رفتارشناسی معاملات بورس

گروه بورس| مسعود کریمی|

 شاخص کل بورس و اوراق بهادار تهران که روز شنبه هفته گذشته در رقم 94هزارو 606واحدی قرار داشت، طی 8 روز معاملاتی و در روز سه‌شنبه هفته جاری رقم 98هزارو 152 واحدی را به خود اختصاص داد. از همین‌رو این اتفاق نشان عبور از 4 کانال با افزایشی حدود 3 هزارو 519 واحد (معادل 3.7درصد‌ رشد) را دارد. در همین حال مشاهده می‌شود که برخی معامله‌گران بازار سهام که با دید سفته‌بازی وارد جریان داد و ستد‌ها می‌شوند پس از یک رشد مقطعی اقدام به خروج از بازار و شناسایی سود می‌کنند که این عامل در جای خود که خروج نقدینگی را به همراه دارد، می‌تواند نکته‌یی برای کاهش شاخص بورس محسوب شود. از طرفی با توجه به اینکه بازار‌های جهانی از 25 دسامبر به تعطیلات کریسمس رفته‌اند و این تعطیلات تا حدود پنجم ژانویه به طول خواهد انجامید، پیش‌بینی می‌شود که روند حرکتی صنایع بورسی که تحت تاثیر پارامتر‌ها و بازار‌های جهانی قرار دارند کمی آهسته‌تر از گذشته دنبال شود. بر این اساس کاهش 207 واحدی روز گذشته بورس تهران نمی‌تواند آغازی برای روند ریزشی قیمت سهم‌ها در بازار سهام محسوب شود،

چرا که فرصت سرمایه‌گذاری در بازار همچنان وجود خواهد داشت. در عین حال «تعادل» در گفت‌وگو با 4 کارشناس بازار سرمایه به بررسی دلایل کاهش نماگر بازار با توجه به پارامتر‌‌های داخلی و جهانی، چشم‌انداز شاخص کل تا اواخر آذر ماه و عملکرد فاکتور‌های کلان داخلی و خارجی اقتصادی در روند حرکتی شرکت‌ها پرداخته است که‌‌ آن را در ادامه می‌خوانید.

 ادامه رشد معنادار

در همین رابطه، علی‌رضا کدیور کارشناس بازار سرمایه با اشاره به روند حرکتی شاخص بورس و افت دماسنج بازار در معاملات روز گذشته در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: کاهش روز گذشته بازار سهام شروعی برای ریزش بورس نیست. وی ابراز داشت: متغیر‌های تاثیر‌گذار بر روند افزایشی قیمت سهام شرکت‌ها تاکنون تغییر اساسی را تجربه‌ نکرده‌اند که بتواند این موضوع عاملی برای ریزش بازار محسوب شود. این تحلیلگر بازار سهام تصریح کرد: کاهش شاخص بورس در داد و ستد‌های روز سه‌شنبه می‌تواند به عنوان یک استراحت برای بازار تلقی شود.

 کدیور گفت: پس از یک رشد شدید برخی سرمایه‌گذاران تصمیم به شناسایی سود سهام خریداری شده طی این مدت کرده‌اند و این موضوع در نهایت باعث شده است که عرضه سهام افزایش پیدا کند و نقدینگی موجود در بازار هم نتوانسته از قیمت‌های فعلی حمایت کند. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: به‌طور کلی روند ریزشی یا استراحت مقطعی بستگی به عوامل تاثیر‌گذار در بازار طی روز‌های آینده دارد.

