کاهش سپرده‌گذاری بعد از کاهش نرخ سود
با وجود اینکه در آستانه کاهش نرخ سود بانکی در شهریور ماه بانک‌ها دست به انتقال سپرده‌های کوتاه‌مدت به بلندمدت برای ماندگاری سپرده‌ها زدند، اما باز هم بعد از این تغییر از میزان رشد سپرده‌های مدت‌دار بانکی کاسته شده است، به‌طوری که بعد از کاهش نرخ سود رشد سپرده‌گذاری مدت‌دار تا ۸۰۰۰ میلیارد تومان کاهش دارد.
به گزارش ایسنا، در شهریورماه سال جاری بانک‌ها مکلف شدند تا سود سپرده را به‌طور یکدست برای سرمایه‌گذاری مدت‌دار به ۱۵درصد کاهش دهند و برای کوتاه‌مدت حداکثر ۱۰درصد تعیین کنند. تا پیش از این با وجود اینکه در سال گذشته این دو نرخ در شورای پول و اعتبار تصویب و بانک‌ها ملزم به اجرا بودند، انحرافاتی داشته و اغلب سودهای سپرده‌های کوتاه‌مدت با نرخ‌های بالا و گاهی تا ۲۳درصد برای روزشمار تعیین می‌شد. البته سپرده‌های مدت‌دار هم دست‌کمی نداشت و اغلب نرخ به بیش از ۱۸ تا ۲۰درصد می‌رسید.
بر این اساس با توجه به اینکه با دستورالعمل هشت‌بندی بانک مرکزی بانک‌ها باید از ۱۱ شهریورماه نرخ سود را به‌طور یکدست کاهش داده و حساب‌های جدید را براساس بخشنامه باز می‌کردند، جریانی اتفاق افتاد که موجب انتقال حساب‌های کوتاه‌مدت به بلندمدت شد. بانک مرکزی حدود ۱۰ روز قبل از اجرایی شدن بخشنامه آن را اعلام کرد و مردم در جریان تغییرات پیش‌رو قرار گرفتند، در این فاصله بانک‌ها هم دست به جابه‌جایی حساب‌ها زدند و به ویژه در بانک‌های خصوصی عمده حساب‌های کوتاه‌مدت مشتریان را به حساب‌های بلندمدت منتقل کردند، دلیل هم این بود که در حساب‌های کوتاه‌مدت باید نرخ سود از ارقامی که گاهی بالای ۲۰درصد بود به حداکثر ۱۰درصد کاهش می‌یافت که در این حالت ممکن بود با کاهش سود جابه‌جایی سپرده انجام شود. از سویی امکان واریز یا برداشت به حساب‌های مدت‌دار قبلی که سودهای بالایی در آن قرار داشت بعد از اجرایی‌شدن بخشنامه دیگر وجود نداشت.
از این‌رو بانک‌ها برای نگهداشت منابع گاهی با اطلاع یا در مواردی بدون اطلاع مشتری حساب‌های کوتاه‌مدت را به بلندمدت تغییر دادند که این خود عاملی شد برای جابه‌جایی سپرده‌ها در بانک‌ها.
با وجود این اقدام و جابه‌جایی ۱۰درصدی که در حساب سپرده رخ داد ولی ترازنامه مالی بانک‌ها در مهرماه قابل تامل است. آمارها نشان می‌دهد حجم سرمایه‌گذاری مدت‌دار شبکه بانکی در پایان مهرماه حدود ۱۱۵۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافته که در مقایسه با اسفندماه سال گذشته تا ۱۴۰ هزار میلیارد تومان رشد دارد و نشان‌دهنده افزایش 13.8 درصدی در این مدت است، در حالی که حجم سپرده‌های مدت‌دار در مهرماه سال ۱۳۹۵ در مقایسه با اسفندماه سال قبل از آن حدود 12.8درصد افزایش داشت.
در سویی دیگر جریان تغییر سپرده‌های مدت‌دار در فاصله تیرماه تا مرداد که هنوز سود سپرده کاهش نیافته و همچنین مردادماه تا شهریور و مهرماه که تغییر سود اتفاق می‌افتد، قابل تامل است. حجم سپرده‌های مدت‌دار از حدود ۱۰۹۲ هزار میلیارد در تیرماه به ۱۱۱۸ هزار میلیارد تومان در مردادماه می‌رسد که حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان رشد دارد، ولی از مردادماه تا پایان شهریورماه که سود کاهش دارد حجم سپرده‌های مدت‌دار هم به ۱۱۳۶ هزار میلیارد تومان می‌رسد که رشد ۱۸ هزار میلیاردی را نشان می‌دهد.در ادامه نیز در پایان مهرماه حجم سپرده‌های مدت‌دار به ۱۱۵۲ هزار میلیارد تومان افزایش دارد که نشان‌دهنده رشد ۱۶ هزار میلیاردی است، ولی باز هم نسبت به ماه قبل میزان سپرده‌گذاری کاهش دارد.
این تغییرات با اینکه حاکی از کاهش رشد سپرده‌گذاری مدت‌دار است نمی‌تواند به معنی خروج بخش زیادی از سپرده‌های بانکی و کاهش سپرده‌ها باشد، بلکه اگر خروجی هم اتفاق افتاده تا حدی با اقدام قبلی بانک‌ها برای جابه‌جایی حساب‌ها پوشش داده شده است هر چند که نتوانسته کاهش آن را کاملا جبران کند.
با این حال فعلا نرخ سود در بانک‌ها برای سود سپرده حدود ۱۵درصد با انحراف کمتری در حال اجراست و از سوی دیگر بانک مرکزی اخیرا در بخشنامه‌یی به بانک‌ها اعلام کرد که گشایش حساب‌های کوتاه‌مدت (3، 6 و ۹ماهه) تا پایان سال جاری ممنوع خواهد بود که این موضوع بار دیگر می‌تواند موجب حرکت سپرده‌گذاری به سمت حساب‌های بلندمدت یکساله شود.
