توزیع ارز مداخله‌ای در بلندمدت امکان‌پذیر نیست
کاظم دوست‌حسینی عضو سابق هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و ایران با بیان اینکه افزایش نرخ دلار در کشور‌های وارد‌کننده‌یی که درآمد ارزی کافی ندارند اتفاق می‌افتد و این افزایش اثرات تورمی در اقتصاد دارد، اظهار کرد: با افزایش قیمت ارز کشور‌هایی که عمده کالای مصرفی آن وارداتی است، با افزایش فزاینده‌یی در قیمت سبد کالای مصرف‌کننده مواجه و قدرت خرید مردم کاهش محسوسی پیدا خواهد کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تاثیر درآمد سرانه در افزایش قیمت ارز، بیان کرد: این افزایش قیمت برای کشور‌هایی که درآمد سرانه آنها بالاست اثرات تورمی متفاوتی دارد، مانند کشور روسیه که بسیاری از کالا‌های مصرفی آن وارداتی است؛ اما به واسطه درآمد بالا توانسته قدرت خرید مردم را حفظ کند؛ بنابراین دولت‌ها به خصوص با درآمد ارزی بالایی که دارند، می‌توانند بازار را کنترل و با افزایش درآمد سرانه، آثار احتمالی تورم ناشی از ارز را با افزایش درآمد و قدرت خرید مردم خنثی کنند.
وی گفت: اگر میزان صادرات نتواند ارز مورد نیاز واردات و مصارف دیگر ارزی را تامین کند، افزایش نرخ ارز و تورم رخ خواهد داد؛ لذا با پیشی گرفتن واردات از صادرات، نظیر وضعیتی که امسال اتفاق افتاده، تراز بازرگانی کشور منفی می‌شود و این کسری باعث افزایش قیمت ارز در کشور می‌شود.
دوست‌حسینی با بیان اینکه نرخ ارز در کشور طی چهار دهه گذشته همواره افزایش داشته است، تصریح کرد: نوسان قیمت ارز به معنی افزایش و کاهش در کشور کمتر رخ داده و بازار ارز تقریبا همیشه سیر صعودی داشته است. با توجه به درآمد محدود ارزی کشور، دولت باید افزون بر عرضه ارز مداخله‌ای، تدابیر ویژه‌یی نیز اتخاذ کند تا تقاضای ارز را محدود و بتواند قیمت ارز را کنترل کند و تورم ناشی از آن اقشار آسیب پذیر را دچار مشکل نکند.
عضو سابق هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با اشاره به ناآرامی‌های اخیر و تاثیر آن در رفتار اقتصادی مردم، تصریح کرد: افزایش قیمت دلار و سکه در چند روز گذشته ناشی از نگرانی مردم از ناآرامی‌های اخیر و آینده سیاسی کشور است که برای ثبیت سرمایه و دارایی‌هایشان تمایل به تبدیل آن به کالای با ارزشی مانند سکه و ارز هستند. وی با بیان اینکه ذخیره‌سازی و خروج سرمایه به صورت ارز، باعث عدم گردش آن و رکود در اقتصاد کشور می‌شود، اذعان کرد: با افزایش تقاضا برای دلار و سکه در بازار و کمبود آن قیمت‌ها شتاب افزاینده بیشتری خواهد گرفت و با بلوکه شدن سرمایه مردم به صورت ارز و سکه، رکود در بازار به خصوص بازار بورس و مسکن را شاهد خواهیم بود، چرا که میزان تقاضا در این دو حوزه کاهش خواهد یافت. دوست‌حسینی با اشاره به نقش بانک مرکزی در کاهش درخواست برای ارز و سکه، یادآور شد: بانک مرکزی می‌تواند با فراهم آوردن شرایط، باز کردن حساب ارزی و حساب سپرده طلا یا سکه برای مردم درخواست ارز و طلا را به شکل فیزیکی کاهش دهد و نیز سرمایه‌های مردمی را برای استفاده در بخش‌های مختلف اقتصادی در اختیار بگیرد. وی با بیان اینکه دولت در بلندمدت برای تامین مصارف ارزی کشور به مشکل برمی‌خورد، اظهار کرد: متاسفانه دولت و بانک مرکزی برای کنترل قیمت ارز صرفا اقدام به توزیع بیشتر ارز مداخله‌یی در بازار می‌کنند که شاید در کوتاه‌مدت جواب دهد، اما به دلیل کمبود منابع ارزی کشور در بلندمدت امکان پذیر نیست. بسیاری از وام‌های ریالی کلان که بانک‌ها به مشتریان و متقاضیان برای واردات می‌دهند در بازار آزاد تبدیل به ارز می‌شود که حجم تقاضای خرید ارز در بازار آزاد را زیاد می‌کند. دوست‌حسینی در پایان با بیان اینکه همه می‌دانند دو نرخی بودن نرخ ارز باعث رانت و فساد اقتصادی می‌شود، گفت: ارز مبادلاتی اگر حذف نشود باعث ایجاد رانت اقتصادی برای استفاده‌کنندگان از آن می‌شود. وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر ارز مبادلاتی برای کالا‌های گروه یک و دو که عمدتا مربوط به دارو و کالا‌های اصلی مورد نیاز مردم است تخصیص داده می‌شود، دولت می‌تواند با حذف این ارز، کمک خود را به صورت شفاف و با استفاده از منابع حاصل از فروش ارز آزاد به صورت یارانه در اختیار وارد‌کنندگان واقعی این کالا‌ها قرار دهد و مازاد نرخ ارز آزاد نسبت به ارز دولتی را به مصرف دهک‌های پایین جامعه برساند.
