سقف انتظارات بورس کجاست

گروه بورس  مسعود کریمی  

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران که در معاملات آخرین روز کاری هفته گذشته رقم 91 هزار و 92 واحدی را به خود اختصاص داد، توانست طی دادوستد‌‌های هفته جاری با رشدی بالغ بر 2هزار و 191واحد، (معادل 2.4درصد) به کانال جدید برای بار نخست راه پیدا کند و رقم 93 هزار و 283واحدی را در آخرین روز کاری بازار سهام به نام خود ثبت کند.

بر این اساس، موج افزایشی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار به طرز محسوسی سایر پارامتر‌های بازار را هم فرا گرفته به‌گونه‌یی که ارزش معاملات هم صعود قابل‌توجهی را در کارنامه خود به ثبت رساند.

در همین حال باتوجه به اینکه استارت صعود بورس بیشتر تحت‌تاثیر رشد شدید قیمتی پالایشی‌ها، فلزی‌ها و معدنی‌ها زده شد، اکنون شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌ها و شرکت‌های چندرشته‌یی هم پتانسیل قابل‌ملاحظه‌یی برای پیوستن به موج صعودی و افزایش قیمت‌‌ها در بورس دارند.

از طرفی، اگر‌چه سیگنال‌های قدرتمندی برای ادامه روند صعودی بازار سهام باتوجه به تحولات مثبت جهانی در حوزه کامودیتی‌‌ها وجود دارد اما در این بین ریسک‌های سیستماتیک در سطح منطقه و دنیا در حوزه برجام هم قابل‌ملاحظه است چراکه تصمیم کنگره و دونالد ترامپ رییس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا در زمینه برجام هم تاثیر بسزایی در جهت‌گیری اقتصاد کشور ازجمله صنایع بورس‌محور خواهد داشت.

در عین حال باتوجه به اینکه بازدهی بورس از سایر بازار‌های مالی پیشی گرفته است، اما سرمایه‌گذاران هم باید با یک استراتژی جدی و مبتنی بر دانش مالی اقدام به حضور در بازار سرمایه کنند زیرا باتوجه به اینکه قیمت‌ها بدون وقفه یک شیب صعودی را طی می‌کنند، احتمال رشد هیجانی برخی سهم‌ها هم در چنین شرایطی وجود دارد. در همین حال، پیش‌بینی می‌شود بر اثر یک اتفاق منفی هم شاهد یک ریزش هیجانی باشیم.

 افزایش پارامتر‌های بورس

 در همین رابطه، روح‌‌الله حسینی‌مقدم معاون شرکت بورس تهران، درخصوص دلایل صعود بورس در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: برخی عوامل اعم از نرخ کالا‌‌های اساسی، فلزات در بازار‌های جهانی، تاثیر نرخ دلار در سود‌‌آوری شرکت‌ها و قیمت نفت به‌عنوان متغیری که در بخشی از صنایع بازار به‌صورت مستقیم و در کلیت بازار به‌صورت غیرمستقیم اثرگذار است، باعث شد تا بازار در یک روند میان‌مدت وضعیت صعودی را تجربه کند.

وی خاطرنشان کرد: سقف انتظارات بورس به موضوع تحلیل تک‌تک متغیر‌هایی که تا‌کنون منجر به رشد و سودآوری بنگا‌ه‌ها و شرکت‌ها شده‌ است، باز‌می‌گردد. بر این اساس، در صورتی که پیش‌بینی و تحلیل‌ها بر این موضوع پایدار باشد که قیمت فلزات، نفت و مواد پتروشیمی افزایشی باشند تاثیر آنها در قیمت سهام شرکت‌ها مجددا مشهود خواهد بود. اما در صورتی که تحلیل متفاوتی ارائه شود قاعدتا روند معکوس خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه اذعان داشت: تعدادی از سهم‌ها تاثیر قابل‌ملاحظه‌یی در شاخص دارند و باعث افزایش نماگر می‌شوند اما رونق بازار سهام فقط در شاخص کل قابل‌ملاحظه نیست و پارامتر‌های دیگری ازجمله افزایش گردش معاملات، رشد جریان نقدینگی به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم در این موضوع تاثیرگذار است و نشان از رونق دارند.

روح‌‌الله حسینی‌مقدم عنوان کرد: به‌طور کلی چه در شرایط صعودی و چه در روز‌هایی که بازار سهام وضعیت مناسبی را تجربه نکرد، قیمت سهام تعیین‌کننده این موضوع است که آیا ‌باید در انتظار روند رو به رشد بود یا روند نزولی.

