بورس در مدار تعادل؟

گروه بورس  مسعود کریمی

آخرین رکورد دماسنج بورس اوراق بهادار تهران مربوط به زمان سکانداری علی صالح‌آبادی رییس وقت سازمان بورس و اوراق بهادار در سال 1392 است.

باتوجه به گذشت حدود 4 سال از این موضوع و روی‌ کار آمدن محمد فطانت و پس از آن هم شاپور محمدی مدیران عامل سازمان بورس، متاسفانه شاخص بازار سهام تا‌کنون نتوانسته به تاریخ پانزدهم دی ماه سال 92 بازگردد و سقف تاریخی خود را بازپس گیرد.

هر چند بازار سهام در آن زمان نیاز به یک اصلاح تمام‌عیار داشت اما مشاهده می‌شود که در حال حاضر هم وضعیت بورس کشور باتوجه به گشایش‌های صورت گرفته در زمینه برجام و هسته‌یی، همچنان تعریفی نیست و برخی صنایع همانند گذشته با مشکلات عدیده‌یی مواجه هستند.

به هر حال، شاخص بورس ایران که در واقع به نوعی نشانگر نبض اقتصادی کشور است و به‌عنوان یکی از پارامتر‌‌های اساسی در تعیین وضعیت اقتصادی در هر کشوری به‌شمار می‌رود، نیازمند حمایت‌های واقعی دولتمردان و صاحب‌نظران است چرا‌که هر اتفاق سیاسی و اقتصادی چه در سطح داخلی و چه در سطح جهانی تاثیر بسزایی در روند حرکتی آن خواهد داشت.

از همین رو در صورتی که از صنایع و شرکت‌های موجود بورسی باتوجه به وزن قابل‌توجه آنها در بازار سهام و اقتصاد داخلی به صورت عملی و نه در حد شعار و تبلیغات حمایت‌های لازم صورت بگیرد در چنین شرایطی می‌توان اذعان داشت که شاخص بورس کشور نسبت به ریسک‌های وارده ازجمله ریسک‌های سیستماتیک داخلی نسبتا واکسینه شده است.

با این حال، با اینکه بازار سرمایه ایران در آستانه 50 سالگی قرار گرفته است اما باتوجه به کلیت روند بازار، متصور شدن چشم‌انداز روشن برای بازاری که حداقل طی چند سال اخیر حتی نتوانسته از پیش‌پا افتاده‌ترین مشکلات خود در تعامل با سایر نهاد‌ها موفق بیرون آید هم کمی دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.

به‌هر حال، با ایجاد سازو‌کاری مناسب اعم از تک‌نرخی شدن ارز که تولید و صنعت را در راستای اقتصاد مقاومتی به‌خوبی سوق خواهد داد، رسیدن به استاندارد‌های بین‌المللی گزارشگری مالی، تشکیل حساب کاستودین با رویکرد تضمین و امنیت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و سایر مواردی از این قبیل به‌طور قطع شاهد ارتقای توسعه سطح بازار‌های مالی ازجمله بورس کشور خواهیم بود.

 سال 92؛ ارزش معاملات 4 برابر حال حاضر

در این رابطه بهنام بهزادفر مدیر امور اعضای کانون کارگزاران عنوان کرد: بالاترین رقمی که شاخص کل بورس اوراق بهادار، در طول دوران فعالیت، به خود دید مربوط به 15 دی ماه سال 92 است که به رقم 89500 واحد رسید.

وی بیان کرد: نه تنها شاخص بورس بلکه اکثر صنایع و شرکت‌ها در این تاریخ پیک قیمتی خود را تجربه کردند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: شاخص اکنون در محدوده 88 هزار واحد بوده و در فاصله اندکی با سقف تاریخی خود قرار گرفت. نکته مهم اینکه هرچند هنوز این سقف تاریخی شکسته نشده، اما بعضی صنایع همانند گروه‌های دارو و رایانه و خودرو خیلی قبل‌تر، از این سقف عبور کردند و بعضی گروه‌ها مثل فلزات اساسی اخیرا موفق به عبور از این سقف شدند، حتی شاخص فرابورس ایران هم 8ماه است که از بحران سال 92 عبور کرد.