وی افزود: با فرض تثبیت شرایط فعلی قیمت‌ سهم‌ها خود را تا حد زیادی با متغیر‌های فعلی تطبیق داده‌اند. در صورتی که متغیر‌های فعلی تثبیت شوند احتمالا بازار رشد اندکی را تجربه کند. این در حالی است که فرض تثبیت شرایط فعلی، واقع‌بینانه نیست چرا که تمام متغیر‌های داخلی (نرخ ارز، نرخ سود بانکی، وضعیت اقتصاد داخلی در سطح کلان) و خارجی (قیمت‌های جهانی، مناسبات بین‌المللی و...) نوساناتی را تجربه می‌کنند. علی‌رضا کدیور عنوان کرد: بازار وارد یک فاز استراحت شده است برای اینکه بتواند رشد معناداری داشته باشد ‌باید متغیر‌های تاثیرگذار در بازار در جهتی مثبت حرکت کنند در غیر این صورت رشد شدید قیمت‌ها در بازار دور از انتظار خواهد بود.

 فرصت سرمایه‌گذاری

در سویی دیگر، مهدی طحانی تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص روند روز گذشته بورس و کاهش نماگر بازار سهام در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: به‌طور کلی بازار سرمایه دارای ماهیت نوسانی است و نمی‌توان هر روز انتظار روند صعودی یا نزولی آن را داشت. وی خاطرنشان کرد: بازار سهام چند سالی را کم نوسان و تا حدودی رکودی سپری کرد و تقریبا حدود 6 الی 7 ماهی است که به واسطه افزایش قیمت کالاهای جهانی، افزایش نرخ برابری دلار به ریال و همچنین کاهش سود سپرده‌های بانکی بازار سرمایه تغییر روند داده است. این تحلیلگر بازار سرمایه ابراز داشت: در حال حاضر بازار‌های جهانی به دلیل اینکه در کریسمس قرار داریم، بسته هستند و به دلیل اینکه سهم‌های بزرگ بازار در گروه‌های فلز، پالایش و بعضا در کانه‌های فلزی بیش از 60 الی 70 درصد رشد را در مقطعی 6 ماهه تجربه کرده‌اند در نتیجه طبیعی به نظر می‌رسد که برخی سرمایه‌گذاران ذخیره کردن سود را به نگهداری سهام ترجیح‌ دهند. در چنین شرایطی عده‌یی دیگر هم اقدام به خرید سهام در بازار می‌کنند.

مهدی طحانی ابراز داشت: پایداری سود شرکت‌ها منوط به این است که قیمت‌های جهانی همچنان پایدار بمانند. به هر حال قیمت‌های جهانی در 6 ماهه دوم سال 2017 بیلت، مس، روی و تاحدودی نفت رشد‌های بسیار مناسبی را تجربه کردند. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در ادامه باید دید که آیا در سال 2018 هم چشم‌انداز به‌ آن ترتیبی است که همچنان بیلت جهانی بتواند بیش از 450 دلار، مس نزدیک به 7 هزار دلار و روی بیش از 3 هزار دلار ایستادگی کند یا خیر. وی اذعان داشت: در صورتی که جواب این سوال مثبت باشد، قیمت‌های فعلی صرفا استراحت تلقی می‌شوند و دوباره پس از چند روز دست به دست شدن سهام و ورود سرمایه‌گذاران جدید و با انرژی دوباره می‌تواند روند بازار صعودی شود.

این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: اما در صورتی که قیمت‌های جهانی نه به ‌شدت سال‌های 2007 و 2008 که بازار‌های جهانی به هم ریخت، بلکه با شدت کمتر، شاید با کاهش 10درصدی قیمت‌های جهانی واکنش بازار سرمایه بیش از 20 درصد منفی خواهد بود. مهدی طحانی بیان کرد: بر این اساس سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند که بازار‌های جهانی در بازار سرمایه ایران نقش پررنگی دارند و نوسانات بازار‌ها روی سودآوری شرکت‌ها و به تناسب آن در قیمت سهام تاثیر زیادی خواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: برخی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با توجه به اینکه شاخص‌ها صعودی شدند بر این باورند که هنوز سبد سهام آنها رشد قابل توجهی را به خود اختصاص نداده و این نکته کاملا درست است، چرا که حدود 4 صنعت (فلز، کانه‌های فلزی، پالایش و پتروشیمی) در بازار سرمایه رشد کرده‌اند. از همین رو مابقی صنایع رشد محسوسی را تجربه نکرده‌اند. بر این اساس، این‌گونه نیست که 4 صنعت منفی ‌شوند و بقیه صنایع جایی برای رشد ندارند. وی گفت: در حال حاضر بازار سرمایه حدود 36 صنعت دیگر فرصت برای سرمایه‌گذاری و رشد دارد. اما در 4 صنعت مذکور که شاخص‌ساز هم هستند، خوشبختانه یا متاسفانه روند بازار‌های جهانی و بررسی آن برای سرمایه‌گذاران این صنایع نقش کلیدی دارد. مهدی طحانی اذعان داشت: با توجه به پارامتر‌های مذکور استراحت بازار مقطعی پیش‌بینی می‌شود.