معاون شرکت بورس تهران درخصوص تداوم یا اصلاح قیمتی سهام طی هفته آینده ابراز داشت: عوامل متعددی در روند بازار تاثیر‌گذار است. از طرفی، فلزات اساسی، پالایشگاهی‌ها، نفت و... که تابع قیمت‌های جهانی هستند حداقل در شرکت‌ها و صنایعی که طی چند وقت اخیر تاثیر بسزایی در رشد داشتند، می‌توانند نقش مهمی را در تداوم یا اصلاح قیمتی سهام ایفا کنند.

وی درباره خطر صعود بدون استراحت برای قیمت سهام و شاخص‌ها گفت: هر پارامتری در بازار سهام باید با عوامل و متغیر‌های دیگری سنجیده شود. این در حالی است که هیچ‌گاه نمی‌توان درخصوص قیمت‌ها اظهارنظر قطعی کرد که قیمت موجود بالاترین قیمت یا نقطه‌یی برای استارت رشد محسوب می‌شود.

 این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: پارامتری که می‌تواند روند بازار را تعیین کند بستگی به سایر عوامل تاثیرگذار دارد به‌گونه‌یی که از ابتدای سال تا‌کنون حدود 20 درصد بازدهی کسب شده است. در این بین به دلیل اینکه گردش معاملات وجود دارد که خود نشان‌دهنده این عامل است که در سهام ورود و خروج مشهود است به‌طوری که عده‌یی با تعدیل مثبت وارد سهام می‌شوند و در نقطه مقابل عده‌یی هم با تعدیل منفی اقدام به خروج از یک سهام و شرکت می‌کنند. بر این اساس درنهایت برآیند این اتفاق می‌تواند روند صعودی یا نزولی بازار را نشان دهد.

روح‌‌الله حسینی‌مقدم بیان کرد: به هر میزانی که گردش و جابه‌جایی بین ترکیب سهامداران بیشتر باشد، وضعیت مناسب‌تر خواهد بود. در حال حاضر، گردش معاملات به سطح گردش معاملات در سال 1392 نرسیده‌ است اما مشاهده می‌شود که این روند رشد قابل‌ملاحظه‌یی را تجربه کرده است.

 معاون شرکت بورس تهران ابراز داشت: به‌طور متوسط میانگین ارزش معاملات در بورس نسبت به سال گذشته حدود 30درصد رشد، متوسط روزانه معاملات داشته است.

وی افزود: برای تعیین جهت مثبت یا منفی بازار ‌باید دید که گردش معاملات به طرف معقول حرکت می‌کند یا خیر.

 «Risk/Reward» سرمایه‌گذاری

در سویی دیگر، مهدی طحانی کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به اینکه سقف انتظارات در بورس کجاست، در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: به صورت عمومی سهام با قیمت بالا در بازار سرمایه خریداری می‌شود. زمانی که قیمت‌ها در کف ارزش خود قرار دارند و به سرمایه‌گذاران یا نهاد‌های سرمایه‌گذاری پیشنهاد خرید به همراه ترسیم افق‌های مثبت داده می‌شود، آنها بر این باورند که هنوز اتفاق مثبتی در بازار رخ نداده است و دلیلی برای خرید سهام در بازار وجود ندارد. بر این اساس در چنین شرایطی از بازار سهام استقبال صورت نمی‌گیرد.

وی عنوان کرد: زمانی که علایم به بار می‌نشیند، نشانه‌ها بروز پیدا می‌کنند، بالقوه‌ها به بالفعل تبدیل می‌شوند و احتمالا قیمت‌های سهام هم حدود بیش‌از 50درصد رشد را تجربه کردند و افراد تازه اقدام به ورود و فعالیت می‌کنند.

این تحلیلگر بازار سرمایه اذعان داشت: در بازه‌یی از زمان خیلی از سهم‌های فلزی و معدنی در بازار سرمایه با استقبال کمی رو‌به‌رو می‌شدند. اما در حال حاضر مشاهده می‌شود که این سهم‌ها بیش از 100درصد رشد را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که خیلی از عوامل رشد هم به خارج از کشور بر‌می‌گردد. بدین معنی که بهره‌وری یا اقتصاد داخلی در این رشد دخالتی نداشته است.

