لایحه کاهش مالیاتی نخستین آزمون «جرومی پاول»
گروه جهان|طلا تسلیمی|
دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، جرومی پاول را با هدف حفظ روند کنونی رشد اقتصادی برای ریاست فدرال رزرو و جانشینی ژانت یلن برگزید؛ اما با در نظر گرفتن نزدیکی تصویب لایحه کاهش چند تریلیون دلاری مالیاتها در کنگره امریکا، حفظ رشد اقتصادی نخستین چالش بزرگ پیش روی پاول خواهد بود؛ بهویژه اینکه دستمزدها همچنان بدون تغییر باقی نمانده و نرخ تورم کمتر از هدف بانک مرکزی است و اقتصاد هنوز به نقطه رشد پیش از بحران مالی نرسیده است. اگرچه ژانت یلن تا ماه فوریه همچنان ریاست فدرال رزرو را برعهده دارد، اما عملا در آخرین کنفرانس خبری از پیش تعیین شده وی در چهارشنبه مشخص خواهد شد که پاول دقیقا چه سیاستگذاری و شرایط اقتصادی را به ارث میبرد. وکیل 64ساله خود در نشست فدرال رزرو در سمت یکی از اعضای هیات روسا حضور و در شکلگیری بیانیه کمیته بازار آزاد فدرال رزرو نقش خواهد داشت.
به گزارش رویترز، در شرایط کنونی اقتصاد امریکا عملا با اشتغالزایی کامل نیم درصد فاصله دارد و از اینرو انتظار میرود قیمتها و دستمزدها افزایش یابند؛ اما هر دو همچنان پایین هستند. آنچه به این آشوب میافزاید، لایحه مالیاتی است که با بازگشت میلیاردها دلار به جیب شرکتها و خانوارها همراه خواهد شد. اگر اندک «ضعفی» در اقتصاد وجود داشته باشد، این لایحه میتواند به رشد حقیقی اقتصاد و افزایش مخارج و سرمایهگذاری منجر شود؛ اما اگر اقتصاد به پتانسیل نهایی برای رشد نزدیک یا فراتر از آن باشد، آنگاه این برنامه به افزایش بیش از اندازه و سریع قیمتها، پرش در بازارهای سهام و افزایش ناگهانی ارزش دیگر داراییها منجر خواهد شد و خطر حباب در اقتصاد را افزایش میدهد.
با پیشرفتها در زمینه تصویب لایحه مالیاتی در کنگره، پیشبینی میشود خرید و فروشها در گلدمن ساکس، جیپی مورگان و دیگر بانکها با سرعت بیشتری از افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو پیش برود با فرض بر اینکه بانک مرکزی مجبور نخواهد شد برای مدیریت نرخ بهره پایین از افزایش بیشتر نرخ بهره عقبنشینی کند. پاول در همه بیانات خود در سراسر سال از جمله در جلسه استماع اخیر سنا به وضوح بیان کرده که افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو با سرعتی بیشتر از حد انتظار، مخاطره چندانی برای اقتصاد نخواهد داشت. اما در عین حال، سخنرانیهای عمومی و اظهارنظرهای رییس آتی فدرال رزرو نشان میدهد که وی بهطور فزاینده به ادامه رویکرد افزایش تدریجی نرخ بهره ایمان میآورد تا از این طریق فرصت لازم برای تجدید نیروی کارگران پس از بحران مالی 2007 تا 2009 فراهم شود بدون اینکه مخاطره اقتصادی دیگری پیش بیاید.
پاول به اعضای کمیته بانکداری سنا گفت با اینکه نرخ بیکاری به کمترین میزان در 17سال گذشته یعنی 4.1درصد رسیده اما هیچ جایی برای نگرانی از افزایش ناگهانی و شدید نرخ تورم در اقتصاد یا فشار در بازار کار وجود ندارد. وی همچنین تاکید کرد در شرایط کنونی تنها شیوه برای افزایش نرخ بهره، افزایش تدریجی است. اما مناظره بر سر مخاطرات تسریع روند افزایش نرخ بهره در میان همکاران پاول بالا گرفته است.
برخی سیاستگذاران فدرال رزرو احساس میکنند بانک مرکزی با افزایش نرخ بهره در زمانی که نرخ تورم تا این اندازه پایین است، اعتبار خود را زیر سوال برده؛ برخی دیگر نیز به این مساله اشاره کردهاند که اگر فدرال رزرو به افزایش نرخ بهره کوتاهمدت ادامه دهد در حالی که نرخ بهره بلندمدت ثابت مانده، نتیجه برعکس شدن منحنی بهرهوری اوراق قرضه خواهد بود که نشانه رکود اقتصادی است. کارل تاننباوم کارشناس ارشد اقتصادی در شرکت مدیریت سرمایه «صندوق شمالی» در شیکاگو و از اعضای پیشین بخش مخاطرات در هیاتمدیره فدرال رزرو گفت: «اگر فدرال رزرو برای بررسیهای خود نمونههای آماری اشتباهی انتخاب و تورمی را پیشبینی کند که رخ نخواهد داد و بر این مبنا نرخ بهره را بیش از اندازه بالا ببرد، آنگاه بازارها آسیب خواهند دید. »
شماری از تحلیلگران بهتدریج به این باور رسیدهاند که خلاف انتظارها، پاول در زمان آغاز دوره فعالیت خود در فدرال رزرو در ماه فوریه، زمانی که احتمالا اجرای برنامه کاهش مالیاتی نیز آغاز خواهد شد، سیاستهای ملایمی را در پیش میگیرد. رابین بروکس کارشناس ارشد اقتصادی در موسسه «سرمایهگذاری بینالمللی» گفت: «پاول با پیشینه کاری به عنوان یک بانکدار سرمایهگذار دارد و نه یک کارشناس اقتصادی، فدرال رزرو را بیشتر بر مبنای دادههای اقتصادی ریاست خواهد کرد که در شرایط کنونی به معنای یک فدرال رزرو میانهروتر خواهد بود.» وی پیشبینی کرد فدرال رزرو تحت ریاست پاول سال آینده تنها دو مرتبه نرخ بهره را افزایش دهد.
سیاستگذاران بانک مرکزی امریکا در جلسه این هفته خود برداشتهای اولیه از تاثیرات برنامه کاهش مالیاتی جمهوریخواهان را آغاز خواهند کرد. این در حالی است که انتظار میرود، فدرال رزرو از سومین افزایش نرخ بهره در سال جاری میلادی خبر دهد. چشمانداز اقتصادی و تاثیرات افزایش نرخ بهره در سال 2018 و بعدتر نیز بررسی و نخستین پیشبینی اقتصادی از زمان مشخص شدن چارچوب برنامه مالیاتی ارائه خواهد شد. این در حالی است که جمهوریخواهان ارشد در مجلس نمایندگان و سنا بهدنبال نتیجهگیری از مذاکرات و تصویب برنامه مالیاتی بهصورت قانون هستند. دیدگاه پاول با موضعگیریهای دونالد ترامپ و ژانت یلن همخوانی دارد و عمق تعهد وی به چنین دیدگاهی است که به مناظرات در فدرال رزرو بر سر چگونگی واکنش به برنامه مالیاتی شکل خواهد داد.