4 نشانه بازگشت رونق به صنعت مهجور بورس

 گروه بورس|

 بورس تهران روز گذشته پس از تعطیلات 3 روزه نخستین روز کاری هفته را با رشد آغاز کرد. شاخص کل بورس دیروز با رشد 68 واحدی(معادل 0.07درصد) حضور خود را در کانال 91هزار واحد تثبیت کرد. این درحالی بود که با توجه به افت نسبی قیمت‌های جهانی در روزهای آخر هفته گذشته انتظار می‌رفت، فشار فروش در بازار(به وی‍ژه در نمادهای فلزی- معدنی) بیشتر باشد و ضمنا انتظار می‌رفت، شاخص بورس در مدار منفی قرار گیرد. اگرچه میزان عرضه در گروه‌های فلزی و معدنی محسوس بود اما افزایش ارزش معاملات همچنین رشد میانگین قیمت‌ها در نمادهای خودرویی باعث توازن شاخص کل شد. به نظر می‌رسد شرایط رفته‌ رفته برای رونق گرفتن دوباره گروه خودرو و ساخت قطعات آماده می‌شود و دست‌کم 4 نشانه از احتمال افزایش توجهات به این گروه احساس می‌شود.

 استراحت بزرگان

همانطور که اشاره شد، روز گذشته نمادهای فلزی و معدنی معاملات آرامی را تجربه کردند. افت قیمت فلزات به دلیل رشد نسبی شاخص دلار در هفته گذشته، بهانه مناسبی برای شناسایی سود در نمادهای فلزی و معدنی محسوب می‌شد. گروه فلزی و معدنی از تیر ماه سال جاری و همزمان با اوج‌گیری قیمت‌های جهانی مورد توجه فعالان بازار سهام قرار گرفت. شاخص گروه فلزات اساسی در این مدت بیش از 63 درصد رشد نشان داده است. در دوره مذکور توجه ویژه فعالان بازار به نمادهای گروه فلزات اساسی در نهایت منجر به رکوردشکنی تاریخی شاخص بورس شد. شاخص کل این روزها در محدوده‌های بالاتر از 89هزار و 500 واحد(بیشترین رکورد تاریخی بورس که در دی ماه 1392 تجربه شده بود) جا خوش کرده و در بالاترین میزان خود در تاریخ قرار گرفته است و بخش عمده‌یی از رشد خود تا اینجای کار را مرهون درخشش نمادهای فلزی و معدنی بوده است. اگرچه در این میان سیگنال‌های بنیادین دیگری ازجمله رشد نرخ ارز، افزایش درآمدهای نفتی دولت و کاهش سود سپرده‌های بانکی مسیر رشد قیمت‌های سهام را هموار کرد اما آنچه بیش از همه روی سودآوری شرکت‌ها و در نتیجه قیمت سهام اثر گذاشت، افزایش قیمت‌های جهانی فلزات اساسی و کانه‌های فلزی بود.

حالا بازدهی سهام شرکت‌های فلزی و معدنی به حدی رسیده است که بیش از هر زمان دیگر فعالان بازار سهام را برای سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها محتاط می‌کند. از طرفی تعداد قابل توجهی از دارندگان سهام فلزی و معدنی، سهام خود را در قیمت‌های نازل خریداری کرده‌اند و از طرف دیگر ریسک نوسان قیمت‌های جهانی، خریداران بالقوه را در قیمت‌های فعلی دست به عصا می‌کند. این درحالی است که همچنان نسبت قیمت به درآمد در نمادهای فلزی و معدنی در محدوده کم‌ریسکی قرار دارد. اما رشد سریع و قابل توجه نمادهای فلزی و معدنی در ماه‌های اخیر باعث شده که سهامداران این گروه‌ها برای فروش سهام خود دست به ماشه باشند.

روز گذشته نیز با توجه به رشد شاخص دلار و افت نسبی قیمت‌های جهانی، فشار فروش در نمادهای فلزی و معدنی بالا به نظر می‌رسید. در نمادهای فولادساز(ازجمله فولاد مبارکه) اما تقاضا نیز دست و پا بسته به نظر نمی‌رسید. در واقع اگرچه در نمادهایی مانند «فملی»، «کچاد» و «کگل» قدرت فروشندگان از خریداران به طور محسوسی بالاتر بود اما «فولاد» در مدار مثبت و با تقاضای قابل توجهی مورد معامله قرار گرفت. از آنجا که آمار واردات فولاد چین همچنان سیری صعودی دارد همچنین با توجه به قرار گرفتن در فصل‌های سرد سال و محدودیت‌های زیست‌ محیطی کشور چین، بازار هنوز به شرکت‌های تولیدکننده فولاد و مقاطع فولادی خوشبین است. در مجموع اما با توجه به تعطیلی بازارهای جهانی و افت نسبی قیمت‌های جهانی در هفته گذشته، بورس‌بازان در نمادهای فلزی و معدنی محتاطتر از پیش به معاملات خود ادامه دادند.

