مدیریت ریسک، چالش امروز اقتصاد ایران و صنعت بیمه
گروه بانک وبیمه | احسان شمشیری|
بروز حوادث سلسه‌وار با منشا طبیعی و انسانی در دو سال گذشته که بار مالی سنگینی را بر دوش اقتصاد ایران و به ویژه صنعت بیمه نهاده است، دست‌اندرکاران صنعت بیمه را بر آن داشته است تا معضل مدیریت ریسک را نقد و بررسی کنند.
به گزارش «تعادل» بروز حادثه آتش‌سوزی در پتروشیمی‌ها که بزرگ‌ترین آن پارسال در مجتمع پتروشیمی بوعلی به وقوع پیوست، حادثه برخورد دو قطار در سمنان، تخریب ساختمان پلاسکو، آتش‌سوزی در پالایشگاه نفت تهران و در نهایت زلزله کرمانشاه از جمله حوادثی است که در نزدیک دو سال گذشته به دلیل تلفات بالای انسانی و مالی ناشی از آن، ذهن افکار عمومی را درگیر خود کرده است.
با توجه به قرار گرفتن ایران روی کمربند زلزله، اگر به این حجم حوادث با منشا انسانی، مخاطرات ناشی از وقوع بلایای طبیعی از جمله سیل، زلزله و خشکسالی را بیفزاییم به حجم بالای خسارت‌های مالی و معنوی ناشی از بروز حوادث می‌رسیم که چاره مقابله با آن در مدیریت ریسک در همه ابعاد آن خلاصه می‌شود.
همین اهمیت ریسک موجب شده تا همایش امسال بیمه و توسعه به موضوع مدیریت ریسک و بیمه؛ الزامات، چالش‌ها و راهکارها اختصاص یابد تا پژوهشگران راه‌هایی را برای کاهش هزینه‌ها و آسیب‌های وقوع این حوادث در کشور ارائه دهند.
ایران از نظر حوادث طبیعی یک کشور حادثه‌خیز است و وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی فراوانی مانند ساختمان پلاسکو، پتروشیمی بوعلی، زلزله کرمانشاه و پالایشگاه تهران را در کشور شاهد هستیم. گفت: می‌خواهیم از فرصت حضور گسترده رسانه‌ها در همایش برای ترویج و آگاه‌سازی جامعه از ریسک و بیمه بهره بگیریم و افکارعمومی را به اهمیت ریسک حساس‌تر کنیم.
روش‌های پیش‌بینی، پیشگیری، تاکید بر آموزش‌های همگانی و فراگیر برای ایجاد آمادگی در برابر حوادث طبیعی فاجعه‌آمیز، روش‌های مقابله با حوادث و روش‌های مدیریت بحران، اقدامات لازم قبل، حین و بعد از وقوع حادثه، روش‌ها و سیستم‌های اطلاع‌رسانی و پیش هشدار و استفاده از تکنولوژی‌ها و روش‌های سریع اعلان خطر باید در این همایش مورد بحث و بررسی قرار گیرند.
در این رابطه رییس پژوهشکده بیمه با بیان اینکه همایش بیمه و توسعه امسال با عنوان مدیریت ریسک و بیمه، الزامات و چالش‌ها و راهکارها برگزار می‌شود، گفت: این همایش امسال خاص صنعت بیمه نیست، بلکه ما می‌خواهیم صحبت‌های تمام بیمه‌گذارانمان درباره ریسک حوزه‌شان را بشنویم.
امیر صفری رییس پژوهشکده بیمه در نشست خبری بیست و چهارمین همایش بیمه و توسعه گفت: حوادث فاجعه‌آمیز طبیعی، ریسک‌های طبیعی است و از طرفی ریسک‌های انسانی اهمیت بسیاری دارد و جزو چالش‌های روز هستند و ما می‌خواهیم در همایش امسال درباره مدیریت ریسک بحث و بررسی‌هایی انجام دهیم و پنل‌هایی در این زمینه داشته باشیم.
وی با یادآوری اینکه دستگاه‌های اجرایی مختلفی اعم از سازمان مدیریت بحران و پدافند غیرعامل در زمینه مدیریت ریسک نقش دارند، گفت: مدیریت ریسک در حوادثی با منشا انسانی بسیار با اهمیت است؛ اینکه راه‌ها و ساختمان‌های ایمن داشته باشیم و ساختمان‌ها، صنایع و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی تحت پوشش بیمه باشند، بسیار حیاتی است.
وی با اشاره به تصویب لایحه تاسیس صندوق بیمه حوادث همگانی برای بیمه ساختمان‌ها گفت: پژوهشکده بیمه ساز و کار فعالیت این صندوق را طراحی کرده است تا به محض تصویب نهایی در مرجع ذی‌ربط اجرایی شود.
