نباید در مبارزه با خشکسالی تسلیم شویم
هماهنگ‌کننده سازمان ملل در تهران، ایرانیان را مردمی قدرتمند توصیف کرد که می‌توانند در آینده بشریت نقش مهمی ایفا کنند و گفت: من در حالی کشور شما را ترک می‌کنم که فرهنگ، تاریخ غنی و زبان شما همیشه با من خواهد بود؛ ایران بخش خیلی بزرگی از قلب من است.
ماموریت دیپلماتیک «گری لوئیس» به عنوان هماهنگ‌کننده سازمان ملل در تهران پس از پنج سال (از سال 2013 میلادی) پایان یافته است و او در ماموریتی جدید، به زودی راهی نایروبی پایتخت کنیا خواهد شد.
گری لوئیس در گفت‌وگو با ایرنا به تاثیرات عمیقی که در مدت پنج سال فعالیت خود از ایران و ایرانی‌ها پذیرفته است، اشاره کرد و گفت: من اعتقاد دارم مردم ایران قدرت این را دارند و خواهند توانست در آینده بشریت نقش خیلی مهمی ایفا کنند.
هماهنگ‌کننده سازمان ملل در تهران با بیان اینکه فرهنگ، تاریخ، معماری، ایرانشناسی و ادبیات شما همیشه با من و بخشی از من خواهد بود، گفت: مردم ایران از آخرین اخبار تکنولوژی آگاه هستند و به نوعی مجنون تکنولوژی هستند؛ ایران همانطور که خیلی از افراد قبل از من را تحت تاثیر قرار داده من را هم به‌شدت جذب کرده و تحت تاثیر خود قرار داده است.
گری لوئیس بر این باور است مقامات ارشد ایران برخلاف خیلی از رهبران و روسای کشورهایی که هیچ ایده‌یی از اتفاقات دنیا ندارند خیلی خوب از ریشه مشکلات آگاه هستند و می‌دانند چه کارهایی باید انجام دهند و از افتخارات اوست که با این افراد کار کرده است.
لوئیس با بیان اینکه در خلال 15 سال گذشته تلاش کردیم دریاچه ارومیه را نجات دهیم، گفت: اگر امیدی به احیای ارومیه، بختگان، هامون و شادگان وجود نداشت من پنج سال در ایران نمی‌ماندم و وقت خودم را صرف این کار نمی‌کردم.
نماینده سازمان ملل در تهران معتقد است که همه باید در حالت آماده به جنگ باشیم تا بتوانیم مشکلات محیط زیست را حل کنیم؛ وی تاکید کرد که الان وقت آن نیست که در مبارزه با خشکسالی تسلیم شویم.
بخش اعظم فعالیت‌های شما در ایران بر محیط زیست آب و متمرکز شده بود و این باعث شد فعالیت‌های شما در حوزه‌های دیگردیده نشود به عنوان سوال نخست درباره این فعالیت‌ها از جمله توسعه انسانی توضیح دهید و بفرمایید چه فعالیت‌هایی در این سال‌ها داشتید؟
ایران در حوزه توسعه انسانی در پنج سال گذشته پیشرفت‌های زیادی کرده است. عدم پیشرفت‌ها به دلیل تحریم‌هایی بود که روی ایران اعمال شده بود. بعد از برجام خیلی از تحریم‌ها برداشته شد و در عین حال خیلی از تحریم‌ها هم باقی ماند.
با توجه به تمام اینها ایران رشد چشمگیری در بخش‌های توسعه‌یی داشته است. بخشی از کارهای سازمان ملل مسائل محیط زیست است اما تنها محیط زیست نیست. ما به دولت ایران در زمینه مراقبت‌های پله‌یی در بهداشت و درمان کمک می‌کنیم. همچنین به دولت کمک می‌کنیم اقتصاد سبز را بیشتر ترویج کند یا در زمینه مقابله با مواد مخدر و آموزش و سلامت پناهندگانی که سی تا چهل سال است مهمان کشور شما هستند کمک می‌کنیم. کارهایی که در ایران انجام شد و من در واقع صدای سازمان ملل بودم حاصل تلاش 430 کارمند سازمان ملل هست که بیشتر در تهران و در شهرهای دیگر حضور دارند. ضمن اینکه 90درصد کارمندان دفتر سازمان ملل در اینجا ایرانی هستند.
با این حال تلاش‌ها و فعالیت‌های شما در حوزه محیط زیست برجسته شد بطوری که شما در ایران به نوعی به عنوان کارشناس محیط زیست و آب شناخته شدید. آیا علاقه شخصی شما به محیط زیست بود یا دلایل دیگری هم وجود داشت؟
این موضوع اهمیت شخصی بسیار بالایی برای من دارد به چند دلیل؛ جدا از اینکه علاقه دارم آبشارها و دریاها را ببینم و به کویر و جنگل سفر کنم، در واقع دلیل مهم‌تری که وجود دارد این است که اگر همین طور به استفاده از زمین ادامه دهیم و تخریب محیط زیست را ادامه دهیم نسل‌های آینده جایی برای زندگی نخواهند داشت. ما در حال حاضر روزانه 110 میلیون تن دی‌اکسید کربن وارد جو زمین می‌کنیم که خیلی بیشتر از ظرفیت‌هایی است که سیاره ما دارد و چون دمای زمین را بالا می‌برد و باعث می‌شود زمین تب‌دار شود. اگر این تب ادامه یابد زندگی بر روی سیاره زمین امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین موضوع محیط زیست همانطور که گفتم خیلی اهمیت دارد و از دید من محیط زیست یک مساله امنیتی برای انسان است. همه ما یا فرزند داریم یا فرزند‌دار خواهیم شد. اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد در نیمه دوم قرن حاضر سیاره زمین جای مناسبی برای زندگی نخواهد بود.
