بیم و امیدهای برگزیتی ترزا می
گروه جهان
رهبران 27 کشور عضو اتحادیه اروپا (جدای از بریتانیا) در نشست جمعه در بروکسل به‌طور رسمی با آغاز مرحله جدید مذاکرات برگزیت، یعنی گفت‌وگوها درباره روابط تجاری آتی موافقت کردند. دونالد تاسک رییس شورای اروپایی این خبر را بعدازظهر جمعه اعلام کرد و به ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا، پیشرفت در مذاکرات را تبریک گفت. تاسک در کنفرانس خبری مشترک با ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا درباره چارچوب روابط آتی گفته باید دستورالعمل‌هایی اتخاذ شود و مذاکرات سال آینده آغاز خواهد شد. این خبر خشنودی حامیان خروج از اتحادیه اروپا در بریتانیا و رهبران تجارت‌ها را در پی داشت، چرا که تعویق بیشتر در مذاکرات تجاری می‌توانست به روند سرمایه‌گذاری و تجارت در بریتانیا ضربه سنگینی وارد کند.
ترزا می هفته گذشته را به مذاکرات فشرده با طرف اروپایی گذراند تا با حصول توافق اولیه، مسیر آغاز مذاکرات تجاری را هموار کند. با این حال آسودگی خاطر نخست‌وزیر بریتانیا زمان زیادی دوام نیاورد و شورشی‌های حزب محافظه‌کار در اقدام جدیدی علیه رهبر حزب، دولت را در لایحه برگزیت شکست دادند؛ اقدامی که به قانونگذاران حق اظهارنظر معنادار در زمینه توافق برگزیت را می‌دهد. طبق خبرهای منتشر شده از شام کاری پنجشنبه شب مقامات اروپایی در بروکسل، رای‌گیری در مجلس عوام سبب شده اتحادیه اروپا ماه مارس را برای شروع مذاکرات تجاری در نظر بگیرد و ترزا می نیز با این پیشنهاد موافقت کرده است.
مشکل‌تراشی‌های مجلس عوام
پس از چندین ماه بن‌بست در مذاکرات بر سر سه موضوع اولیه هزینه جدایی، حقوق مهاجران و مرز ایرلند، نخست‌وزیر بریتانیا هفته گذشته طرف اروپایی را به توافقی اولیه راضی کرد و همین مساله موقعیت سیاسی وی را در بریتانیا بهبود بخشید؛ اما مجلس عوام با رای به محدودسازی وزرا در زمینه برگزیت، بار دیگر قدرت نخست‌وزیر را زیر سوال برد. مساله‌یی که سبب شد، رهبران اروپایی هشدار دهند در صورت رد توافق حاصله از سوی مجلس عوام بریتانیا، این کشور فرصت دیگری برای مذاکره نخواهد داشت و مجبور می‌شود اتحادیه اروپا را بدون توافق ترک کند.
به گزارش گاردین، رهبران اروپایی در شام کاری پنجشنبه در بروکسل از ترزا می تقدیر کردند و نخست‌وزیر بریتانیا نیز از کمک طرف اروپایی در نتیجه‌گیری از مرحله اول گفت‌وگوها و پیشبرد مذاکرات به مرحله گفت‌وگو درباره روابط تجاری آتی تشکر کرد. اما عقب‌نشینی ترزا می در مجلس عوام بریتانیا شک‌و‌تردیدهایی را در بروکسل درباره توانایی مذاکراتی لندن به دنبال داشت. قانونگذاران بریتانیایی عصر چهارشنبه با 309 رای موافق در برابر 305 رای مخالف به محدودسازی قدرت وزرای کابینه در ایجاد تغییرات در قانون پیش از تایید توافق برگزیت از سوی پارلمان رای دادند. ترزا می روز پنجشنبه در ورود به بروکسل گفت: «از اصلاحیه لایحه ناامید شدم، اما در حقیقت لایحه خروج از اتحادیه اروپا پیشرفت‌های خوبی در مجلس عوام داشته است. » این در حالی است که انتظار می‌رود دولت ترزا می روز 20 دسامبر نیز با شورش مجدد مجلس عوام در زمینه لایحه اتحادیه اروپا مواجه شود. دولت بریتانیا قصد دارد پایان مارس 2019 را به عنوان تاریخ خروج از اتحادیه اروپا در قانون کشور به ثبت برساند، اما انتظار می‌رود این الحاقیه به زمینه جدیدی برای ابراز وجود پارلمان در برابر دولت تبدیل شود.
