته، مکان برگزاری نمایشگاه را تشکیل داده‌اند، از برخی نوشته‌هایی که روی ستون‌ها از گذشته به جا مانده می‌توان فهمید که ساختمان‌ها متعلق به «مدرسه» بوده و تلاش چندانی نیز برای تغییر در ماهیت و تبدیل آن به محیطی برای برگزاری نمایشگاه نشده است. با گذر از غرفه با تجمل گروه مپنا که با وجود مغایرت فعالیت در حوزه‌های EPC در کنار متقاضی بودن برای فعالیت‌های E&P همچنان در غرفه‌اش فعالیت‌های EPC را تبلیغ کرده است، پشت در اصلی، مردی در کنار یک حوضچه که در نگاه اول برای فروش ماهی به نظر می‌رسد، دیده می‌شود. آفتاب شدیدی در حال تابیدن است و هیچ تمهیدی نیز برای افرادی مانند او که احتمالا پولشان به کرایه غرفه‌های آنچنانی قد نداده تعبیه نشده است. حوضچه در واقع اختراع خود او برای زدودن نفت و دیگر آلاینده‌ها از سطح آب است. انگار تاکنون نیز توانسته است دو مورد از آن را به شرکت‌های بهره‌بردار نفتی بفروشد. اختراع دیگرش نیز مربوط به حفظ جان کارکنان در زمان حریق در چاه‌های نفتی می‌شود. اتفاقی که همین چند روز قبل 2 قربانی از صنعت نفت ایران گرفت.

در یکی از دیگر غرفه‌ها، پمپ بزرگی به چشم می‌خورد، غرفه نیز نسبتا شلوغ است و انگار توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، از مسوول شرکت که در آنجا ایستاده توضیحاتی را در مورد این پمپ می‌پرسم و مشخص می‌شود که این اولین پمپ رفت و برگشتی است که در ایران ساخته شده است. او که با هیجان و حرارت صحبت می‌کرد در ادامه برایم توضیح داد که به این دلیل که این پمپ‌ها در صنایع اتمی نیز کاربرد دارند در سال‌های تحریم به شدت با مشکل در واردات مواجه شد. به همین دلیل متقاضیان این پمپ با واسطه و هزینه فراوان آن را به ایران وارد می‌کردند اما این واردات شامل خدمات پس از فروش و تعمیرات نمی‌شد. این جوان عنوان کرد که همین امروز چند شرکت به این غرفه مراجعه و عنوان کرده بودند که برای اورهال پمپ‌هایشان امکان تعمیرات ندارند، چرا که آن را در دوران تحریم وارد کرده‌اند. غرفه سازنده اولین پمپ رفت و برگشتی ایرانی البته کار تعمیرات را نیز متقبل شده و انجام می‌دهد. از او می‌پرسم که آیا شرکت در هر دو نمایشگاه نفت تهران و اهواز برای این شرکت که مقر آن در اصفهان است، توجیه دارد؟ او می‌‌گوید با توجه به تازه بودن این محصول تولیدی، شرکت آنها در هر دو نمایشگاه فعلا برایشان آورد داشته است اما شاید در ادامه و با تضمین بیشتر بازار این محصول آنها دیگر در هر دو نمایشگاه شرکت نکنند.

مسوول غرفه دیگری نیز که سیلزهای رنگارنگ که مخصوص نگهداری و چفت و بست کردن قطعات در کنار یکدیگر است تولید می‌کند، معتقد است که برگزاری این نمایشگاه باعث می‌شود مدیران در جریان چگونگی تولید محصولات توسط آنها قرار گرفته و بیشتر به این تولیدات اطمینان کنند.

نمایشگاه ساخت داخل تجهیزات نفت اهواز از 11 تا 14 آبان‌ماه برقرار خواهد بود.