وی افزود: به عنوان مثال کشور چین تصمیم گرفته است که یک‌سری تسهیلاتی را برای برخی صنایع داخلی خود در نظر بگیرد با فرض اینکه این امکانات و تسهیلات موقتی خواهد بود. در نهایت بر این اساس قیمت مواد خام در جهان افزایش پیدا خواهد کرد، در همین حال زمانی که قیمت‌ها صعودی شد، سرمایه‌گذاران بعد از رشد‌های 80- 70درصدی تازه وارد بازار می‌شوند. در این هنگام این افراد تازه وارد از ترس اینکه از روند بازار عقب نمانند و بتوانند در ادامه کسب سود کنند با خوشبینی مفرط شروع به خرید سهام می‌کنند که این نوع خرید به‌طور کلی در بازار اشتباه محسوب می‌شود.

 مهدی طحانی ابراز داشت: در سرمایه‌گذاری نکته‌یی به نام «Risk/Reward» وجود دارد. به این معنی دارایی که در حال حاضر اقدام به خریداری می‌شود در چه قیمتی قرار داشته است و با چه هدف قیمتی خریداری می‌شود. همچنین در صورتی که تحلیل‌ها از خرید اشتباه باشد، ممکن است که تا چه مقدار کاهش وجود داشته باشد.

وی گفت: خیلی از سهام‌های بزرگ بازار که طی چند وقت اخیر رشد کرده‌اند، در صورتی که فرد در حال حاضر اقدام به خرید سهام می‌کند به نوعی «Risk/Reward» بالایی را مخصوصا در صنایع معدنی و فلزی قبول می‌کند، چرا که صنایع معدنی و فلزی به دلیل اینکه حامل‌های انرژی تاثیر زیادی در آنها دارد که می‌تواند تاثیر منفی بر آنها بگذارند و هم چشم‌انداز از اقتصاد چین در سال 2018 نشان می‌دهد که کمتر از سال 2017 خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: تمام عوامل فوق می‌توانند حداقل قیمت سهام را تا حدود 20 درصد کاهش دهند و این سهم‌ها به قدری رشد کرده‌اند که فرد با فروش سهام در چنین قیمت‌هایی به‌طور قطع در سود خواهد ماند. بر این اساس چنین مسائلی که سرمایه‌گذاران توده‌وار با هم نسبت به یک موضوعی خوشبین یا بدبین می‌شوند عاملی شده است که در برخی مواقع حرکت‌های موجی و جهت‌داری را داشته باشیم.

این تحلیلگر بازار سهام درباره اینکه شاخص بورس تا کجا بالا می‌رود نیز بیان کرد: شاخص کل بازار نوسان‌هایی را پیش‌رو خواهد داشت و این‌گونه نیست که سرمایه‌گذاران انتظار داشته باشند که با خرید سهام طی یک‌ماه آینده سود 30- 20 درصدی کسب کنند.

وی افزود: روند شاخص مثبت ارزیابی می‌شود ولی به‌طور قطع استراحت هم خواهد داشت.

مهدی طحانی در خصوص پیش‌بینی‌ هفته آینده بازار سهام نیز گفت: رشد بورس طی دو هفته اخیر با سرعت زیادی صورت گرفت. برای هفته آینده در صورتی که بر مبنای خوش‌بینی هفته جاری قضاوت شود، شاخص می‌تواند متعادل مثبت باشد. اما در صورتی که منطقی به بازار نگاه شود، بخشی از هیجانات این هفته که ناشی از معاملات اعتباری یا نوسانی سرمایه‌گذاران است، ممکن است باعث شود تا هفته آینده، هفته‌یی متعادل منفی را در پیش داشته باشیم. البته قیمت‌های جهانی که در آخر هفته مشخص می‌شوند هم از عوامل تاثیرگذار در این روند خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: مطالبی که در قالب تحلیل و رشد بورس وجود دارد، منوط بر این عامل است که سرمایه‌گذاران با دید و دانش کافی در بازار سرمایه برای کسب سود حضور داشته باشند. در صورتی که سرمایه‌گذاران فقط برای به دست آوردن سود مقطعی و کوتاه‌مدت وارد بازار شوند، احتمالا نتیجه نخواهند گرفت.

 فاز استراحت و ادامه موج صعودی

افزون بر این محمد دارستانی کارشناس بازار سرمایه در خصوص روند بورس در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار داشت: کنترل نرخ بهره توسط دولت و بانک مرکزی، تاثیر بازار‌های جهانی، تغییر رویکرد تیم اقتصادی جدید دولت در موضوع کنترل نرخ ارز و... از جمله عواملی هستند که باعث رشد بورس شدند.