 خودرویی‌ها در مرکز توجه

همچنین روز گذشته همزمان با استراحت نسبی در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز فلزی و معدنی، افزایش تقاضا در نمادهای گروه خودرو و ساخت قطعات محسوس بود. این گروه که در ماه‌های اخیر مهجور مانده بود، روز گذشته با رشد ارزش معاملات و رشد شاخص صنعت مواجه شد. اگرچه همچنان بیشترین ارزش معاملات به گروه فلزات اساسی اختصاص دارد اما رشد ارزش معاملات در گروه خودرویی و قرارگیری این صنعت در رتبه دوم فهرست بیشترین ارزش معاملات دیروز، نشان‌دهنده شکل‌گیری تحرکی قابل توجه به سمت این گروه است.

ماجرای اصلی نمادهای خودرویی به زمستان سال 94 برمی‌گردد. پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و کشورهای 1+5 توجهات به گروه خودرو و ساخت قطعات جلب شد. در آن دوره شاخص این گروه در مدت کمتر از 3ماه بیش از 200درصد رشد نشان داد. این خبر قراردادهای پرطمطراق خودروسازان با شرکای خارجی بود که باعث شکل‌گیری خوش‌بینی مفرط در گروه خودرو و ساخت قطعات شد. در آن دوره اما تحلیل کمی درباره چشم‌انداز خودرویی‌ها امکان‌پذیر نبود. در واقع انتظاری واهی باعث شده بود که گروه خودرویی مورد بیش‌واکنشی فعالان بازار قرار گیرد. پس از رشد کم‌سابقه شاخص گروه خودرو و ساخت قطعات، بازار به سرعت متوجه بیش‌واکنشی خود نسبت به چشم‌انداز خودرویی‌ها شد. در نتیجه از ابتدای سال 95 اصلاح زمانی و قیمتی در نمادهای خودرویی آغاز شد.

در تیر ماه سال جاری نیز گروه خودرویی نتوانست همزمان با کلیت بازار، نظر سرمایه‌گذاران را به سمت خود جلب کند. در نتیجه با وجود آنکه شاخص بورس از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 18درصد بازدهی داشته است، شاخص گروه خودرویی تنها 2.6درصد بازدهی کسب کرده است. گفتنی است که بازدهی شاخص خودرو در روز گذشته تقریبا 2.2درصد بود.

همانطور که اشاره شد، موتور محرک رشد بورس از تیر ماه تاکنون گروه‌های فلزی و معدنی بوده‌اند. در آن دوره از آنجا که ارزش معاملات بازار در محدوده نازلی به سر می‌برد و تنها وفاداران بورس بودند که همچنان معاملات خود را ادامه می‌دادند، رشد همزمان شاخص خودرو و شاخص فلزات اساسی(و به تبع آن رشد شاخص کل) مقدور نبود. در واقع در آن دوره با توجه به آنکه گروه‌های فلزی و معدنی برای رشد سیگنال‌های قوی بنیادین داشتند و پول تازه‌یی به بورس تزریق نشده بود برای رشد قسمتی از بازار، لازم بود مهاجرت نقدینگی از سایر گروه‌های بازار شکل بگیرد. ضمنا در آن دوره انتظارات بازار از گروه خودرویی برآورده نشده بود در نتیجه مسیر اصلاح قیمت‌ها در نمادهای حاضر در این گروه شدت گرفت و گروه خودرویی به عنوان بزرگ‌ترین جامانده از رشد بورس، روز به روز مهجورتر شد.

روز گذشته اما ارزش معاملات در این گروه افزایش یافت و فعالان بازار بیش از هفته‌های گذشته به این صنعت توجه نشان دادند. همزمان با شناسایی سود و استراحت قیمت در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز حالا نوبت به خودرویی‌ها رسیده است تا شاید خاطرات شیرین زمستان 94 را تکرار کنند. اگرچه هنوز خبری از معاملات چند ده میلیارد تومانی در نمادهای خودرویی نیست اما 4 نشانه قابل توجه از برگشت توجهات به نمادهای خودرویی احساس می‌شود.

اول آنکه همانطور که اشاره شد، شاخص گروه خودرویی تقریبا از ابتدای سال تاکنون در جا زده است. همین موضوع می‌تواند معامله‌گران را برای خرید نمادهای خودرویی ترغیب کند. در واقع ماه‌هاست که نمادهای خودرویی در کف‌های تکنیکالی خود قرار گرفته‌اند و در جا زدن این نمادها به لحاظ ذهنی به ارزندگی آنها می‌افزاید.

