ترامپ علیه نوظهورها
گروه جهان|
دسترسی آزاد و بدون تعرفه کشورهای در حال توسعه به بازار امریکا روز 31 دسامبر (10 دی) پایان می‌یابد و این در حالی است که به نظر می‌رسد دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا و حامیان وی برای منقضی شدن این توافق لحظه‌شماری می‌کنند؛ توافق تجاری که در دهه 1970 امضا شده بود و به‌طور یک‌جانبه دسترسی آزاد هند و دیگر کشورهای در حال توسعه (در آن زمان) را به بازارهای امریکا ممکن می‌کرد. با وجود حمایت لفظی جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها از این توافق، کنگره هفته پیش نتوانست بر سر تجدید طرح موسوم به «نظام عمومی مزیت‌ها» به اجماع برسد.
به گزارش فایننشال‌تایمز، منتقدان این برنامه معتقدند این بسته برای کمک به کشورها در گسترش صنایع صادراتی درنظر گرفته شده بود و کشورهایی همچون هند که حالا از مرحله در حال توسعه عبور کرده و وارد باشگاه نوظهورها شده‌اند، مدت‌هاست که از این برنامه سوء‌استفاده می‌کنند و قوانین مربوط به آن را زیر پا می‌گذارند، امری که دولت‌های گذشته نسبت به آن سهل‌انگار بوده‌اند. دن دی‌میکو مدیرعامل پیشین شرکت تولیدات آهن «نوکور» که مشاور تجاری ترامپ نیز هست، در این باره گفته: «دیگر هیچ چیزی در هند یا چین در حال توسعه نیست. 600 میلیون نفر در هند طبقه متوسط محسوب می‌شوند که این احتمالا حدود سه یا
چهار برابر جمعیت طبقه متوسط ماست. رسیدگی به اینکه فقر حقیقتا وجود دارد و شکی درباره آن نیست، مسوولیت دولت آنهاست و نه دولت ما.»
به گزارش خدمات تحقیقاتی کنگره که نهادی فراجناحی است، بیش از 3 هزار و 500 محصول از 120 کشور در حال توسعه تحت پوشش این توافق هستند. در سال 2016 محصولاتی به ارزش 19میلیارد دلار بدون تعرفه و تحت برنامه موسوم به «نظام عمومی مزیت‌ها» وارد امریکا شده و به گفته گروه‌های تجاری، سود حاصل از حذف تعرفه گمرکی برای واردکنندگان به 700 میلیون دلار رسیده است.
مشاوران اقتصادی ملی‌گرای ترامپ همچون دی‌میکو بر این عقیده‌اند که کشورهایی همچون هند در چندین دهه گذشته به تعهدات خود در قبال این توافقنامه عمل نکرده‌اند و دسترسی مشابهی برای شرکت‌های امریکایی فراهم نکرده‌اند. دی‌میکو گفته: «این یک خیابان یک‌طرفه است. قرار نیست این خیابان یک‌طرفه باشد.»
کورتیس الیس موسس اتحاد مشاغل امریکایی که از حامیان سرسخت سیاست‌گذاری‌های ملی‌گرایانه در زمینه اقتصاد و تجارت محسوب می‌شود، در مقاله‌یی در «بریتبارت» نوشته: «هند به هیچ‌وجه واجد شرایط نیست. به‌طور متداول مالکیت معنوی امریکا را زیر پا می‌گذارد و از طریق یک‌سری تعرفه‌های بالای گمرکی، مالیات و بروکراسی فاسد مانع از واردات امریکا به این کشور می‌شود.»
دولت ترامپ در مقایسه با دولت پیشین چندان به حمایت از نظام عمومی مزیت‌ها تمایلی ندارد و به وضوح نشان داده که ترجیح می‌دهد در این بسته اصلاحاتی صورت بگیرد. رابرت لایتزر نماینده دفتر تجاری امریکا که مسوولیت اجرای این برنامه را برعهده دارد، از هرگونه اظهارنظر در این باره خودداری کرده است.
در آن سوی ماجرا، حامیان این توافق تجاری معتقدند که نظام عمومی مزیت‌ها از طریق فراهم آوردن منابع کم‌هزینه برای تامین قطعات از خارج به‌ویژه از چین، برای تجارت‌های امریکایی سودآور است و در عین حال، تاثیر چندانی بر فضای رقابتی در میان شرکت‌های امریکایی نمی‌گذارد. در حقیقت،
19 میلیارد کالای وارد شده تحت این بسته در سال 2016، بخش خیلی کوچکی از حجم کلی واردات 2.2تریلیون دلاری امریکاست.
نظام عمومی مزیت‌ها پیش‌تر در سال 2013 منقضی شده بود. تجارت‌هایی که از آن استفاده می‌کردند مجبور شدند تا زمان تجدید آن که حدودا 2سال طول کشید، عوارض گمرکی بپردازند. حامیان این بسته گفته‌اند دولت ترامپ وعده داده که توافق را پاره کند و چندین دهه سیاست تجاری امریکا را از نو بنویسد و همین مساله موجب بی‌اعتمادی به روند تجدید آن می‌شود. کلارک پاکارد از اندیشکده
«آر-استریت» که حامی تجارت است، در این باره گفت: «متاسفانه فکر می‌کنم که دست‌کم در آینده نزدیک این لایحه در کنگره شکست خورده است. واقعا نباید مناقشه‌آمیز می‌شد، اما باتوجه به این همه حساسیت به تجارت و شرایط دولت کنونی مساله احتمالا بیش از حد لزوم دشوار خواهد شد.» جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در کنگره گفته‌اند که از این بسته تجاری حمایت می‌کنند، اما موفق نشدند در سال کنونی سرنوشت آن را معلوم کنند. کوین بردی رییس کمیته شیوه‌ها و ابزار در مجلس نمایندگان، هفته پیش دموکرات‌های سنا را متهم کرد که از نظام عمومی مزیت‌ها دفاع نکرده‌اند. سخنگوی ران وایدن دموکرات ارشد در کمیته مالی سنا که مسوولیت نظارت بر امور تجاری را برعهده دارد، این اظهارات را رد کرده و گفته جمهوری‌خواهان به‌شدت درگیر پیشبرد لایحه اصلاحات مالیاتی بودند و همین مساله مانع از رسیدگی به قانون نظام عمومی مزیت‌ها شد. سخنگوی سناتور اورین‌هچ رییس‌جمهوری‌خواه کمیته مالی سنا، گفته پس از بازگشت کنگره از تعطیلات در ماه ژانویه و «در سریع‌ترین زمان ممکن» تجدید نظام عمومی مزیت‌ها را پیگیری خواهد کرد.
ترامپ جمعه برخی مزیت‌های قائل شده از سوی دولت امریکا برای اوکراین تحت این توافق را به تعلیق درآورد به این دلیل که کی‌یف در عمل به تعهداتش در این زمینه کم‌کاری کرده بود؛ اما در عین حال برخی شرایط را برای آرژانتین تسهیل کرد. لایتزر در این باره گفته: «رییس‌جمهور ترامپ پیامی واضح ارسال کرده که امریکا به‌شدت مساله شایستگی را در دسترسی حرفه‌یی به بازار امریکا مدنظر قرار می‌دهد. دولت متعهد است که از عمل کردن دیگر کشورها به تعهدات‌شان طبق این توافق و در روابط تجاری با امریکا، اطمینان حاصل کند.»