آغاز مرحله جدید گفت‌وگوها
با وجود شک‌و‌تردیدها درباره شرایط ترزا می پس از رای‌گیری روز چهارشنبه مجلس عوام، در نهایت رهبران اروپایی به نشانه همکاری با نخست‌وزیر بریتانیا با آغاز مرحله جدید گفت‌وگوها موافقت کردند. به گزارش ایندیپندنت، خبر پیشروی به مرحله جدید مذاکرات بعدازظهر جمعه توسط دونالد تاسک و ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا اعلام شد و بلافاصله مورد استقبال حامیان برگزیت در بریتانیا از جمله دیوید دیویس وزیر برگزیت قرار گرفت. ترزا می تحولات روز جمعه را «گامی مهم در مسیر برگزیتی آرام و منظم» توصیف کرد.
به نظر می‌رسد همچنان اختلاف‌نظرهایی درباره ماهیت مذاکرات تجاری وجود دارد. مذاکره‌کنندگان اتحادیه اروپا گفته‌اند که هرگونه توافق درباره روابط تجاری آتی، توافق سیاسی خواهد بود و در دوره انتقالی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر سر جزئیات گفت‌وگو می‌شود؛ اما نخست‌وزیر بریتانیا اصرار دارد که تا پیش از مهلت برگزیت، توافق اساسی حاصل شود. بریتانیا همچنین اصرار داشت گفت‌وگوهای اولیه تجاری از سال جدید میلادی آغاز شوند، اما شورش‌های پارلمان بریتانیا نخست‌وزیر این کشور را مجبور کرد با برنامه اتحادیه اروپا برای آغاز مذاکرات تجاری از ماه مارس موافقت کند. در حقیقت، رهبران اروپایی مهلتی سه‌ماهه برای وزرای کابینه ترزا می تعیین کرده‌اند تا چشم‌انداز شفافی از روابط تجاری مدنظرشان ارائه کنند. نشست شورای اروپایی روزهای 22 و 23 مارس در بروکسل برگزار می‌شود و انتظار می‌رود که از این فرصت برای ارزیابی شرایط توافق تجاری استفاده شود.
استقبال تجارت‌ها
این توافق به معنی آغاز مذاکرات درباره دوره انتقالی برگزیت و روابط تجاری در آینده خواهد بود. وزرای کابینه ترزا می 19دسامبر درباره شرایط روابط تجاری بلندمدت با اتحادیه اروپا پس از خروج از این بلوک مذاکره می‌کنند. با این حال گفت‌وگوها درباره روابط آتی اتحادیه اروپا و بریتانیا و مذاکرات بر سر توافقنامه احتمالی تجارت آزاد تا بهار آینده ادامه خواهد داشت.
در پی نشانه‌های اولیه احتمال پیشرفت مذاکرات برگزیت ارزش پوند در معاملات روز جمعه در برابر دلار افزایش یافت؛ اما اظهارنظرهای یونکر درباره دشواری‌های پیش‌رو سبب شد واحد ارز بریتانیا در برابر ارز مشترک یورو کاهش یابد.
با این حال پنج گروه تجاری در بریتانیا یعنی اتاق بازرگانی بریتانیا، کنفدراسیون صنایع بریتانیا، فدراسیون تجارت‌های کوچک، سازمان کارخانه‌ها و موسسه مدیران عامل در در بیانیه‌یی از موافقت اتحادیه اروپا با آغاز مرحله جدید مذاکرات استقبال کردند و توافق هر چه سریع‌تر در خصوص دوره انتقالی را خواستار شدند: «نظر جمعی ما این است که باید هرچه سریع‌تر بر سر دوره انتقالی توافق شود تا تجارت‌ها در همه مناطق فرصت آماده شدن برای روابط آتی را داشته باشند. تاخیر بیشتر در مذاکرات بر سر توافق تجاری بریتانیا و اتحادیه اروپا می‌تواند عواقب وخیمی برای کسب‌و‌کار، سرمایه‌گذاری و تجارت داشته باشد. »
