آتش‌بسِ جنگ بزرگ

ساعت 11 روز یازدهم نوامبر سال 1918با امضای قرارداد آتش‌بس و اعتراف به شکست از سوی آلمان، جنگ جهانی اول با بیش از 5میلیون و 500 هزار نظامی و 6 میلیون غیرنظامی کشته پایان یافت و آتش تفنگ‌ها خاموش شد. هرچند که پس از آن نیز، همچنان یادگاری‌های جنگ، بر تعداد کشته‌ها می‌افزود. در آن زمان، همه‌گیری آنفلوآنزایی که سربازان بازگشتی از جبهه‌ها ویروس آن را باخود به شهرهایشان برده بودند، بیش از 20 میلیون نفر را از بین برد.

قرارداد آتش‌بس در یک واگن راه‌آهن در «کوم‌پی‌ان» واقع در شمال فرانسه امضا شد. در فوریه سال 888 در همین محل پادشاه فرانک‌ها تاج‌گذاری کرده بود و در 22 ژوئن 1940 هیتلر در همین محل دولت فرانسه را مجبور به امضای قرارداد تسلیم کرد تا امضای قرارداد 11 نوامبر 1918 جبران شود.

دلیل کم بودن تلفات جنگ جهانی اول نسبت به جنگ جهانی دوم، پیشرفته نبودن جنگ‌افزارها و ضعف قدرت تخریبی آنها بود. جنگ جهانی اول نخستین‌ جنگ‌ جهانی‌ بود که‌ سراسر قاره‌ اروپا، روسیه‌، منطقه‌ خاورمیانه‌، بخش‌هایی‌ از آفریقا، امریکا و خاوردور را فراگرفت‌ و ۲۶ کشور، از جمله‌ ایران‌، در آن‌ درگیر شدند. مورخان به آن «جنگ اروپاییان»، «جنگ بزرگ» و... عنوان داده‌اند. این جنگ نقشه جغرافیایی خاورمیانه و اروپای مرکزی و جنوبی را تغییر و به عمر دو امپراتوری قدیمی اتریش و عثمانی پایان داد و این دو امپراتوری، به صورت جمهوری ترکیه و جمهوری اتریش درآمدند. همچنین، پس از این جنگ، امپراتوری روسیه به صورت کشور شوراها با نظام مارکسیستی درآمد. انگلیسی‌ها که از چند دهه پیش از جنگ جهانی اول نقشه تصرف جزیره‌العرب را در سر داشتند و در طول جنگ در بین‌النهرین (عراق امروز) با عثمانی وارد جنگ شده بودند به هدف خود رسیدند؛ لبنان و سوریه را به فرانسه و قسمت‌های دیگر جهان عرب را خود تصاحب کردند و در این ناحیه به ایجاد چند کشور تازه دست زدند ازجمله عراق (مرکب از گروه‌های نژادی و مذهبی گوناگون)، اردن، کویت و امارات، همچنین کمک کردند تا کشور سعودی به وجود‌ آید و فکر ایجاد اسراییل را در سرزمین فلسطین تایید کردند و...