نشانه دومی که می‌تواند به جلب قریب‌الوقوع توجهات فعالان بازار سهام به سمت گروه خودرویی شود، احتمال شناسایی سود در نمادهای کالامحور است. چنانچه اما و اگرهای بازارهای جهانی منجر به تقویت شاخص دلار و در نتیجه افت قیمت کامودیتی‌ها شود، بورس‌بازانی که در قیمت‌های نازل اقدام به خرید در نمادهای مذکور کرده‌اند برای شناسایی سود و فروش سهام خود آماده می‌شوند. در نتیجه با آزاد شدن نقدینگی از نمادها و گروه‌های بزرگ بازار، گروه خودرویی به عنوان مقصدی احتمالی برای این نقدینگی مطرح خواهد بود.  نشانه سوم از افزایش احتمالی تقاضا در نمادهای خودرویی، تزریق محسوس نقدینگی جدید به بازار در هفته‌های اخیر است. هر چند انتظار می‌رفت پس از کاهش دستوری نرخ سود سپرده‌های بانکی و از اوایل پاییز شاهد ورود پول تازه‌نفس به بورس باشیم اما بالا گرفتن ریسک‌های سیاسی و تنش‌های منطقه‌یی، ریسک سیستماتیک بورس تهران را تشدید کرد و ورود پول تازه‌نفس به بورس به تعویق افتاد. حالا رفته ‌رفته به نظر می‌رسد که این ریسک‌های سیاسی کمتر توسط فعالان بازار مورد توجه قرار می‌گیرد و همزمان با افزایش ارزش معاملات دلار در بازار غیررسمی، طلا و قراردادهای آتی، ارزش معاملات بورس نیز به طور محسوسی افزایش یافته است. این روزها ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی به طور میانگین 150میلیارد تومان در روز است.

این درحالی است که میانگین این ارزش معاملات در ماه‌های گذشته سال تقریبا 100میلیارد تومان بوده است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، یکی از عوامل اصلی درجا زدن شاخص گروه خودرو در ماه‌های گذشته، کمبود نقدینگی در گردش بازار همچنین مهاجرت این نقدینگی ناچیز از گروه خودرویی به سمت گروه فلزی و معدنی بوده است. حالا که ارزش معاملات به طور محسوسی ارتقا یافته است، انتظار می‌رود گروه خودرویی تا حدودی با اقبال خریداران مواجه شود.

چهارمین عاملی که می‌تواند توجهات را به گروه خودرویی بازگرداند، امیدواری به پیگیری قراردادهای خودرویی با شرکای خارجی است. حالا چند هفته‌یی هست که فعالان بازار سهام منتظر سفر امانوئل ماکرون(رییس‌جمهور فرانسه) به تهران هستند. چنانچه این سفر صورت بگیرد احتمالا فعالان بازار بیش از پیش به نمادهای خودرویی روی خوش نشان خواهند داد.

اما در این میان باید توجه داشت که مشکلات بنیادین صنعت خودرو به قوت خود باقی است. هزینه‌های مالی این صنعت همچنان کمرشکن است و حتی با فرض انعقاد قراردادهای رنگین، خودرویی‌ها دست‌کم در میان‌مدت با مشکلات اساسی خود دست به گریبان باقی خواهند ماند. ضمنا ریسک‌های سیاسی به ‌شدت در گروه خودرو و ساخت قطعات اثرگذار است و چنانچه این گروه مورد توجه فعالان بازار قرار بگیرد و ریسک‌های سیستماتیک سیاسی دوباره اوج بگیرند احتمال شکل‌گیری حباب قیمتی وجود خواهد داشت ضمنا رشد دیروز ارزش معاملات گروه خودرو می‌تواند مقطعی باشد.

کاهش نماگر بورس

 شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات نخستین روز کاری با کاهش 68واحدی همراه شد و رقم 91 هزار و 160 واحدی را به خود اختصاص داد. از همین رو، شاخص کل هم‌وزن نیز با افزایش 26 واحدی به رقم 17 هزار و 650واحد رسید. همچنین سهام شاخص شناور با افزایش 119 واحدی به عدد 98 هزار و 755 واحد دست یافت. بر این اساس، شاخص بازار اول نیز در حالی با افزایش 38 واحدی به رقم 64 هزار و 782واحد رسید که شاخص بازار دوم با 198 واحد افزایش به عدد 193هزار و 972 واحد رضایت داد. افزون بر این، روز گذشته معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت فولاد مبارکه با 73 واحد، داده‌گستر عصر نوین با  25 واحد و ایران‌خودرو سایپا هر یک به میزان 20 واحد افزایش بیشترین تاثیر مثبت را بر محاسبه شاخص کل بورس به‌نام خود ثبت کردند. در مقابل معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت ملی صنایع مس ایران با 63 واحد، معدنی و صنعتی چادرملو با 28 واحد و پالایشگاه تهران با 23واحد کاهش بیشترین تاثیر منفی را در برآورد این نماگر به دوش کشیدند. این در حالی است که، ارزش معاملات بورس تهران به بیش از 172 میلیارد تومان بالغ شد که ناشی از دست به دست شدن 879 میلیون و  197 هزار سهم و اوراق مالی قابل معامله طی 62 هزار و 447 نوبت دادوستد بود. ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی نیز تقریبا 231 میلیارد تومان بود.