در سال‌های اخیر توافق بین‌المللی محیط زیست یا همان توافق پاریس به امضای کشورهای جهان رسید. انتظار می‌رفت به خصوص بعد از رفع تحریم‌ها همکاری‌های جامعه بین المللی با ایران بیشتر شود چه چشم‌اندازی برای همکاری‌های جامعه بین‌المللی و سازمان ملل با ایران می‌بینید تا ما بتوانیم از این بحرانهای زیست محیطی عبور کنیم؟
در مورد توافق پاریس باید بگویم دولت ایران همانطور که تعهد کرده است دارد کارش را انجام می‌دهد و طبق توافقی که شده چهار درصد تولید گازهای گلخانه‌یی خود را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه اگر تحریم‌ها برداشته شود ایران 12درصد گازهای گلخانه‌یی را کاهش خواهد داد. ایران در زمینه محیط زیست خیلی کارها انجام می‌دهد اما همچنان کارهای بیشتری هم هست که باید انجام شود. سازمان ملل در ایران حاضر است و تمرکز سنگینی روی محیط زیست دارد. ما فعالیت‌های مالی و پروژه‌هایی که داریم به اندازه‌یی که باید باشد نیست و نیاز به فعالیت‌های بیشتری هست. علاوه بر این داد و ستدهای علمی هم در حال انجام هست. هم ما و هم جامعه جهانی کمک می‌کنیم اما سه کار هست که به نظر من فقط باید خود ایرانی‌ها انجام دهند؛ اول اینکه دولت باید خیلی سریعتر به سمت اقتصاد سبز حرکت کند این امر به این معنی است که بیشتر از انرژی‌های نو و تجدید پذیر همچون انرژی خورشیدی و بادی استفاده شود یا در حوزه حمل و نقل از وسایل نقلیه‌یی که آلودگی کمتری دارند استفاده شود و تمرکز از سوخت‌های فسیلی به سمت انرژی‌های نو حرکت کند. ایران در حال حاضر یکی از ده کشور بزرگ تولید‌کننده گازهای گلخانه‌یی است و دولت باید در این بخش سرمایه‌گذاری کند تا تولید گازهای گلخانه‌یی را کاهش دهد. دومین نکته این است که دولت به کمک بخش خصوصی کمک کند تا وارد فعالیت‌هایی شود که بتواند اثرات گازهای گلخانه‌یی را کم کند. سومین مورد هم کارهایی هست که تمام شهروندان می‌توانند انجام دهند. در واقع کاری که ما به عنوان ساکنین ایران می‌توانیم انجام دهیم این است که آموزش‌های لازم در زمینه محیط زیست را به کودکان بدهیم و تخریب‌های محیط زیست و نحوه جلوگیری از این تخریب‌ها را به آیندگان یاد دهیم.
با این اوصاف چشم‌اندازی برای احیای ارومیه و شادگان وجود دارد؟
همیشه امید وجود دارد؛ اگر امیدی وجود نداشت من پنج سال گذشته که در ایران بودم را صرف پیدا کردن راه‌حل برای این مشکلات نمی‌کردم. ولی مشکل خود به خود حل نخواهد شد. در خلال 15 سال گذشته تلاش کردیم دریاچه ارومیه را نجات دهیم. سال گذشته همین موقع‌ها بود که از ارومیه بازدید کردم با چشمان خود دیدم که شرایط در حال بهبود است. این بهبود شرایط دریاچه ارومیه به خاطر تلاش‌های جوامع محلی، مقامات استانی و کشوری و کشور ژاپن به عنوان کمک‌کننده مالی بود. ما در حال بهبود یافتن شرایط بودیم اما متاسفانه در شش هفت ماه گذشته با خشکسالی بسیار بدی مواجه شدیم و این خشکسالی باعث شد خیلی از آبهایی که وارد دریاچه شده بود و خیلی از دستاوردهای ما از بین برود. ولی الان وقت آن نیست که تسلیم شویم در واقع ایرانی‌ها برخلاف خیلی از مردمان کشورهای دیگر خیلی خوب می‌دانند مشکل کجاست و در مورد مصرف بیش از حد آب و تغییرات اقلیم و اثراتی که می‌تواند روی محیط زیست داشته باشد آگاهی دارند. همین آگاهی مردم ایران می‌تواند پایه فعالیت‌هایی باشد که در این حوزه انجام می‌شود. من می‌خواهم از دولت و مردم ایران خواهش کنم روی آبیاری زمین‌های کشاورزی حاشیه دریاچه ارومیه بیشتر تمرکز کرده و نحوه آبیاری خود را عوض کنند چرا که اگر شرایط به همین شکل ادامه یابد تغییری رخ نخواهد داد. علاوه بر این من از دولت و مردم ایران خواهش می‌کنم ورود آلاینده‌ها به تالاب شادگان را متوقف کنند.
