خطر بحران انرژی در پی رواج بیتکوین
گروه انرژی|
بیتکوین ارز دیجیتالی است که در ماههای گذشته بحثهای زیادی به خود اختصاص داده و اظهارنظرهای بسیاری پیرامون آن شکل گرفته است. گاهی خبر از مخالفت برخی سران کشورهای مختلف با آن شنیده میشود و گاهی نیز از ورای مرزها، صحبتهایی در مورد سیاست کشورهای خارجی برای محدودسازی آن به گوش میرسد. با این حال، این ارز دیجیتال و سایر ارزهای مشابه به روند صعودی خود ادامه داده و رواج بسیاری در بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان خود پیدا کردهاند. در این میان میزان بالای مصرف برق برای تولید بیتکوین یکی از مسائلی است که در حال تبدیل شدن به دغدغهیی بینالمللی است.
بر اساس ارزیابی تحلیلگران موسسه مورگان استنلی، فعالیتهای رایانهیی برای تولید بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتالی که اصطلاحا ماینینگ خوانده میشود، در سال 2018 مستلزم صرف 125میلیارد کیلووات ساعت برق بیشتر است که معادل حدود 0.6 درصد از کل مصرف جهانی برق به شمار مىرود. این رقم به معنای آن است که مصرف برق برای ماینینگ در عرض یکسال سهبرابر خواهد شد. بر این اساس، احتمالا در سال 2018 به اندازه کل برق مصرفی کشور آرژانتین به مصرف برق تولیدکنندگان بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال افزوده میشود. در سال 2017 مصرف برق بیتکوین برابر با
36 میلیارد کیلووات ساعت بود که معادل مصرف برق یکسال قطر است.
با افزایش فعالیتهای ماینینگ، مصرف برق مورد نیاز برای تولید بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال در سال 2018 به رقمی خواهد رسید که بیش از میزان مصرف برق پیشبینی شده برای خودروهای الکتریکی در سال 2025 است. براساس یکی از برآوردهای مجله فورچون نیز مصرف برق مجموع خودروهای تسلای جهان در سال 2017 (که به 280 هزار دستگاه میرسیدند)، احتمالا کمتر از 1.3 میلیارد کیلووات ساعت برق بود (در مقابل 36 میلیارد کیلووات مصرفی در ساخت بیتکوین). در این برآورد از دادههای آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده استفاده شده است. براین اساس، فرض شده که هر خودرو برقی 15هزار مایل مسافت طی کرده و در هر 100 مایل نیز
30 کیلووات برق مصرف میکند (میانگین مصرف برق مدل 3 و مدل اس تسلا) . این بدان معناست که در سال گذشته، تولید بیتکوین، 29برابر بیش از مصرف برق تمام خودروهای تسلا در سراسر جهان هزینه انرژی داشته است.
مصرف بیش از حد برق در ارزهای دیجیتال به دلیل آن است که برای تولید هر واحد آنها نیاز به حل مسائل پیچیده ریاضی است؛ مسائل و تجزیه و تحلیلهایی که تنها با استفاده از چند کامپیوتر همزمان یا یک ابرکامپیوتر انجام میشود. این کامپیوترها معمولا به صورت شبانهروزی روشن بوده و با تمام توان کار میکنند. با توجه به آنکه در معاملات با بیتکوین، گزینههای واسطهیی مانند بانک حذف میشوند، نیاز است که همواره معاملات بسیاری در شبکه حل شوند و به این صورت، امنیت مالی از طریق بلاکچینها تامین میشود. اما مصرف بالای برق این ارز، موضوع مهمی است که نمیتوان از آن غافل شد. (این اعتقاد وجود دارد که سایر ارزهای دیجیتال، مصرف برق بسیار کمتری دارند.)
مورگان استنلی برآورد میکند که برای تولید هر بیتکوین، بین 3 هزار تا 7 هزار دلار هزینه نیاز است؛ این هزینه هم شامل قیمت انرژی مصرفی میشود و هم شامل سختافزارهای مورد نیاز.