 عبور از سقف 100 هزار واحدی تا اواخر آذر

افزون بر این، رضا زنگنه دیگر کارشناس بازار سرمایه درباره استراحت مقطعی یا روند ریزشی بازار سهام در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار داشت: کاهش نماگر بورس طی روز گذشته را نمی‌توان شروعی برای یک ریزش در بازار درنظر گرفت چراکه در هر روند صعودی هر روز سهم‌ها رشد پیدا نمی‌کنند و قیمت سهام ذاتا نوسان دارد. وی ابراز داشت: به‌طور طبیعی زمانی که سهم‌ها در یک مقطعی رشد کرده، افرادی که با دید کوتاه‌مدت در بازار فعالیت می‌کنند اقدام به شناسایی سود می‌کنند. این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان کرد: تا زمانی که قیمت‌های جهانی (محصولات پتروشیمی، فلزات اساسی و...) با بازار سرمایه همراهی می‌کنند بورس کشور دچار افت شدید نخواهد شد. رضا زنگنه تصریح کرد: کاهش شاخص بورس نشان از یک استراحت مقطعی دارد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در صنعت پالایشگاهی باتوجه به تغییرات قیمت نفت، معاملات صورت می‌گیرد این در حالی است که در صنعت فلزات اساسی مانند فولاد مبارکه، ملی مس یا سایر فولادی‌ها تحت‌تاثیر قیمت‌های جهانی قرار دارند. از طرفی صنایع معدنی همانند چادرملو، گل‌گهر و کالسیمین هم از این قاعده مستثنا نخواهند بود. وی بیان کرد: به‌طور کلی برخی شرکت‌ها وزن قابل‌توجهی در شاخص دارند و این عامل نشان دهنده این موضوع است که شاخص ملاک درستی برای تصمیم‌گیری سهامداران نیست. رضا زنگنه اذعان داشت: در صورت همراهی قیمت‌های جهانی عبور از سقف 100 هزار واحدی تا اواخر آذر ماه به سادگی میسر خواهد بود. این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید کرد: در شرایط فعلی همچنان «P/E» بازار سرمایه خیلی بالا نیست و برخی شرکت‌‌های فعال در بورس کشور همانند فولادی‌ها، پالایشگاهی‌ها، معدنی‌ها و... تعدیل مثبت به بازار داده‌اند و همچنان تعدیل مثبت خواهند داد. وی اظهار داشت: قسمت عمده رشد فعلی با دلایل بنیادی همراه است و هیچ‌گونه جای نگرانی نیست. این درحالی است که رشد حبابی به هیچ عنوان در بازار سهام وجود ندارد.

