2 عامل گرانی در بازار «شب یلدا»

افزایش «نرخ ارز» و «تعرفه‌ها» بازار آجیل را برهم زد

تعادل

کمتر از پنج روز دیگر به شب یلدای 96 باقی مانده، اما یلدای امسال را می‌توان نسبت به سال گذشته متفاوت خواند؛ چراکه گرانی دلار و تغییر برخی سیاست‌گذاری‌ها در عرصه تجارت خارجی بر دیگر اقلام کالاهای خوراکی و مصرفی تاثیر گذاشته و افزایش قیمت‌ها نیز فرصت خرید را از خانواده‌های ایرانی گرفته است. البته هرساله ضعف در نظارت و عدم پیگیری دستگاه‌های مسوول برای چند و چون این نوع گرانی‌ها شرایطی را برای ورود فرصت طلبان در این ایام فراهم می‌کند. هرچند که طی روزهای اخیر موضوع طرح تنظیم شناسنامه وضعیت کالاهای اساسی از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان خبرساز شد، اما به گفته فعالان بازار این طرح نمی‌تواند برای شب یلدای امسال یا حتی شب نوروز کارساز و حتی جنبه عملیاتی به خود بگیرد. در حقیقت با تصویب این مدل قرار است که دستگاه‌های متولی در ایام خاصی همچون ماه رمضان، یلدا، ‌نوروز و... ورود پیدا کنند و اجازه گران فروشی را از متخلفان سلب کنند؛ طرحی که به بازار شب یلدای امسال نرسید.

طی سالیان گذشته بازار میوه و آجیل شب چله همواره با رونق و تکاپو همراه بوده، هرچند امسال نیز بازار میوه و تره‌بار نسبتا شرایط آرامی را دنبال می‌کند اما بازار آجیل مثل گذشته با آشفتگی‌هایی همراه است و البته این موضوع می‌تواند هشداری نیز برای بازار شب عید باشد، هشداری که باید مسوولان نسبت به برنامه‌ریزی برای تامین کالاهای مورد نیاز مردم اقدامات لازم را از هم‌اکنون که البته کمی هم دیر است، آغاز کنند.

 امسال اگر چه میوه و تره‌بار شرایط به نسبت بهتری را طی می‌کرد اما در روزها و شب‎های منتهی به شب یلدا با یک افزایش قیمت همراه شده، در همین مدت متولیان بازار همواره اعلام کردند که مشکلی در حوزه تامین میوه‌های بازار وجود ندارد و کالاهای مورد نیاز شب یلدا به وفور در بازار موجود است.

تنها جایی که در شب یلدا نگران‌کننده است، بازار آجیل است که به نظر می‌رسد به دلیل تغییر تعرفه‌ها، افزایش نرخ ارز، سرمازدگی و کمبود آب، کاهش تولیدات داخل و در نتیجه قیمت آن افزایش یافته است. فعالان این عرصه معتقدند واردات در این حوزه باید به روال سابق انجام شود که به دلیل تعرفه بالای گمرکی توجیه اقتصادی آن از بین رفته و بنابراین قاچاق در این حوزه رونق یافته است. پیش‌بینی فعالان بازار بر این است که ادامه روند فعلی بازار شب عید را با چالش مواجه می‌کند و سبب ورود کالاهای غیرقانونی به کشور می‌شود. مردم از بازار میوه ناراضی نیست و به خرید مشغول هستند اما قیمت‌های بازار آجیل باعث شده همه اقشار نتوانند سفره شب یلدا را با آجیل تزیین کنند.

در همین رابطه، رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران از افزایش ۲۵ درصدی قیمت آجیل برای شب یلدای امسال به «تعادل» خبر داد. مصطفی احمدی درباره گرانی‌های اخیر بازار شب یلدا می‌گوید: این میزان افزایش نرخ آجیل‌ها ارتباطی با شب یلدای امسال ندارد؛ چراکه طی دوماه اخیر ما شاهد نوسانات نرخ ارز و تغییر در تعرفه‌ها هستیم و همین موضوع نیز بر کالاهایی خوراکی همچون آجیل تاثیر گذاشته است. او در ادامه با اشاره به شرایط بازار آجیل وخشکبار می‌افزاید که طی ماه‌های اخیر با برهم خوردگی شرایط ارزی برخی از فعالان ما نیز دچار چالش شدند.

 از سوی دیگر، برخی از اقلام در این حوزه صادر شده و برخی اقلام دیگر با وجود افزایش نرخ ارز وارد شده و همین موضوع‌ها باعث شده که مردم در شب یلدای امسال با قیمت‌های گوناگون در بازار آجیل مواجه باشند.

