مقاومت بازارها در برابر بحران‌های سیاسی
گروه جهان
بازارهای نوظهور با بحران‌های سیاسی بیگانه نیستند؛ برای نمونه در سال 2017 میلادی آفریقای‌جنوبی با اتهامات و اعلان جرم‌ها، برزیل با رسوایی فساد در میان مقامات سیاسی و قطر با بحران دیپلماتیک ناشی از اختلاف با عربستان و دیگر کشورهای عربی منطقه، درگیر بودند. نقطه مشترک در همه این اتفاقات مقاومت بازارها در برابر تحولات و ناآرامی‌های سیاسی بود و فرصت‌های خریدی که این فجایع سیاسی برای سرمایه‌گذاران فراهم آوردند. ناآرامی ناشی از این شوک‌ها در بازار و فروش‌های ناگهانی سهام تقریبا در همه موارد بیش از چند روز، چند هفته یا نهایتا چند ماه دوام نیاورد. بلومبرگ در گزارشی به بررسی قابل‌توجه‌ترین اتفاقات سال 2017 پرداخت که دست‌کم در چند سال آینده به‌عنوان درسی مهم از آنها یاد خواهد شد:
برزیل| گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه شواهد جدیدی در پرونده گسترده فساد در این کشور و اتهام پرداخت حق‌السکوت به مقامات رده بالا یافت شده است؛ این رسوایی که پای میشل تمر رییس‌جمهوری برزیل نیز در آنها گیر است، به نوسان در بازارهای سهام برزیل منجر شد. انتشار نوار مکالمات تمر در این زمینه در ماه مه گذشته به سقوط ناگهانی ارزش سهام‌های این کشور انجامید. اما سرمایه‌گذارانی که در چند روز اول پس از بحران سیاسی دوام آوردند و سهام‌های خود را نفروختند، با افزایش قابل‌توجه ارزش شاخص سهام «آی‌بووسپا» سود خوبی کردند. شاخص سهام برزیل از آن زمان با اندک نوسانی، سیر صعودی داشته است. همانند شاخص سهام برزیل، تمر نیز سقوط نکرد؛ اگرچه میزان محبوبیت او در ماه دسامبر تنها 6 درصد بود.
پرو| ارزش «سُل» که ارز رایج در پرو است در ماه دسامبر به کمترین سطح در 10 ماه سقوط کرد. این زمانی بود که روابط رییس‌جمهوری پدرو پابلو کوژینسکی با شرکت‌هایی که از «اودبرشت» برزیل پول گرفته بودند، افشا شد و قانون‌گذاران اپوزیسیون برای استیضاح کوژینسکی تلاش کردند. شرکت عمرانی اودبرشت برزیل چندی پیش اطلاعاتی را درباره پرداخت رشوه به مقامات ارشد امریکای‌لاتین در ازای دریافت پروژه‌های دولتی فاش کرد و پیگیری اتهامات مطرح شده در بسیاری از کشورهای منطقه همچنان ادامه دارد. قانون‌گذاران مخالف که در پی افشای روابط کوژینسکی با اودبرشت، کناره‌گیری وی را خواستار بودند، شکست خوردند و تلاش‌های آنها برای استیضاح رییس‌جمهوری نیز به جایی نرسید. ارزش ارز سُل اکنون به بالاترین سطح در دو سال گذشته نزدیک است.
قطر| اختلاف میان قطر با یک اتحاد چهار کشوری به رهبری عربستان‌سعودی در ماه ژوئن گذشته شوک شدیدی برای بازارها بود. کشورهای عربی منطقه به رهبری عربستان‌سعودی قطر را به‌دلیل رابطه نزدیکش با ایران تحریم کردند. در چند ماه پس از این اتفاق، ارزش اوراق قرضه قطر با سررسید در سال 2026 به پایین‌ترین سطح سقوط کرد. اما تا ماه سپتامبر بیشتر این خسارت‌ها جبران شده بودند و در حالی که دشمنی عربستان با ایران عمیق‌تر می‌شد، دارایی‌های قطر در ماه نوامبر ارزش خود را بازیافتند و از آن زمان به بعد روند خوبی دارند.
روسیه| بسیاری پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 امریکا را درمان نهایی همه دشمنی‌ها و تحریم‌ها علیه روسیه می‌دانستند. اما پس از گذشت تنها چند ماه از ورود ترامپ به کاخ سفید، تنش‌ها بین واشنگتن و مسکو افزایش یافت؛ امریکا به پایگاه هوایی نیروهای روسیه در سوریه حمله موشکی کرد و اگرچه نیروهای روس در پایگاه حضور نداشتند، اما مسکو این حمله را «نقض قوانین بین‌الملل» خواند. اگرچه آن زمان شاخص سهام روسیه سقوط کرد، اما ارزش آن در نیمه دوم سال آن‌قدر افزایش یافت که زیان‌ها را تمام و کمال جبران کرد. در حال حاضر ارزش شاخص سهام روسیه به بالاترین سطح در یک سال گذشته رسیده است.
آفریقای‌جنوبی| پس از اینکه حزب اتحاد دموکراتیک آفریقای‌جنوبی اتهاماتی را مطرح و علیه جاکوب زوما رییس‌جمهوری این کشور و اعضای خانواده گوپتا اعلان جرم کرد، ارزش سهام طی چند هفته بیش از 6 درصد سقوط کرد؛ خانواده گوپتا یکی از خانواده‌های تاجر در آفریقای‌جنوبی هستند و طبق اتهامات مطرح شده، از قدرت و ارتباطات خود با دولت برای اعمال نفوذ در انتخاب وزرای کابینه استفاده کرده است. اتهامات در این زمینه به جایی نرسیدند و تلاش‌ها برای برکناری زوما شکست خورد و ارزش سهام بار دیگر افزایش یافت. پیروزی سیریل راماسوفا معاون رییس‌جمهوری در انتخابات ریاست کنگره ملی آفریقا در ماه دسامبر با هجوم سرمایه‌گذاران به سمت سهام‌های آفریقای‌جنوبی همراه شد و ارزش همه سهام‌ها در شاخص «فوتسی/جی‌اس‌ای» آفریقای‌جنوبی پس از این انتخابات 1.6 درصد افزایش یافت.
کره‌جنوبی| بازارهای سهام کره‌جنوبی از ماه مارس گذشته، در میانه تحقیقات درباره فساد مقامات رده بالا که به استیضاح پارک گئون‌های رییس‌جمهوری این کشور منجر شد، زمانی را به جشن گرفتن گذراندند. ارزش شاخص سهام کره‌جنوبی از زمان انتخابات ریاست‌جمهوری تاکنون 31 درصد رشد داشته است و چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا اکنون در صف اول پیشرفت تجاری در جهان قرار دارد.
ونزوئلا| نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری ونزوئلا اوایل ماه نوامبر اجرای طرح تغییر جدول زمانبندی پرداخت بدهی‌ها را خواستار شد که این مساله با فروش ناگهانی اوراق قرضه این کشور همراه شد چراکه سرمایه‌گذاران نگران بودند دولت مادورو دیگر قادر به پرداخت بدهی‌هایش نباشد. همچنین این مساله نگران‌کننده وجود داشت که تحریم‌های امریکا علیه ونزوئلا مذاکرات بر سر بازپرداخت بدهی‌ها را پیچیده می‌ساخت. اما چند روز بعد، اوراق قرضه ونزوئلا با سررسید در سال 2020 ارزش از دست رفته خود را بازیافت.
