۱۱ قنات ایرانی در فهرست جهانی
«11 قنات را از بین ۳۷ هزار قنات انتخاب کردیم تا در فهرست میراث جهانی به‌عنوان قنات‌های ایرانی به ثبت برسانیم. هر کدام از آنها نماینده‌یی از قنات‌های دیگری هستند که به دلایل مختلف جغرافیایی، معماری و... نماینده‌یی از آنها در این فهرست قرار گرفته است.»
معاون میراث فرهنگی کشور این مطلب را مطرح کرده و گفته یکی از قنات‌های مهم ایران قنات قصبه گناباد است که عمیق‌ترین مادرچاه دنیا را دارد و از نظر تکنولوژی و ساختار جای شگفتی دارد.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی در نشست موزه‌های منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای بین‌المللی موزه‌ها به ثبت جهانی قنات‌های ایرانی پرداخت و گفت: بسیاری از مناطقی که استقرارگاه‌های ما در آنجا وجود دارند به خاطر خلق سیستم سنتی است که تاکنون توانسته به کار خود ادامه دهد. در برخی مناطق کویری ما نیمه چاه‌هایی داریم که در گذشته خلق شده‌اند. بیش از ۱۲۰هزار قنات وجود دارد که اکنون ۳۷ هزار قنات آن فعال هستند.
او افزود: ما در کشور می‌بینیم که در دوره هخامنشی به‌ویژه در بم، جنوب خراسان و مناطق دیگر افراد مختلف درباره خلق قنات در سرزمین ایران در دوره هخامنشی صحبت می‌کردند، به‌ویژه در مناطقی که چشمه‌یی وجود نداشته است. وی گفت: در برخی نقاط سیستم ایجاد این قنات‌ها ساده و در برخی نقاط دیگر پیچیده است. به گفته او، بیشتر قنات‌های شهر بم که در دوره‌های مختلفی ایجاد شده‌اند از گسل تغذیه می‌کنند و نوع قنات‌های آن گسلی است. زمانی که زلزله می‌آمده و گسل ایجاد می‌شده از همان‌جا قنات هم شکل گرفته، بنابراین حیات کنار ممات در این مناطق وجود داشته است.
طالبیان اظهار کرد: در دوره اشکانیان و ساسانیان به نظر می‌رسد که تعداد قنات‌ها را توسعه داده‌اند. در دوره دوم ایلخانی‌ها نیز تعداد زیادی قنات وقف شده است.