مدیر امور اعضای کانون کارگزاران با بیان اینکه در شرایط فعلی وضعیت صنایع و شرکت‌ها متفاوت از سال 92 بوده و عبور بورس از رقم 89500 واحد هم با مقاومت محکمی از دیدگاه تحلیلی روبه‌رو نخواهد بود، در گفت‌وگو با سنا، بیان کرد: گرچه بازار در شرایط فعلی مثبت است و حتی نسبت به ابتدای سال بازدهی خیره‌کننده 14درصدی هم داشت، اما حجم معاملات هنوز به میزان قابل‌قبول نرسیده است.

وی افزود: ارزش معاملات خرد روزانه بورس اوراق بهادار تهران، در چند روز گذشته در محدوده 100میلیارد تومان بود و ظرفیت افزایش آن وجود دارد.

در مقام مقایسه در سال 92، در برهه‌یی ارزش معاملات بازار بیشتر از 4 برابر این مقدار بود. بهزادفر با اشاره به اینکه جز حجم معاملات، بقیه محرک‌های بازار سرمایه سیگنال‌های مثبتی دارند، گفت: به‌عنوان مثال قیمت نفت نسبت به ابتدای سال رشد 22درصدی داشته و به رقم 62 دلار رسید، دلار هم نسبت به اول سال با 10درصد رشد به رقم 4100تومان رسید که برای بورس اتفاقات مثبتی قلمداد می‌شوند.

در صورت تداوم این سیگنال‌های مثبت و رشد ارزش بازار دور از ذهن نیست که شاخص در کوتاه‌مدت بتواند از سقف تاریخی خودش عبور کند و فصل جدیدی در بازار سرمایه پس از 4سال رقم بخورد.

 نرخ ارز و نرخ سود

در سویی دیگر، محمد کفاش کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت بازار سرمایه گفت: برای بررسی وضعیت بازار باید همزمان عوامل داخلی و خارجی موثر بر بازار سرمایه را مدنظر قرار دهیم.

از جمله عوامل خارجی تاثیرگذار می‌توان به شرایط فعلی خاورمیانه و نیز قیمت جهانی نفت که روند صعودی را در پیش گرفته، اشاره کرد. افزایش قیمت جهانی نفت در صورتی که ادامه‌دار باشد، می‌تواند بر کل اقتصاد کشور تاثیر مثبت بگذارد که درنهایت در برخی صنایع بازار سرمایه نیز اثر آن را خواهیم دید.

ضمنا طی ماه‌های اخیر قیمت جهانی فلزات رنگی مثل روی و برخی محصولات پتروشیمی ازجمله متانول و اوره نیز با افزایش همراه بوده است. وی افزود: عوامل داخلی موثر بر بازار کماکان نرخ ارز و نرخ سود هستند.

وی با اشاره به ساماندهی نرخ سودهای بانکی و روند کاهشی آن گفت: این امر علاوه بر رونق در کل اقتصاد موجب سرازیر شدن بخشی از پول به سمت بازار سرمایه می‌گردد.

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین، تصریح کرد: با توجه به افزایش نرخ ارز شرکت‌های صادرات‌محور اوضاع بهتری خواهند داشت و با درنظر گرفتن افزایش قیمت‌های جهانی، پیش‌بینی می‌شود صنایع فلزی و پتروشیمی در بورس پیشرو باشند.

وی با اشاره به پتانسیل مثبت شرکت‌های پالایشی اظهار داشت: هنوز سود 6 ماهه پالایشی‌ها اعلام نشده ولی بازار انتظار تعدیل مثبت در شرکت‌های پالایشی را دارد البته امیدوارم با ارائه صورت‌های مالی6 ماهه ابهامات موجود برطرف شود.