ایجاد 31 شبکه هماهنگی سمن‌ها در مدیریت بحران
وقوع زلزله کرمانشاه و حضور چشمگیر سازمان‌های مردم نهاد برای امدادرسانی و کمک به زلزله‌زدگان در کنار تلاش مردم برای کمک در این حادثه علاوه بر اینکه باعث شد، کمبودهای سازمان‌های امدادگر پوشش داده شود از طرفی باعث سردرگمی و به هم ریختگی در امداد شد. در صورت هماهنگی بین سازمان‌های مردم‌نهاد علاوه‌بر اینکه کمک‌های مردمی به درستی هدایت می‌شد ان جی او‌ها هم در راستای یک مسیر و بدون دوباره‌کاری فعالیت می‌کردند.
سرپرست امور سازمان‌های مردم‌نهاد وزارت کشور از ایجاد ۳۱شبکه هماهنگی«تشکل‌های مردم‌نهاد در مدیریت بحران» در ۳۱ استان کشور خبر داد و گفت: دلیل توجه تاسیس نهاد جدیدی با این عنوان، آن است که ضمن جلب مشارکت، آموزش و توانمندسازی سازمان‌های مردم نهاد، هدایت برای مشارکت این سازمان‌ها در مدیریت بحران براساس برنامه‌های عملیاتی و به صورت تخصصی و هدفمند مد نظر قرار گیرد.
از سوی دیگر این شبکه‌ها بتواند بدون وابستگی به بخش دولتی به صورت مستقل در بلندمدت به ایفای نقش بپردازد.
رضا ملک‌زاده با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان نهاد مدنی در پاسخ به مسائل جامعه شکل می‌گیرند و موضوعاتی که این سازمان‌ها برای فعالیت انتخاب می‌کنند، می‌تواند برآیند مطالبات اجتماعی همچنین مسائل و مشکلات شایع در جامعه باشد، گفت: درحال حاضر بیشترین فراوانی سازمان‌های مردم‌نهاد در موضوعات اجتماعی است که در دو محور کلی شامل پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی و ارتقای مهارت‌های اجتماعی متمرکز هستند. بعد از آن نیز موسسات خیریه و حمایتی دارای بیشترین فراوانی بوده و سازمان‌های حفاظت از محیط زیست نیز در جایگاه بعدی قرار دارند.
به گفته او، درحال حاضر حدود 10هزار سازمان مردم‌نهاد زیر نظر وزارت کشور وجود دارد که با ورود اطلاعات تمامی سازمان‌های مردم‌نهاد در سامانه جامع بانک اطلاعاتی تا ماه آینده تعداد دقیق آنها مشخص می‌شود.
فعال شدن سازمان‌های مردم نهاد در اقصی نقاط کشور
او ادامه داد: با توجه به حادثه‌خیز بودن کشور ایران و به ویژه وقوع زلزله‌های اخیر، سازمان‌های مردم‌نهاد برای مشارکت در مدیریت بحران نیز اقدام کرده‌اند. نکته مهم در این رابطه شامل توزیع مناسب سازمان‌های مردم‌نهاد در سطح کشور است و باید شرایطی ایجاد شود تا این سازمان‌ها در اقصا نقاط کشور به ویژه در سطوح محلی(شهری و روستایی) فعال شوند. سرپرست امور سازمان‌های مردم‌نهاد وزارت کشور به نقش سمن‌ها در مدیریت بحران نیز اشاره کرد و به ایسنا گفت: امروزه تاکید اسناد بین‌المللی در مدیریت بحران بر مقوله‌یی تحت عنوان «مدیریت بحران مردم محور» متمرکز است. با توجه به اینکه «مردم» بیشترین تاثیر را از بحران‌ها می‌پذیرند و از سوی دیگر می‌توانند بیشترین نقش را در مدیریت بحران عهده‌دار شوند لذا برنامه‌ریزی‌ها باید به شکلی انجام شود که تمرکز اصلی بر آموزش و توانمندسازی مردم و ارتقای سطح ایمنی جامعه از طریق اجرای برنامه‌های اجتماع محور متمرکز باشد. ملک‌زاده اظهار کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان یکی از گروه‌های اصلی برای اجرایی کردن پروژه «مدیریت بحران مردم محور» محسوب می‌شوند و با توجه به ظرفیت‌هایی که این سازمان‌ها در تعامل با اجتماعات محلی و آموزش و توانمندسازی مردم برخوردارند