شاغلهایی با موی سپید
گروه گوناگون تفاوت بسیاری در میزان اشتغال افراد بالای 65 سال وجود دارد. طبق قانون کلی در بیشتر کشورها در این سن معمولا افراد بازنشسته شده و دست از فعالیتهای درآمدزا میکشند. بسیاری از بررسیها نشان میدهد که افزایش نرخ اشتغال در این گروه سنی میتواند امید به زندگی را در میان سالمندان افزایش دهد. بر این اساس در بسیاری از کشورها تلاش میشود که فارغ از درآمدزایی و دغدغههای مالی، برنامههایی ارائه شود که افراد بالای 65سال همچنان مشغول به کار و فعالیتهای اجتماعی بمانند، اما گاهی در کشورهایی نیاز مالی و بحرانهای اقتصادی افراد سالمند را وادار به اشتغال میکند. از طرفی با توجه به افزایش نیروی کار جوان، گفته میشود که بهتر است افراد بالای 65سال از چرخه فعالیتهای اقتصادی خارج شده و فرصت را در اختیار نیروی کار جدید قرار دهند. طبق گزارشهای به دست آمده در کشورهای اروپایی اعتراضهای گستردهیی با افزایش سن بازنشستگی صورت گرفته، این در حالی است که اکثر کشورهای آسیایی از افزایش سن بازنشستگی حمایت کردهاند؛ مهمترین دلیل این حمایت نیز تمایل به بهبود و حفظ معیشت و رفع نگرانیها نسبت به امور مالی است.
طبق تازهترین گزارش به دست آمده از OECD، بیشترین نرخ اشتغال در افراد بالای 65سال به کشورهای آسیایی اختصاص دارد. بر اساس این آمار، اندونزیاییها بیشترین میزان اشتغال پس از 65 سالگی را دارند. طبق گزارشهای به دست آمده، اندونزی در آستانه پیری جمعیت قرار دارد. مقامات بانک جهانی در این باره هشدار دادهاند که اگر نظام پرداخت حقوق بازنشستگی اندونزی با توجه به ساختار جمعیتی اصلاح نشود، در آینده دولت بخش قابل توجهی از بودجه را صرف حمایت از سالمندان به ویژه سلامت این گروه میکند. آنطور که آمار نشان میدهد، بیش از 50 درصد افراد 65 تا 69 ساله در اندونزی در حال حاضر شاغل هستند. به نظر میرسد، میزان اشتغال افراد بالای 65سال در اندونزی ارتباط مستقیم با نظام حقوقی این کشور داشته باشد؛ طبق گزارشها براساس نظام حقوقی اندونزی، کارمندی که سالهای بیشتری کار کرده باشد، حقوق بیشتری نیز دریافت میکند.
بعد از اندونزی بیشترین نرخ اشتغال در میان گروه سنی 65 تا 69 سال به کره شمالی اختصاص دارد. در این کشور نیز جمعیت به سرعت در حال پیر شدن است. از طرفی از آنجا که حقوق بازنشستگی بر اساس سن کارمندان تعیین میشود، بسیاری از افراد میکوشند که سالهای بیشتری در کار خود باقی بمانند. این در حالی است که در کرهجنوبی بازنشستگی اجباری است. بسیاری از شرکتها در کرهجنوبی، کارمندان خود را در سنین 56 تا 58 سالگی بازنشسته میکنند. طبق آمار منتشر شده، اکنون در کرهجنوبی حدود 45درصد از افراد 65 تا 69 ساله شاغل هستند. این آمار برای سالمندان بالای 65 سال در ژاپن به 42.8 درصد میرسد. بر اساس گزارشهای به دست آمده، ژاپن نیز از کشورهایی است که بیشترین جمعیت سالمند را دارد. همچنین گفته شده که وضعیت بازار کار در ژاپن بسیار خوب است. تا جایی که افراد در سنین بالا میتوانند همچنان به فعالیت خود ادامه دهند و میزان حقوق بازنشستگی خود را افزایش دهند. آنها به راحتی میتوانند در مشاغل نیمهوقت مشغول باشند. بر اساس گزارش OECD، نرخ افراد شاغل در سنین 65 تا 69 سال در نیوزیلند نیز 42.6درصد اعلام شده است. این آمار در چین حدود 36 درصد اعلام شده است. طبق گزارشهای منتشر شده، چین نیز بیشترین سهم سالمندان را در کشورهای در حال توسعه در منطقه شرق آسیا دارد و پیشبینی شده تا سال 2040 بالاترین میزان سالمندان را داشته باشد.
طبق آمار منتشر شده حدود 35.8 درصد از افراد 65 تا 69ساله در هند شاغل هستند. بر اساس گزارشهای به دست آمده میزان ذخیره مالی خانوادههای هندی و دریافتی بازنشستگان کاهش یافته و این موضوع یکی از مهمترین دغدغههای سالمندان هندی است؛ بر این اساس آنها تلاش میکنند سالهای بیشتری در شغل خود باقی بمانند یا برای تامین مخارج زندگی ناچارند پس از 65 سالگی نیز به مشاغل دیگری روی بیاورند. در ادامه گزارش، نرخ افراد شاغل 65 تا 69 ساله در امریکا حدود 31درصد اعلام شده که این آمار در برزیل، استرالیا، کانادا و بریتانیا بین 20 تا 30 درصد گزارش شده است. همانطور که گفته شد، به نظر میرسد اشتغال سالمندان در کشورهای توسعهیافته، به دلیل استفاده از تخصص و تجربیات این گروه سنی باشد، اما طبق گزارشهای به دست آمده، در کشوری مانند بریتانیا، تسهیلات ضعیف دولت در رسیدگی به سالمندان، بار سنگینی بر دوش خانوادههای بریتانیایی گذاشته است. این موضوع میتواند از مواردی باشد که سالمندان را وادار به ادامه اشتغال در این کشور میکند. آمار اشتغال افراد 65 تا 69 ساله در آفریقایجنوبی، فرانسه و ایتالیا نیز زیر 10 درصد اعلام شده است. در میان کشورهای توسعهیافته، فرانسه برای جمعیت بازنشسته خود، حقوقی تابع درآمد زمان اشتغال در نظر گرفته و از جمله کشورهایی است که درآمد نسبی آنها بالاست. بر اساس گزارشهای منتشر شده در ایتالیا نیز ریسک فقر سالمندی پایین است. هرچند که در بسیاری از کشورها تاکید بسیاری بر استفاده از تجارب و تخصص سالمندان شده، اما آنطور که آمار نشان میدهد، دغدغههای مالی عامل مهمی برای اشتغال افرادی 65 تا 69 ساله بهشمار میرود. در بسیاری شرایط نیز پایین بودن حقوق و مستمری بازنشستگی بهویژه با وضع ناخوشایند صندوقهای بازنشستگی، در زمانی که فرد هنوز تنها نشده و هزینههای بالایی هم دارد، از دلایلی است که سالمندان را وادار به ادامه اشتغال میکند.