تحلیلگران مورگان استنلی در گزارشی که درباره مصرف برق بیتکوین منتشر کردند، بیان داشتند: «با توجه به قیمتهای کنونی بیتکوین که اکنون بین 10هزار دلار تا 20هزار دلار در نوسان است، ماینینگ، فعالیتی بسیار سودآور است و انتظار میرود که با رشد این فعالیتها، مصرف برق هم روندی صعودی داشته باشد.» با این حال تحلیلگران هیچ ارتباطی بین قیمت بیتکوین و هزینههای برق مشاهده نمیکنند. آنها اعتقاد دارند خریداران این نوع از ارزها متوجه نیستند که چه میزان انرژی برای تولید هر بیتکوین صرف شده است. این موضوع همچنین به معنای آن است که با وجود نوسانات زیاد قیمت ارزهای دیجیتال (و حساسیت آنها در مقابل کوچکترین خبرها)، قیمت آنها احتمالا در مقابل تغییر قیمت انرژی شکننده نباشد.
تحلیلگران مورگان استنلی در گزارش خود بیان کردند: «هزینههای برق در کوتاهمدت، اثری بر وضعیت فعالیتهای ماینینگ و قیمت بیتکوین ندارد. سال 2017 این موضوع اثبات شد که قیمت این ارزها به شکل اصولی تعیین نمیشود.»
در این ارزیابی آمده است: «اگر روند رشد ارزهای دیجیتال ادامه یابد، ما انتظار داریم که میزان مصرف برق برای فعالیتهای ماینینگ افزایش یابد.» این عامل میتواند، انگیزهیی برای شرکتهای سرمایهگذار در زمینه انرژیهای بادی و خورشیدی شود تا هزینههای کمتری در تولید برق خود متحمل شوند. از سوی دیگر ممکن است به زودی راهی یافت شود که میزان مصرف برق بیتکوین و ارزهای دیجیتال مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. با این حال تا آن زمان کشورهای مختلفی در مورد مصرف بیرویه این ارزها جهتگیری کردهاند؛ حتی کشوری مانند چین که ظرفیتهای نیروگاهی مازادی دارد و قیمت برق تولید آن بسیار پایین است. بر اساس گزارش مورگان استنلی، فعالان در زمینه ماینینگ، احتمالا تمرکز خود را معطوف مناطقی نظیر چین، غرب میانه امریکا و شمال غرب منطقه پاسیفیک خواهند کرد که هزینه مصرف برق در آنها پایین است. با این حال اخبار جدید سیانان حکایت از آن دارند که مسوولان چین نیز به دنبال راهکاری برای این وضعیت هستند. برخی مقامهای آگاه عنوان کردند که چهارشنبه گذشته در «بانک مردم» چین، جلسه محرمانهیی در رابطه با میزان مصرف بالای تولیدکنندگان بیتکوین برگزار شده تا در مورد شرایط تصمیمگیری شود. این مقامهای آگاه عنوان نکردند که مسوولان چینی به چه شکلی قصد دارند تا میزان مصرف برق تولیدکنندگان بیتکوین را محدود کنند. با این حال مسوولان چینی نگران سوءاستفاده تولیدکنندگان بیتکوین از قیمتهای پایین برق کشور خود هستند. این موضوع به ویژه در مناطق محروم بیشتر مشاهده میشود و میتواند تامین برق محلی را به خطر بیندازد. گفته میشود که برخی تولیدکنندگان ارزهای دیجیتال، تاسیسات ماینینگ خود را در کنار نیروگاههای برقابی در استانهای سیچوان و یونان مستقر کردهاند تا از نظر تامین برق ارزانقیمت نگرانی نداشته باشند. با این حال گسترش فعالیتهای آنها مسوولان چینی را به فکر راه چاره انداخته است.