عدم رعایت ضوابط مرتبط با ساخت و ساز در کشور
بعد از وقوع زلزله بوئین زهرا در کشور در سال 1347 آیین‌نامه زلزله در کشور تدوین شد و تمام ساخت و سازهای کشور ملزم به رعایت این آیین‌نامه شدند اما سوال این است که آیا واقعا رعایت شد؟ اگر می‌شد ما در این سال‌ها و زلزله‌های بعدی واقعا شاهد این حوادث تلخ و تا این اندازه شاهد ریزش ساختمان‌ها نبودیم الان از سال 1347 حدود 50 سال می‌گذرد. محمد امیرزاده، رییس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران و از کارشناسان عمران کشور می‌گوید: با وجود اینکه آیین‌نامه زلزله و قوانین متعددی روی بحث ساخت و ساز اصولی در کشور وجود دارد ولی به دلیل عدم اجرای درست این قوانین و آیین‌نامه زلزله و نظارت درست و اصولی شاهد تخریب شدید ساختمان‌ها و سازه‌های نوساز در جریان زلزله‌ها در کشور هستیم.
در دو روزی که از وقوع زلزله در شهرهای مرزی غرب کشور می‌گذرد، بخشی از تصاویری که بیش از همه در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده است مربوط به تخریب ساختمان‌های مسکن مهر است، ساختمان‌هایی که بخش مهمی از سازه آنها که قرار بود در برابر زلزله‌هایی تا 8 ریشتر مقاوم باشند، حالا ریخته است.
علاوه بر مسکن مهر ساختمان بیمارستان نوساز سرپل ذهاب که به تازگی افتتاح شده بود و حالا بخش‌های زیادی از آن فروریخته هم سوالات بسیاری را ایجاد کرده که مشکل اصلی کجاست؟
امیرزاده که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران است در پاسخ به این سوال می‌گوید:«مشکل اصلی در امضا‌فروشی به وجود آمده است، شما به عنوان کسی که می‌خواهید سازه‌یی را بسازید در زمان ساخت با چندین و چند امضا رو به رو هستید، طراح تاسیسات، ناظر تاسیسات، طراح سازه، ناظر سازه و... که تنها پولی دریافت می‌کنند و برگه‌ها را امضا می‌کنند ولی اصلا نظارتی ندارند و کارشان را اصولی انجام نمی‌دهند. مشکل ما این است که چرا صاحب و مالک حق انتخاب ناظر را نباید داشته باشد؟»
او در ادامه با اشاره به تدوین قوانین و آیین‌نامه‌ها می‌گوید:«بعد از وقوع زلزله بوئین زهرا در کشور در سال 1347 آیین‌نامه زلزله در کشور تدوین شد و تمام ساخت و سازهای کشور ملزم به رعایت این آیین‌نامه شدند اما سوال این است که آیا واقعا رعایت شد؟ اگر می‌شد ما در این سال‌ها و زلزله‌های بعدی واقعا شاهد این حوادث تلخ و تا این اندازه شاهد ریزش ساختمان‌ها نبودیم الان از سال 1347 حدود 50 سال می‌گذرد. توجه داشته باشید بعد از زلزله‌های طبس، رودبار و بم هم باز شاهد بازنگری و سختگیری‌های بیشتر در آیین‌نامه بودیم ولی واقعیت این است که اتفاقی رخ نداده و همچنان شاهد تخریب سازه‌های جدید در زلزله‌ها هستیم. علاوه بر این آیین نامه در قوانین مربوط به گرفتن پروانه ساختمان هم بر ساخت و ساز اصولی تاکید بسیار شده است ولی می‌بینیم که متاسفانه نظام مهندسی نظارت کافی را انجام نمی‌دهد و بیشتر شاهد امضا فروشی هستیم تا رعایت وظایف اصولی نظارت و... »
امیرزاده با اشاره به اینکه باید به تخلفات صورت گرفته در ساخت و سازها به صورت جدی رسیدگی شود، می‌گوید:«متاسفانه شاهدیم که به صورت دقیق و با حساسیت بالا به تخلفاتی که در نظارت و ساخت صورت می‌گیرد، رسیدگی نمی‌شود و حاصل این موضوع چیزی جز شرایط کنونی نیست. الان در جریان زلزله رخ داده باید به پرونده ساختمان‌های نوسازی که ریخته‌اند مانند مسکن‌های مهر رسیدگی شود زیرا ناظران در میزان تخریب‌ها سهیم هستند. توجه داشته باشید که اگر یک سازه‌یی حتی روی گسل هم قرار داشته باشد با رعایت اصول و ایمنی مشخص امکان ساخت سازه وجود دارد و تنها باید مسائل و مقررات رعایت شوند.»
رییس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران همچنین پیشنهاد می‌دهد که:«به اعتقاد من کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی باید به این بحث ورود پیدا کند و با بازنگری در اختیارات سنتی که هم‌اکنون به نظام مهندسی و... داده شده و اضافه شدن بیمه‌ها و اجباری شدن آنها علاوه بر اینکه جلوی حوادث احتمالی را بگیرد، میزان آسیب‌ها را بعد از زلزله‌های مشابه به شدت کاهش دهد و روند بازسازی‌ها را تسریع کند».
