بروز فشار تورمی در دهک پایین درآمدی

معاون مرکز آمار ایران تورم دهک اول درآمدی را 8.8 درصد و تورم دهک دهم درآمدی را 7.4درصد اعلام کرد.

جواد حسین‌زاده گفت: دو دستاورد بزرگ در مرکز آمار ایران به دست آمده که تغییر سال پایه تورم از ٩٠ به ٩٥ در حوزه تورم ازجمله آن بوده و دیگری تورم دهکی است. بر این اساس در آذر ماه، تورم کل کشور به عدد 8 درصد رسیده که شهری 7.8درصد و روستایی 9.2درصد بوده است، تورم برای دهک اول جامعه 8.8 درصد و برای دهک دهم 7.4درصد بوده است. معاون مرکز آمار افزود: شاخص قیمت درصد تغییر میانگین موزون قیمت کالا و خدمات در مقایسه با سال پایه است که سال پایه به ٩٥ تغییر یافته است.

وی تصریح کرد: تورم شهری، روستایی و کل کشور براساس سال پایه ٩٥ محاسبه می‌شود که بر این اساس علت تغییر سال پایه به دلیل تغییر تکنولوژی تولید کالا، حذف برخی اقلام از سبد مصرفی و افزودن برخی دیگر، تغییر در وزن کالاها و مواردی از این دست علت تغییر سال پایه است؛ ضمن اینکه افزایش درآمد خانوارها الگوی مصرف را تغییر می‌دهد و همین امر تغییر سال پایه را رقم می‌زند.

به گفته حسین‌زاده، اقلامی که برای محاسبه تورم در سبد قرار می‌گیرند باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند که شاخص‌های آن از سوی مرکز آمار لحاظ شده است؛ ضمن اینکه مرحله بعد جمع‌آوری آمار مربوط به قیمت است که این طرح هم به صورت ماهانه اجرایی می‌شود و از فروردین سال ٩٥ شروع شد؛ البته بین سال ٩٠تا ٩٥ تعداد ٢٦ قلم حذف و ۳۰ قلم اضافه شده است و پایش در ٤٧٥ قلم کالا در مناطق شهری و روستایی صورت می‌گیرد.

وی اظهار کرد: سهم دخانیات و خوراکی و آشامیدنی در سبد مصرفی خانوار کم شده و سهم مواد غیرخوراکی بیشتر شده است. اما اینکه سهم خوراکی کم شده را ما تحلیل نمی‌کنیم ولی وقتی سهم خوراکی کم می‌شود و غیرخوراکی بیشتر می‌شود، نشان می‌دهد که خانوارها نیازشان به کالاهای خوراکی کمتر شده است.

حسین‌زاده درخصوص تورم دهکی و دلایل محاسبه آن گفت: برای تجزیه و تحلیل دقیق علت‌ها و معلول‌هایی که منجر به تغییر تورم در هر یک از دهک‌ها می‌شود، نیاز است تورم دهکی را مورد محاسبه قرار دهیم به خصوص در حوزه مباحث مرتبط با فقر مورد نیاز است بر این اساس نتایج محاسبات نشان می‌دهد ،تورمی که اقشار پردرآمد جامعه با آن مواجه هستند کمتر از کم درآمد است به نحوی که تورم دهک دهم در آذر ماه ١٩درصد کمتر از دهک اول بوده است. وی اظهار کرد: این تورم نشان می‌دهد که اقلام سبد مصرفی دهک‌های کم درآمد باید مورد حمایت واقع شود این درحالی است که تورم برای کم درآمدها کمتر از تورم پردرآمدهاست که دولت می‌تواند برنامه‌ریزی لازم را در این حوزه داشته باشد. به گزارش«تعادل» مرکز آمار ایران برای نخستین‌بار تورم دهک‌های درآمدی را بررسی کرده است که طبق آن بیشترین عدد شاخص مربوط به دهک اول بالغ بر 111.5و کمترین مقدار شاخص متعلق به دهک دهم بالغ بر 109.7 است و کمترین افزایش ماهانه شاخص کل برای دهک دهم بالغ بر 0.6درصد و بیشترین افزایش ماهانه شاخص کل برای دهک اول بالغ بر 1.3 بوده که در مقایسه با تورم ماهانه کل خانوارها در آذر ماه 0.6واحد درصد بالاتر است.