لذا یک برنامه 4ساله برای بالفعل کردن ظرفیت‌ها طراحی شده که در قالب ۴ برنامه یک ساله انجام خواهد شد. همچنین ظرفیت قانونی برای مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در مدیریت بحران در آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور پیش‌بینی شده است و در این راستا دستورالعمل«شرح وظایف کارگروه تخصصی تشکل‌های مردم‌نهاد مدیریت بحران کشور» در سال جاری اصلاح شده و دستورالعمل جدید در تاریخ ۲۲ آبان ۹۶ از سوی وزیر کشور جهت اجرا ابلاغ شده است که این دستورالعمل جدید بر جلب مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و توانمندسازی آنها برای ایفای نقش مستقل در مدیریت بحران متمرکز است. او وی ادامه داد: براساس دستورالعمل جدید، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی به عنوان بخش دولتی، وظیفه سیاست‌گذاری و نظارت بر اجرای شرح وظایف کارگروه را برعهده دارند و سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان بخش غیردولتی، وظیفه طراحی و اجرای برنامه‌های عملیاتی در مراحل ۴ گانه مدیریت بحران را عهده‌دار خواهند بود.
سرپرست امور سازمان‌های مردم‌نهاد وزارت کشور گفت: مدیریت بحران یک امر تخصصی است و هر گونه مداخله در فرآیند مدیریت بحران باید توسط افراد متخصص و به صورت هدفمند و متکی بر برنامه‌های عملیاتی و سناریوهای از قبل تمرین شده، صورت پذیرد. همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد به تنهایی از منابع لازم و توانمندی مالی و اجرایی برای ایفای نقش مستقل در مدیریت بحران برخوردار نیستند و از سوی دیگر تعداد سازمان‌هایی که موضوع فعالیت آنها مرتبط با مدیریت بحران باشد نیز اندک است. بنابراین در این رابطه تاسیس نهاد جدیدی تحت عنوان «شبکه هماهنگی سازمان‌های مردم‌نهاد در مدیریت بحران» مورد توجه قرار گرفته که ضمن جلب مشارکت، آموزش و توانمندسازی سازمان‌های مردم‌نهاد، مشارکت این سازمان‌ها در مدیریت بحران را براساس برنامه‌های عملیاتی و به صورت تخصصی و هدفنمد هدایت کند و از سوی دیگر بدون وابستگی به بخش دولتی بتواند به صورت مستقل در بلندمدت به ایفای نقش بپردازد.
او افزود: بر این اساس تعداد ۳۱ «شبکه هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد در مدیریت بحران» در ۳۱ استان کشور با مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد تاسیس خواهد شد. همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در سطح هر یک از استان‌های کشور و شهرستان‌های تابعه می‌توانند به عضویت شبکه‌های مذکور پذیرفته شوند. بنابراین محدودیتی در زمینه موضوع فعالیت تشکل‌ها برای عضویت در شبکه وجود ندارد و در واقع ما به دنبال ایجاد کار ویژه مدیریت بحران در تمامی سازمان‌های مردم‌نهاد کشور هستیم. ملک‌زاده اظهار کرد: بر این اساس سازمان‌های مردم‌نهاد در کنار فعالیت‌های تخصصی و روزمره می‌توانند بخشی از ظرفیت خود را در موضوع مدیریت بحران متمرکز کرده و از طریق عضویت در شبکه هماهنگی استان مربوطه، آموزش‌های تخصصی را جهت ایفای نقش در مراحل ۴ گانه مدیریت بحران کسب کرده و کارت مشارکت در مدیریت بحران دریافت کنند. درحال حاضر نیز درحال همکاری با استان تهران و استان یزد به عنوان پایلوت در مورد تاسیس شبکه هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد در مدیریت بحران هستیم.