او در پاسخ به این پرسش که آیا با برهم خوردگی شرایط ارزی با کمبود آجیل مواجه هستیم یا خیر، می‌گوید: کمبود آجیل نداریم، اما به دلیل بالارفتن نرخ ارز شاهد افزایش قیمت‌ها در این عرصه هستیم. به ویژه اقلامی همچون پسته که قیمت‌های آن روند صعودی را طی می‌کند. احمدی تصریح کرد که از دو ماه گذشته افزایش نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار تاثیر گذاشته و به همین دلیل امسال برای آجیل شب یلدا نرخ‌های سقف و کف را تعیین نمی‌کنیم در حالی که سال‌های گذشته قیمت آجیل را اعلام

می‌کردیم.

احمدی با بین اینکه بیش از ۷۰ نوع محصول در حوزه آجیل و خشکبار عرضه می‌شود، اظهار کرد: حدود ۳۰ درصد محصولات آجیل و خشکبار وارداتی است و بیشتر واردات در اقلامی همچون بادام هندی و همچنین بخشی از بادام درختی و تخمه آفتابگردان از طریق واردات تامین می‌شود.

او با اشاره به نوسان قیمت آجیل در آستانه شب یلدا تاکید کرد: آجیل و خشکبار یک کالای صادراتی است و قطعا نرخ ارز بر بهای آن تاثیرگذار خواهد بود. در حال حاضر بهای صادراتی هر کیلوگرم پسته ایران بین ۹ تا ۱۳ دلار در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسد و لذا نوسانات بهای ارز بر قیمت آن در بازار داخل هم تاثیر می‌گذارد.

 شیرینی گران نمی‌شود

از سوی دیگر شیرینی نیز جز آن دسته اقلامی است که مردم در سفره یلدای خود از آن استفاده می‌کنند و متولیان بازار نیز براین باورند که باتوجه به گرانی‌ها این قلم کالا افزایش قیمتی را در بازار شب یلدا تجربه نخواهد کرد. در این زمینه نیز رییس اتحادیه قنادان تهران می‌گوید: نرخ شیرینی برای شب یلدا ثابت است و هیچ افزایش قیمتی در برنامه نیست. علی بهرمند، درباره وضعیت قیمت شیرینی برای شب یلدا، می‌افزاید: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید اما قیمت شیرینی ثابت بوده و هیچ گونه افزایشی را برای شب یلدا نخواهیم داشت. به واقع قیمت انواع مختلف شیرینی بر اساس کیفیت تعیین می‌شود. او به پایگاه خبری اتاق اصناف ایران، می‌گوید: نرخ مصوب هر کیلوگرم انواع شیرینی‌تر و خامه‌یی درجه یک ۲۱هزار تومان، شیرینی زبان پاپیونی ۱۸هزار تومان، شیرینی برنجی ۱۸هزار تومان، شیرینی گل محمدی (دانمارکی) ۱۷هزار و ۵۰۰ تومان و کیک یزدی ۱۳هزار تومان تعیین شده است. بهرمند اظهار می‌کند: قیمت هر کیلوگرم باسلوق لوله‌یی ساده و باسلوق لقمه‌یی گردویی بستگی به نوع مواد اولیه و کیفیت تولید آن متغیر است و نرخ ثابتی ندارد. رییس اتحادیه قنادان تهران تصریح می‌کند: نظارت بر عملکرد قنادی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها در آستانه شب یلدا صورت خواهد گرفت و قیمت‌ها توسط بازرسان در سطح بازار کنترل خواهد شد.

در عین حال باید گفت که میوه نیز جزو اقلام دیگری است که در سبد شب یلدایی خانواده‌هاست. از اینرو برخی فعالان بازار نسبت به سرما زدگی باغات شمال کشور و کمبود این کالا در بازار خبر داده بودند که در این زمینه رییس اتحادیه میوه و تره‌بار مرکز مازندران ضمن تکذیب صریح اخبار منتشر شده در فضای مجازی در خصوص کمبود و گرانی نارنگی در بازار مازندران، از شهروندان استان خواست تا قیمت‌های واقعی میوه و انواع صیفی‌جات میدان و بازار میوه‌وتره‌بار را تنها از کانال و پایگاه اطلاع‌رسانی و سایت تخصصی اصناف مازندران دنبال کنند. امیرحسین فخرآوران در گفت‌وگو با یکی از سایت‌های خبری می‌گوید که روزهای گذشته خبر کمبود نارنگی در بازار و متعاقبا گرانی آن به‌دلیل کاهش عرضه از سوی برخی از رسانه‌ها در فضای مجازی منتشر شد که ما این موضوع را کاملا تکذیب می‌کنیم.