وی در خصوص ظرفیت لیدر‌‌های بازار نیز عنوان کرد: در صورتی که مفروضات فعلی در سال آینده هم وجود داشته باشد و آیتم‌هایی که در حال ساخت سود صنایع و شرکت‌های لیدر را می‌سازند همانند (ارز مرجع، قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی) برای پالایشی‌ها، (قیمت‌های جهانی، نرخ داخلی دلار) برای فولادی‌ها و سنگ‌آهنی‌ها و (قیمت نفت و نرخ دلار) برای پتروشیمی‌ها دارای اهمیت است، در صورتی که حتی این نرخ‌ها هم حفظ شوند، می‌تواند موجبات رشد را در سال 97 هم فراهم کند.

محمد دارستانی اذعان داشت: EPS‌ها و سود شرکت‌ها در سال آینده با حفظ مفروضات فوق به‌طور قطع از امسال بیشتر خواهد بود. از طرفی با توجه به اینکه دولت توانسته است نرخ بهره را کنترل کند پس P/E باثبات‌تری را بازار در سال آینده خواهد داشت. این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: از اوایل دی ماه روند صعودی پر قدرت‌تری را در بازار سهام خواهیم داشت.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: رشد‌هایی که در بازار تجربه کردیم، رشد‌‌هایی 1000واحدی یا همانند روز گذشته حدود 650 واحدی بود، این در حالی است که اصلاحات یا استراحت‌های بازار در مرز‌های 100واحد یا 200واحدی قرار گرفته است. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که رویه فعلی تا حداقل 2 ماه آینده ادامه‌دار باشد.

 محمد دارستانی درباره پیش‌بینی هفته آینده بازار نیز تصریح کرد: طی روز‌‌های شنبه و یک‌شنبه هفته آینده بازار می‌تواند وارد فاز استراحت شود اما این روند ریزشی نخواهد بود و سهم‌ها حدود 2 یا 3 درصد احتمال افت را خواهند داشت. اما دوباره از اواسط یا اواخر هفته آینده موج صعودی به دلیل اینکه به استقبال گزارش‌های (آذرماه) و گزارش‌های 9ماهه که خیلی از شرکت‌ها همراه با تعدیل سود خواهد بود، می‌رویم.

وی در پایان اذعان داشت: در بهمن‌ماه هم شرکت‌ها ‌باید سود‌های سال آینده را پیش‌بینی کنند که این عامل هم در جای خود محرکی برای رشد بازار است.

مروری بر آمار معاملات دیروز

شاخص کل در آخرین روز معاملاتی با رشدی 654 واحدی به کار خود پایان داد. بر این اساس در معاملات روز گذشته سهامداران بیش از یک‌هزار و 749 میلیون برگه سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی را دست به دست کردند که ارزش این معاملات بیش از 4هزار و 685 میلیارد ریال بود و در 91هزار نوبت معاملاتی انجام شد. به گزارش سنا، شاخص‌های بورس روز گذشته دسته‌جمعی صعودی شدند. شاخص کل 654 واحد بالا رفت و به رقم 93هزار و 283رسید و رکوردی جدید را به ثبت رساند. شاخص‌های بازار اول و دوم نیز به ترتیب 497 و یک هزار و 223 واحد رشد کردند. افزون بر این نمادهای تاپیکو، سرمایه‌گذاری غدیر، فولاد خوزستان، هلدینگ نفت و گاز پارسیان، چادرملو و بانک ملت با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص باعث رشد این متغیر شدند. در مقابل نماد فولادمبارکه روز چهارشنبه بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص ثبت کرد. همچنین در بازار روز گذشته گروه‌های اطلاعات و ارتباطات، فلزات اساسی و خودرو با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند. افزون بر این صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای تولیدی شهید قندی، معادن بافق، فولاد آلیاژی ایران، سرمایه‌گذاری غدیر، شیشه رازی، تاپیکو و‌ های‌وب بود. بر این اساس در مقابل نمادهای کاشی الوند، فنرسازی زر، کنترل خوردگی تکین‌کو، ایران‌خودرو دیزل، رینگ‌سازی مشهد، موتورسازان تراکتورسازی ایران و گسترش صنایع و خدمات کشاورزی با بیشترین کاهش قیمت قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران بورسی روز گذشته برای خرید سهام سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی، اوراق مشارکت ملی نفت ایران، اوراق صکوک رایتل، سهام پتروشیمی فجر، تاپیکو و صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس بیشترین تقاضا و طولانی‌ترین صف‌های خرید را داشتند. در پایان معاملات روز گذشته سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی با معامله بلوکی 533میلیون حجمی به ارزش یک‌هزار و 47میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملات را ثبت کرد.