بازار مسکن به‌زودی عادی می‌شود
سیامک الهی‌فر
بعد از وقوع زلزله تعدادی از دوستان و همسایگان در ارتباط با استحکام بناهایی که در آنها زندگی می‌کردند، کنجکاوانه پرسش‌هایی می‌پرسیدند. پرسش‌هایی مانند اینکه: آیا ساختمان محل سکونت ما مقاوم است؟ به نظر شما در برابر زلزله چند ریشتری مقاومت می‌کند؟ امشب را در این ساختمان بگذرانیم یا خارج از آن به سر ببریم؟ آیا در صورت وقوع زلزله و خسارت فراوان امکان امدادرسانی به این محله در اسرع وقت وجود دارد؟
آیا این منطقه به شریان‌های خروجی اصلی شهر دسترسی دارد؟ حتی برخی سوال می‌کردند که آیا ساختمان‌های مجاور منازلشان از استحکام کافی برخوردار است که مبادا در صورت وقوع زلزله منجر به آسیب و خسارت به ساختمان آنها شود. این سوالات تا جایی پیش رفت که حتی در چند مورد مستاجران برخی از ساختمان‌ها پرسش‌هایی در ارتباط با استحکام محل سکونت خود و ضرورت نقل و انتقال به مکان مستحکم‌تر مطرح می‌کردند؟ و...
در هر صورت، پاسخ به این سوالات و دغدغه‌ها می‌تواند از جنبه‌های مختلف کیفیت بنا از نظر کنترل‌ها و نظارت‌های مهندسی، صلاحیت سازندگان آن و نوع مصالح به کار رفته در آن، موقعیت قرارگیری آن در بافت شهری، سال احداث و بسیاری از موارد دیگر بسته به طرز فکر مردم و روش مدیریت کلان بازار املاک در پی داشته باشد. در برخی موارد با اندکی تغییرات امکان مقاوم‌سازی برخی از ساختمان‌ها میسر می‌شود و در برخی موارد بعضا هزینه‌های نوسازی با هزینه‌های مقاوم‌سازی رقابت می‌کند. موارد فوق را از این باب گفتم که فاکتورهای عمومی اثرگذار در سکونت در ساختمان از نظر مردم را با دقت بیشتری مرور کنیم. در این صورت ملاحظه می‌شود که با لحاظ نگاه کارشناسی یک ساختمان پیش از خرید آن تا حدودی می‌توان ساختمان مناسب از نظر استحکام و موقعیت قرارگیری در بافت شهری برای سکونت را از یک ساختمان نامناسب تشخیص داد. اما نکته مهم آن است که این کارشناسی معمولا قربانی ظاهر ساختمان، بودجه خریدار و تسهیلات مالی موجود و از همه مهم‌تر فراموشی بعد از وقوع چنین رخدادهایی می‌شود. در این ارتباط می‌توان به زلزله‌های به وقوع پیوسته در سال‌های گذشته اشاره کرد. زلزله‌هایی نظیر بویین‌زهرا، رودبار و بم که به دلیل فرهنگ شفاهی حاکم در جامعه بعد از مدتی به دست فراموشی سپرده شده و مردم مجددا به سبک و سیاق گذشته نسبت به سکونت در ساختمان‌هایی که در بسیاری مواردی حتی نسبت به ساختمان‌های پیش از زلزله به اصطلاح مقاوم‌تر نبودند، سکونت گزیدند. بنابراین با در نظر گرفتن دغدغه‌های مردم، استیلای فرهنگ شفاهی در جامعه و علم به این مهم که در کوتاه‌مدت تغییر وضعیتی در رویه‌های ساخت‌وساز در تهران یا سایر شهرهایی که سایه زلزله بر سر آنهاست روی نخواهد داد، می‌توان نتیجه گرفت که تاثیر زلزله بر بازار مسکن کوتاه‌مدت و محدود کاهش روند خرید و فروش و متعاقب آن کاهش اندک قیمت‌ها در یک یا دو ماه آتی باشد و به زودی بازار مسکن مجددا به شرایط پیش از زلزله بازخواهد گشت.
