چالش‌های توسعه نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر
گروه انرژی مهدی نیکوئی
دومین کنفرانس و نمایشگاه انرژی‌های تجدیدپذیر روز پنج‌شنبه به کار خود پایان داد؛ کنفرانسی که از 9 آبان شروع شده بود و در 3روز فعالیت خود میزبان 300 شرکت‌کننده از 23 کشور مختلف بود. در خصوص این کنفرانس و نمایشگاه، اطلاع‌رسانی‌های چندانی صورت نگرفت هرچند در برنامه‌یی که برای آن کنفرانس اعلام شده بود خبر از حضور چند وزیر و مسوول رده‌بالای دولتی و همچنین سخنرانان خارجی مختلف داده شده بود.
روز چهارشنبه و در دومین روز کار این کنفرانس، خبرنگار تعادل میهمان یکی از پنل‌های تخصصی آن بود تا گزارشی درباره چالش‌های توسعه نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر از نگاه فعالان این حوزه تهیه کند. در این برنامه علاوه بر حمیدرضا امیری‌نیا مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر و رییس این پنل، نمایندگان هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری غدیر و گروه توسعه اقتصادی تدبیر هم حضور داشتند. ضمن آنکه جمع قابل توجهی از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی هم در این پنل گردهم آمده بودند.
نمایندگان شرکت‌های غدیر و تدبیر به بحث و معرفی چالش‌ها و مشکلاتی پرداختند که در توسعه و ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر با آنها مواجه هستند. سعید خدامرادی به عنوان یکی از مدیران ارشد شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و نماینده آن یکی از مهم‌ترین مشکلاتی را که در محیط کسب‌وکارها و فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، قانونگذاری، ثبات قوانین و عملکرد دولت دانست.
وی عنوان کرد: بسیاری از شرکت‌های بزرگی وجود داشته‌اند که در پی قوانین نامناسب دولتی از بین رفته‌اند. بی‌ثباتی قوانین هم در این بین کار آنها را دشوارتر می‌کند و امکان چانه‌زنی با سرمایه‌گذاران خارجی و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت را کاهش می‌دهد.
معاون امور شرکت‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلات کنونی صدور مجوزهاست، عنوان کرد: در تنظیم مقررات دولتی، تمایزی بین شرکت‌های خصوصی بسیار کوچک و شرکت‌های بزرگ عمومی غیردولتی در نظر گرفته نمی‌شود. حتی گاهی اوضاع از این هم وخیم‌تر می‌شود و به عنوان مثال به شرکت سرمایه‌گذاری غدیر که علاوه بر توانایی اختصاص 50میلیون دلار به نیروگاه‌های تجدیدپذیر از آورده سرمایه‌گذاران و جلب سرمایه‌های خارجی در ارقام بزرگ‌تر دارد، تنها مجوز ساخت نیروگاه 40مگاواتی خورشیدی داده می‌شود. این در حالی است که با توجه به دسترسی شرکت غدیر به اراضی و زمین‌های گسترده که پیش از این برای فعالیت‌های معدنی مجوزشان دریافت شده است، می‌توان نیروگاه‌های 150مگاواتی را هم توسعه داد. در همین حال گاهی یک شرکت خصوصی که سرمایه اسمی آن تنها 100هزار تومان است، مجوز ساخت نیروگاه‌هایی با ظرفیت
2 تا 3 برابر مجوز غدیر را به دست می‌آورند.
خدامرادی توضیح داد: یکی از مشکلات دیگری که بحث مجوزها ایجاد کرده، سوءاستفاده‌های اقتصادی و خریدوفروش‌های غیرمنطقی آنهاست. به عنوان مثال، ممکن است شرکت غدیر برای دریافت مجوز یک نیروگاه خورشیدی جدید به وزارت نیرو مراجعه کند اما با پاسخ منفی و اینکه دیگر مجوزی اعطا نمی‌شود، روبه‌رو شود. در این حالت، به شرکت متقاضی گفته می‌شود که باید از مجوزهایی که تاکنون صادر شده و در بازار موجود است، استفاده کند. اما شرکت‌هایی که مجوز را در اختیار دارند، بدون آنکه جز امتیازی که به دست آورده‌اند، کاری کنند، خواستار سهمی 20درصدی در پروژه‌ها می‌شوند. این شیوه متداول و غلط تاکنون منجر به شکست تعدادی از شرکت‌های بزرگ نیروگاهی کشور شده است.
خدامرادی در پایان سخنان خود خواستار نگاه دقیق‌تر دولت و انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر به مساله قیمت‌های تضمینی شد. وی گفت: در حالی که برای محصولات پتروشیمی، گندم، آب تصفیه شده و بسیاری از کالاهای دیگر، قیمت خرید تضمینی در نظر گرفته می‌شود، این مساله برای برق‌های تولید شده به وسیله منابع تجدیدپذیر چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری غدیر توضیح داد: در یکی از پروژه‌های نیروگاه تجدیدپذیر که غدیر به دنبال انجام آن بود، در ابتدا سخن از 670تومان خرید تضمینی هر کیلووات برق تولیدی بود. اما رقمی که تایید شد، 520تومان بود و در نهایت و با پایان پروژه تنها 490تومان بابت هر کیلووات به شرکت غدیر پرداخت شد. در سال 96 هم با وجود آنکه تاکنون خبری درباره قیمت خرید تضمینی وجود نداشته، برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن هستند که ممکن است تا پایان سال 10 تا 20 درصد از قیمت خرید تضمینی کنونی کاسته شود که انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر باید با قدرت در مقابل آن بایستد.
نماینده شرکت تدبیر هم در ادامه پنل با تایید اهمیت محیط قانونگذاری در موفقیت طرح‌های توسعه انرژی تجدیدپذیر و لزوم اصلاح مشکلات آن بیان کرد: یکی از مسائلی که باید به آن توجه کرد، تحقیقات و تامین اطلاعات است. دولت می‌تواند با مطالعه و بررسی‌های لازم در استان‌ها و مناطق مختلف نیازهای اطلاعاتی سرمایه‌گذاران را در اختیار آنها قرار داده و زمینه تصمیم‌گیری‌های منطقی و اصولی آنها را فراهم کند. در این صورت آنها می‌توانند با اطمینان خاطر بیشتر و در زمان کمتری به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری پیرامون پیاده‌سازی و اجرای یک نیروگاه برق تجدیدپذیر اقدام کنند. اما متاسفانه در حال حاضر شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشابه تدبیر باید بخش قابل توجهی از منابع زمانی و مالی خود را برای به دست آوردن اطلاعات و جست‌وجوی فرصت‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری صرف کنند.
