وزارت نیرو گرفتار دام پونزی شده است؟
گروه انرژی|
به نظر میرسد وزارت نیرو که از آغاز دولت یازدهم تاکنون با حجم سنگینی از بدهی مواجه بوده است، در لوپی معیوب و بیمار گیر کرده که راه درمان آن نیز چندان مشخص نیست. دیروز ستار محمودی قائممقام وزیر نیرو به ایلنا گفته است که آنها مدام از طریق اسناد خزانه و اوراق مشارکت اقدام به پرداخت بدهیهای وزارتخانه میکنند اما مجددا باز بدهکار میشوند.
16آذر ماه سال 1392 حمید چیتچیان وزیر نیروی وقت اعلام کرد که 1000 میلیارد تومان از بدهیهای این وزارتخانه به پیمانکاران از طریق اوراق مشارکت پرداخت خواهد شد. این اما چیزی حدود
3 درصد از کل بدهیهای این وزارتخانه که نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان اعلام شده بود را تشکیل میداد. پس از آن در نوبتهای دیگری نیز از انتشار اوراق مشارکت و همچنین اسناد خزانه اسلامی برای کاهش بدهیها استفاده میشد اما بدهیهای جدید جایگزین موارد قبلی میشدند.
استفاده از مکانیسمهایی همچون اوراق مشارکت یکی از راهکارهای کلی دولت یازدهم برای کاهش بدهی بود که با موفقیت نسبی نیز همراه شد اما در همان زمان برخی کارشناسان نگرانیهایی را نیز پیرامون این روشها داشتند. کارشناسان به دولت هشدار میدادند که در دام پونزی گرفتار نشود. دام پونزی بدین معنی است که دولت با فعال نگهداشتن مکانیسمهای بدهی و جبران بدهی از طریق جایگزینی اوراق اقدام به تسویه تعهدات گذشته کند که میتواند سبب افزایش هزینهها و تعهدات دولت شود. به همین دلیل توصیه میشود دولت در یک بازه زمانی مشخص و با در نظر گرفتن منابع لازم برای پوشش سود این اوراق اقدام به انتشار آن کند تا بر میزان حجم بدهی دولت افزوده نشود. اشاره محمودی به استفاده «مدام» از اوراق مشارکت و اسناد خزانه برای کاهش بدهیهای این وزارتخانه میتواند زنگ خطر دام پونزی پیش گوش وزارت نیرو را نیز به صدا در آورد. قائممقام وزیر نیرو همچنین در اظهارات روز گذشته خود در مورد مطالبات ایران از عراق بابت فروش برق که در بازهیی مقطعی موجب قطع این فروش شد نیز توضیحاتی را ارائه کرده است. محمودی گفته است: «با کشور عراق برای وصول مطالبات در حال مذاکره هستیم، هر زمان که توان مالی پیدا میکنند قسمت حداقلی پرداخت میکنند، ولی محدودیتهای داخلی خود را دارند.»ستار محمودی قائممقام وزیر نیرو با اشاره به بدهی 30هزار میلیارد تومانی وزارت نیرو به بانکها و دستگاههای مختلف اظهار داشته است: حدود 4 هزار میلیارد تومان نیز به پیمانکاران بدهکاریم که مدام از طریق اسناد خزانه و اوراق مشارکت پرداخت میکنیم اما مجددا باز هم بدهکار میشویم. محمودی درباره ساخت نیروگاه از سوی یونیت نیز بیان کرد: 6 ماه قبل با شرکت ترکیهیی یونیت اینترنشنال قرارداد ساخت نیروگاه 2هزار مگاواتی امضا کردهایم که اکنون مراحل نهایی خود را طی میکند و تا پایان امسال کلنگ احداث آن به زمین زده میشود. صحبت از یونیت اینترنشنال برای نخستینبار خرداد ماه سال 95 مطرح شد که با موجی از مخالفت به ویژه از سمت برخی شرکتهای ایرانی که نفع خود را در گرو عدم ورود رقبای خارجی میدیدند، همراه شد. در ادامه پای این موضوع به مجلس و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز کشیده شد. مرکز پژوهشها در گزارش خود بر سابقه نه چندان مهم یونیت در نیروگاهسازی از یک سو و برگزار نشدن مناقصه برای این پروژه از سوی دیگر دست گذاشته و موضوع را به چالش کشید. در نهایت در حالی که در ابتدا این پروژه برای احداث 5هزار مگاوات اعلام شده بود، به 2 بخش تقسیم شد که فاز نخست آن نیروگاهی 2هزار مگاواتی است. اکنون طبق اظهارات قائممقام وزیر نیرو کلنگ این 2هزار مگاوات تا پایان سال به زمین خواهد خورد.