نیاز به روشهای نوین برای مدیریت آب
بارش باران در سالهای گذشته کاهش یافته است و از طرفی، حفر چاههای غیرقانونی در سالهای بین 84 تا 92، منابع آبی کشور را با تهدید جدی روبهرو کرده است. سیاستهای غلط در کنار خشکسالی و کاهش بارندگی، چند رودخانه و دریاچه را با تهدید جدید خشکی روبهرو کرده و کشاورزی و آبیاری سنتی نیز، منابع آبی کشور را هدر میدهد. یک عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس معتقد است: برای مدیریت صحیح آب علاوه بر توسعه آبیاری نوین باید روی عملیات آبخیزداری و آبخوانداری تمرکز شود. ما باید تزریق آب به حوضههای زیرزمینی را مدیریت کنیم. در شرایط کنونی دو حالت وجود دارد یا باید آنقدر بارندگی داشته باشیم که منابع آبی ما از آب سرریز شوند یا با روشهای نوین آب را به حوضههای آبریز، قناتها و چاه منتقل کنیم که این امر مستلزم بودجه کلانی است.
نظر افضلی درباره مدیریت صحیح منابع آبی بیان کرد: برداشت از حوزه آبهای زیرزمینی باید با میزان آب تزریق شده به این حوضهها به تعادل رسد، چرا که اگر بهطور متوالی برداشت داشته باشیم و تزریق آب به این حوزهها صورت نگیرد، تراز منفی میشود و به دنبال آن با مشکل مواجه خواهیم شد.
او در ادامه اظهار کرد: مجلس برای اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری طرح دوفوریتی داده است. اجازه دادیم 300 میلیون دلار برای روشهای آبیاری صرف شود. از همین منبع میتوان برای لایه روبی قناتها، عملیات آبخیزداری و آبخوانداری و انتقال سیلابها در مناطق کوهستانی به آبخیزها، استفاده شود. این امر سبب میشود تا تعادل حفظ شود و از خشک شدن قناتها جلوگیری شود و همچنین مقدار آبی هم که موجود است، احیا شود. شکلگیری ستاد احیای قناتها در سطح کشور نیز میتواند ایده مناسبی برای مدیریت این حوزه باشد. نماینده نهبندان در مجلس بیان کرد: کشورهای توسعه یافته اروپایی دارای 2000میلیمتر بارندگی در سال هستند. ما باید با توجه به شرایط کشورمان اقدامات لازم را انجام دهیم. در حال حاضر ما با یک کمربند خشکی مواجه هستیم که میزان بارندگی را بهطور متوسط به70 و 80 میلیمتر کاهش داده است و در کشور ما نیز میزان بارندگی از 250 میلیمتر به 210 میلیمتر در حال کاهش است. افضلی اظهار کرد: اقداماتی که ما برای مدیریت آب باتوجه به کمبود بارندگی در حال انجامشان هستیم مانند آبخوانداری و آبخیزداری و روشهای نوین آبیاری اقدامات خوبی بوده است. در بحث آبیاری واضح است که آبیاری به روش غرقابی روش نامناسبی محسوب میشود، چرا که در کشور ما میزان تبخیر نیز بسیار زیاد است و در حال حاضر آبیاری قطرهیی صورت میگیرد که ما حتی میگوییم باید به آبیاری ریشهیی برسیم. ما باید روشها آبیاری را مدرن کنیم. افضلی در ادامه به ایسنا گفت: برای مدیریت صحیح آب ما نمیتوانیم برای تمام نقاط کشور از یک روش استفاده کنیم؛ چرا که ایران کشوری است با چندین اقلیم متفاوت. ما باید برای هر قسمت از کشور از یک روش و نسخه متفاوت استفاده کنیم. در بحث مدیریت آب ما مشکل دانش نداریم بلکه در بحث مدیریت و بحث مالی کمی دچار مشکل هستیم. در منطقه زابل چاک چانی را درست کردهایم که متاسفانه آب به میزان زیادی تبخیر میشود و در همین راستا طرح استفاده از توپهای سیاه در داخل آبها برای پوشش سطح آب و به حداقل رساندن میزان تبخیر مطرح شده بود و بحث بود که یک شرکت خصوصی این طرح را اجرا کند.
او افزود: از طرحها و ابداعات جدید باید حمایت اقتصادی صورت گیرد بهطوری که یک اختراع باید در سطح پایلوت اجرا شود و اگر مناسب بود تعمیم داده شود. خود مردم نیز به اهمیت آب پی بردهاند و در منطقه بیرجند و خراسانجنوبی اقداماتی انجام دادهاند و به این نتیجه رسیدهاند که یک قطره آب هم ارزشمند است.