صفری برخورداری جامعه از سازه‌های ایمن و جاده‌های ایمن را از حقوق شهروندان ذکر کرد و گفت: باید درک جامعه را از بروز ریسک بالا برد به شکلی که به اولویت جامعه تبدیل شود زیرا در این صورت است که به یک مطالبه عمومی جامعه تبدیل می‌شود. صفری با اشاره به حوادث رخ داده در ایران طی یک‌سال گذشته گفت: ایران از لحاظ طبیعی کشوری حادثه‌خیز است و در نتیجه حوادث فاجعه‌بار انسانی گاهی در کشور ما به وقوع می‌پیوندد.
وی ادامه داد: حوادث پتروشیمی بوعلی، تصادف قطار در محور سمنان - دامغان و زلزله اخیر از حوادثی بودند که در کشور رخ دادند که یکی از چالش‌های روز جامعه ما هستند، در نتیجه ضرورت دارد ما به حوزه ریسک و کنترل بپردازیم.
وی تصریح کرد: باید مشخص کرد که چطور می‌توان از این ریسک‌ها جلوگیری کرد و برای مدیریت بحران راهکار اندیشید. البته جامعه به اندازه کافی به ریسک ناشی از حوادث واقف نیست و اولویتی برای آن قائل نشده است. ما تصور می‌کنیم که در جامعه هنوز به مقدار کافی به بحث مدیریت ریسک توجه نمی‌شود، در نتیجه ما دنبال تبیین منافع اقتصادی و غیراقتصادی ناشی از آموزش و اهمیت آموزش و تبیین موضوع ریسک هستیم.
وی در پاسخ به سوالی که آیا در این همایش میهمان خارجی هم حضور دارد، اظهار کرد: امسال شورای سیاست‌گذاری تصمیم گرفته که همایش بیمه و توسعه ملی باشد، برای همین میهمان خارجی در این همایش داریم.
محمد صفری عنوان کرد: در کشور حادثه‌خیزی چون ایران باید مدیریت ریسک را پیش از حوادث پیگیری کرد تا خسارات ناشی از این حوادث فارغ از اینکه منشا آن انسانی یا طبیعی باشد به حداقل برسد.
به گفته وی، این ریسک در شاخه‌های مختلف فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی قابل پیگیری است؛ برای نمونه ایمن شدن جاده‌ها و حرکت به سمت رانندگی بی‌خطر، بخشی از مدیریت ریسک است که نتیجه آن در کاهش تلفات حوادث رانندگی قابل مشاهده است؛ یا اینکه با ساختمان‌های ایمن می‌توان خسارات جانی و مالی کمتری در زمان بروز زلزله و سیل و نظایر آن متحمل شد.
رییس پژوهشکده بیمه گفت: در کشوری چون ایران باید مناطق مختلف بر اساس خطراتی که با آن مواجه است، تقسیم‌بندی شود و نمی‌توان همان بیمه‌نامه‌یی که برای یک استان زلزله‌خیز صادر می‌شود، برای استانی که کمتر با این خطر مواجه است، صادر کرد.
صفری اهمیت آموزش همگانی و فراگیر برای آمادگی در برابر حوادث و برنامه‌ریزی برای استفاده هرچه بیشتر مردم از چتر حمایت‌های بیمه در زمان بروز حوادث را یادآور شد و گفت: در زمینه اعلان پیش هشدارها به مردم و اعلام سریع خطر نیازمند استفاده از فناوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید هستیم.
رییس پژوهشکده بیمه در عین حال با بیان اینکه شرکت‌های بیمه نیز باید مدیریت ریسک را سرلوحه خود قرار دهند، تاکید کرد: اینکه برای مناطق مختلف بیمه‌نامه‌های مختلف صادر شود، یکی از راه‌های مدیریت ریسک است. به گفته صفری در طراحی این صندوق از تجربه کشور ترکیه که صندوق مشابهی در این زمینه تاسیس کرده، بهره گرفته شده است و پژوهشکده بیمه در تلاش است یک کارگاه تخصصی نیز در این حوزه با کارشناسان نیوزیلندی برگزار کند. نیت ما در این همایش تاکید بیشتر بر افزایش آگاهی و درک از ریسک و اولویت‌دار کردن توجه به ریسک جهت افزایش تقاضای عمومی برای امنیت، آرامش و سلامت است و تبیین و ترجمه منافع اقتصادی و غیراقتصادی ناشی از امنیت و آرامش و تبیین زیان‌ها و خسارات احتمالی بی‌توجهی به ریسک کاری است که باید از طریق این همایش انجام دهیم. باید کاری کنیم تقاضای جامعه به سمت مسکن باکیفیت و ایمن، زیرساخت‌ها و سازه‌های ایمن، بهداشت مطمئن، راه و جاده و رانندگی ایمن معطوف شود و به عبارتی تقاضای جامعه برای امنیت را به منافع قابل درک اقتصادی و مالی ترجمه و تفسیر کنیم.
وی اضافه کرد: اقدام عملی در این خصوص، شناسایی دقیق محرک‌ها و مکانیسم‌های موثر برای گنجاندن منافع اقتصادی ناشی از مدیریت ریسک در الزامات، مقررات و استانداردهاست.
