رییس‌الوزرایی یک سیاستمدار

۱۳۹۶/۰۹/۲۸ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۱۳۱۱۷
رییس‌الوزرایی یک سیاستمدار

هم متن مراسم تاجگذاری رضاخان را نوشت، هم متن استعفای او را پس از 16سال سلطنت.

سیاستمدار کارکشته و از مبارزان انقلاب مشروطه، 82 سال پیش در چنین روزی یعنی بیست و هشتم آذر 1304، فرمان رییس‌الوزرایی را از رضاخان دریافت کرد؛ رضاخانی که به‌تازگی و در پی انقراض سلسله قاجار به سلطنت رسیده بود. محمدعلی فروغی یا میرزا محمدعلی‌خان ذکاءالملک، پیش از این سال‌ها نماینده مجلس شورای ملی، موسس فرهنگستان ایران، رییس دیوان عالی کشور و... بود. در همان روزی که فروغی نخست‌وزیر یا رییس‌الوزرا شد، «تیمورتاش» نیز به وزارت دربار منصوب شد. کابینه فروغی تا 15خرداد 1305 دوام یافت. او دوباره نخست‌وزیر و مدتی وزیر دربار رضاخان شد. در دومین دوره نخست‌وزیری او، کشف حجاب اجباری یکی از جنجال‌برانگیزترین رویدادهایی بود که به وقوع پیوست. فروغی از مدت‌ها قبل با آتاتورک آشنایی داشت و به اصرار او، رضاشاه سفری به ترکیه داشت و این وقایع به دنبال این سفر رضاشاه انجام شد.

بعد از اینکه میان فروغی و رضاشاه اختلافاتی افتاد، فروغی فعالیت سیاسی را رها کرد و به کارهای علمی پرداخت تا اینکه سرانجام در جریان جنگ جهانی دوم در شهریور ۱۳۲۰ ایران توسط متفقین اشغال شد. این باعث شد تا دوباره از فروغی برای قبول نخست‌وزیری دعوت کنند و پس از گذشت چند سال دوباره به سیاست بازگشت.

از مهم‌ترین اقدامات او در سومین دوره نخست‌وزیری، استعفای رضاشاه از سلطنت بود. متن استعفای رضاشاه توسط فروغی نوشته شد و به امضای شاه رسید و سلطنت به محمدرضا پهلوی انتقال یافت. فروغی نخستین نخست‌وزیر در دوره محمدرضاشاه نیز شد. با برکناری رضاشاه، ایران به جمع حامیان متفقین پیوست و خطرات احتمالی جنگ میان ایران و متفقین مانند تجزیه ایران توسط متفقین مرتفع شد.