همچنین بررسی نتایج قیمت مصرف‌کننده در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات براساس دهک‌های هزینه‌یی هم نشان‌دهنده آن است که بیشترین عدد شاخص این گروه در آذر ماه سال ۱۳۹۶ عدد 115.3 متعلق به دهک دهم و کمترین آن عدد 113.9 متعلق به دهک اول است. درحالی که بیشترین افزایش ماهانه شاخص این گروه معادل ۳درصد متعلق به دهک اول و کمترین آن معادل 2.1درصد متعلق به دهک دهم است. در گروه غیرخوراکی و خدمات مصرفی بیشترین مقدار شاخص در این گروه عدد 109.7 برای دهک اول و کمترین مقدار شاخص در این گروه عدد 108.5متعلق به دهک دهم است درحالی که بیشترین افزایش ماهانه این شاخص معادل 0.2درصد متعلق به دهک دهم و برای دهک اول این شاخص نسبت به ماه گذشته تغییری نداشته است.

به ‌طور کلی بررسی نتایج حاکی از آن است که افزایش قیمت در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات که سهم عمده سبد مصرفی خانوارهای دهک پایین را به خود اختصاص داده منجر به بروز فشار تورمی بیشتر در این دهک نسبت به دهک‌های بالاتر شده است. به‌ طوری که تورم سالانه در دهک اول 8.8 درصد و در دهک دهم 7.4درصد بوده است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند این تغییرات در نحوه محاسبه‌گیری مرکز آمار باعث می‌شود که تورم واقعی گزارش نشود و پایین‌تر از نرخ واقعی گزارش شود به خصوص اینکه تورم اعلامی بانک مرکزی اختلاف چشم‌گیر 3 واحد درصدی دارد و از طرف دیگر افزایش تورم نقطه به نقطه در ماه‌های اخیر نشان از احتمال افزایش تورم کل دارد. اما رییس کمیسیون اقتصادی پیش‌بینی کرده است که تورم سال آینده نیز تک رقمی نخواهد بود.

محمدرضا پورابرهیمی تاکید دارد که با توجه به افزایش قیمت‌ها در لایحه بودجه سال ۹۷ قطعا نرخ تورم ایران در سال آینده تک رقمی نخواهد بود. او در گفت‌وگو با خانه ملت با اشاره به اینکه بانک مرکزی نرخ تورم 5 درصد را برای سال آینده هدف‌گذاری کرده است، اظهار داشت: طبق آمار بانک مرکزی و مرکز آمار نرخ تورم در کشور تک رقمی است البته نحوه محاسبه نرخ تورم در اقتصاد و سبدی که در نظر گرفته به نحوی است که لمس نرخ تورم در اقشار جامعه متفاوت است. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی توضیح داد: از آنجا که در سبد دهک‌های کم درآمد اقلام مصرفی و مواد غذایی وجود دارد این بخش از جامعه آثار تورمی را بیش از قشر غنی که ساخت‌وساز و کالاهای لوکس در سبد آنها وجود دارد، حس می‌کنند.

نماینده کرمان و راور در مجلس دهم شورای اسلامی با بیان اینکه درک و لمس فقرا از تورم بیش از اغنیاست، ادامه داد: بنابراین آمار ارائه شده براساس سبد علمی تعریف شده درست و نشان‌دهنده تورم تک رقمی است اما اگر تخلفی در محاسبات وجود دارد، بحث دیگری است اما از لحاظ سبدی اعلام بانک مرکزی و مرکز آمار درست است.

وی با بیان اینکه با لایحه بودجه سال آینده تورم زیر 5 درصد جای سوال دارد، ادامه داد: دولت در لایحه بودجه پیشنهادی سال آینده به دنبال آن است که 17تا 18هزارمیلیارد تومان منابع از بخش تفاوت قیمت انرژی داشته باشد، همین موضوع به صرف بیان ایجاد تورم می‌کند در اجرا نیز کنترل تورم به موارد متعددی ازجمله نحوه محاسبه ارقام، قیمت‌گذاری بنزین و گازوییل و آثار مستقیم و غیرمستقیم بستگی دارد. پورابراهیمی با اشاره به آثار تورمی لایحه بودجه پیشنهادی دولت در سال آینده اظهار کرد: باید آثار آبشاری لایحه پیشنهادی دولت در اقتصاد را مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود در هر بخش چه میزان تغییرات رخ می‌دهد.

رییس کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: به هر حال با لایحه بودجه سال 97 قطعا تورم ایران در سال آینده تک رقمی نخواهد بود چه برسد به اینکه نرخ تورم به زیر 5 درصد برود.