 استراحت مقطعی بازار

علاوه بر این، سیدیاسر شریعت تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند بازار طی روز گذشته و چشم‌انداز آن نیز در گفت‌وگو با «تعادل» اذعان داشت: پس از رشد قابل‌توجه حدود 30درصدی در گروه‌های بزرگ بازار (مخصوصا گروه‌های معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشگاهی) که با دلار رابطه مستقمی داشته‌اند طبیعی به نظر می‌رسد که سهام این گروه‌ها یک استراحت مقطعی داشته باشند. وی خاطرنشان کرد: برای اینکه به این نتیجه برسیم کاهش روز گذشته شاخص بازار آغازی برای یک روند ریزشی است یا به‌عنوان یک استراحت مقطعی در بازار تلقی می‌شود به‌طور قطع نمی‌توان چنین موضوعی را پیش‌بینی کرد.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: روند عرضه و تقاضا در روز‌های آتی و روند معاملات به‌خصوص در سهم‌های اصلی و لیدر‌ها از نکات مهم برای پیش‌بینی بازار محسوب می‌شود. سیدیاسر شریعت اذعان داشت: باید دید که فاکتور‌های محیطی (نرخ ارز، وضعیت اقتصادی و...) که به‌طور مستقیم در درآمد‌ها و هزینه‌های شرکت‌ها تاثیرگذارند به چه سمتی حرکت خواهند کرد. این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: بعید به نظر می‌رسد سهم‌هایی که اکثر رشد زیادی را تجربه کرده‌اند، روند ریزشی به خود بگیرند مگر اینکه تغییری در متغیر‌های اقتصادی به وجود آید و قیمت‌های جهانی دچار افت شوند. وی اظهار داشت: بورس همراه با پارامتر‌های بنیادی افزایش پیدا خواهد کرد این در حالی است که با افزایش قیمت ارز هم برخی صنایع منتفع خواهند شد.

مروری بر آمار معاملات دیروز

در داد و ستدهای روز گذشته بورس تهران سرمایه‌گذاران بیش از یک میلیارد و 46 میلیون برگه سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی را دست به دست کردند. به گزارش سنا، بورس تهران روز گذشته شاهد داد و ستد یک میلیارد و 46 میلیون برگه سهم، حق تقدم و سایر دارایی‌های مالی بود.

ارزش معاملات روز سه‌شنبه به بیش از 2 هزار و 620 میلیارد ریال رسید و در 122 هزار نوبت معاملاتی انجام شد. همچنین روز گذشته شاخص بورس پس از رشد چند روزه تصمیم به استراحت گرفت. این متغیر 207 واحد افت کرد و به رقم 98 هزار و 150 واحد رسید. افزون بر این، شاخص بازار اول هم روز گذشته 634 واحد افت کرد اما شاخص بازار دوم 212 واحد صعودی شد. علاوه بر این، نمادهای صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس و تاپیکو بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند و مانع افت بیشتر آن شدند. در مقابل نمادهای ملی مس، سرمایه‌گذاری معادن و فلزات، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت تهران و گسترش نفت و گاز پارسیان با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص افت این متغیر را رقم زدند. در بازار روز گذشته گروه‌های شیمیایی، اداره بازارهای مالی و خودرو با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفت. براساس این گزارش صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای سیمان بهبهان، کاشی الوند، تامین سرمایه امید، صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، داروسازی کوثر، تولیدی شیشه رازی و سرمایه‌گذاری مسکن بود. در مقابل نمادهای پیاذر، نفت بهران، فرآوری مواد معدنی، سیمان هگمتان، مس شهید باهنر، سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و نورد آلومینیوم با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند. همچنین روزگذشته سرمایه‌گذاران بورسی برای خرید سهام تامین سرمایه امید، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، واحدهای صندوق امین یکم، واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، اوراق مشارکت شهرداری تهران، اوراق مشارکت شهرداری مشهد و سهام کاشی الوند بیشترین تقاضا و طولانی‌ترین صف‌های خرید را ثبت کردند. در مقابل سهام پارس دارو، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت شهرداری تهران، اوراق مشارکت شهرداری مشهد، سهام سیمان اصفهان و اوراق صکوک سایپا بیشترین عرضه‌ها و طولانی‌ترین صف‌های فروش را داشتند. در پایان معاملات روزگذشته ماشین‌سازی اراک با معامله 151 میلیون حجم بیشترین حجم معاملات و صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با معامله 291میلیارد ریال بیشترین ارزش معاملات را داشتند.