دایره مینا
جلسه روز گذشته اتاق تهران با وزیر بهداشت حاشیه‌های زیادی را به همراه داشت. هفته گذشته به تشکل‌های حوزه بهداشت و سلامت اعلام شد که روز یکشنبه جلسه‌یی با وزیر بهداشت در اتاق تهران با محوریت بحث بخش خصوصی و سلامت برگزار می‌شود. اما روز شنبه اتاق تهران در نامه‌یی به برخی تشکل‌های دعوت شده اعلام کرد که این جلسه به دلیل برنامه‌های وزیر لغو و به زمان دیگری موکول شد. با وجود این در همان روز خبرنگاران به این جلسه دعوت شدند و جلسه روز یکشنبه طبق برنامه قبلی برگزار شد ولی بسیاری از تشکل‌های فعال در این حوزه با تصور لغو جلسه در آن حضور نیافتند. همین موضوع باعث شد که این تشکل‌ها واکنش‌های تندی نسبت به این اقدام داشته باشند. برای مثال حمید مقیمی، نایب‌رییس و دبیر انجمن واردکنندگان فراورده‌های بهداشتی و آرایشی در گفت‌وگو با «تعادل» اعلام کرد: متاسفانه اتاق تهران جلسات را به صورت VIP و صرفا برای نزدیکان خود برگزار می‌کند.
جلسه در روز هیات نمایندگان
از همان موقع که خبر برگزاری این جلسه در روز یکشنبه اعلام شد بسیاری تعجب کردند که چرا اتاق تهران در روز برگزاری هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران یک وزیر را دعوت کرده است. پس از لغو نیز بسیاری این تصور را داشتند برای اینکه جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران تحت‌الشعاع قرار نگیرد جلسه را به زمان دیگری موکول کرده است. با این حال برگزاری این جلسه با واکنش تندی روبرو شد که شاید اگر از ابتدا برخی تشکل‌ها دعوت نمی‌شدند تا این اندازه شاهد موضع‌گیری نبودیم. حمید مقیمی، نایب‌رییس و دبیر انجمن واردکنندگان فراورده‌های بهداشتی و آرایشی ایران در گفت‌وگو با تعادل می‌گوید ما به‌شدت به این رفتار اتاق تهران معترض هستیم و دلیلی نداشت در حالی که جلسه پا بر جا است به صورت کتبی به ما بگویند که وزیر جلسه راعقب انداخته است. وی تاکید داشت اتاق عملا برخی جلسات را به شکل VIP برگزار می‌کنند و منافع حاصل از آن تنها به بعضی از افراد خودی می‌رسد. مقیمی تاکید داشت درباره این جلسه دو حالت وجود دارد یا امتیازاتی وجود داشته است که قرار نبود مساله به گوش همه برسد یا اینکه اتاق نگران بود که بعضی حرف‌ها نباید گفته شود. وی افزود با توجه به اینکه فدراسیون اقتصاد سلامت در این جلسه حضور داشته است وی به نشانه اعتراض در جلسه بعدی از فدراسیون شرکت نخواهد کرد.
اتاق تهران چه امتیازی از وزیر گرفت؟
در این نشست یک تفاهمنامه میان اتاق بازرگانی تهران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به امضا رسید که براساس آن اتاق تهران حلقه وصل شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت و وزارت بهداشت می‌شود. بر همین اساس روز گذشته انجمن شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت نیز تاسیس شد. در این رابطه مسعود خوانساری رییس اتاق تهران در سخنرانی خود گفت: امروز با حضور وزیر بهداشت، انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت تشکیل می‌شود که تشکیل چنین انجمن‌هایی قطعا در ارتباط با هم‌صدایی و حل مشکلات آنها بسیار می‌تواند موثر و مفید باشد. رییس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: ما در اتاق بازرگانی تهران آماده‌ایم تا با حمایت از همه تشکل‌ها و تشکلی که امروز در حوزه سلامت تشکیل خواهد شد، کمک‌های لازم را به این تشکل‌ها داشته باشیم و بتوانیم نقش مطالبه‌گری را برای آنها ایفا کنیم و این تشکل شروع‌کننده تحولات زیادی در کشور باشد.
نکته جالب در صحبت‌های دیروز خوانساری این بود که وی تعداد تشکل‌های زیرمجموعه اتاق تهران را 180 تشکل اعلام کرد. مشخص نیست تشکل‌های کشوری نیز در این آمار محاسبه شده‌اند یا خیر. رییس اتاق بازرگانی تهران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود گفت که در سال‌های آینده اقتصاد جهان همچنین ایران به سمت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان حرکت خواهد کرد که ما نیز از اکنون باید آمادگی لازم را داشته باشیم. خوانساری با اشاره به طلب سنگین دولت به بخش درمان و سلامت کشور تصریح کرد: اکنون فشار بسیاری روی وزارت بهداشت بابت این طلب وجود دارد و دولت هر چه زودتر باید درباره طلب بخش خصوصی تصمیم‌گیری کند.
فعالیت کمرنگ بخش خصوصی در صنعت دارو
در این جلسه، حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: درست است که باید از تولید داخل حمایت کنیم اما تا کجا و به چه قیمتی؟ بازار را با ۲۰ درصد بالاتر از قیمت جهانی هم حاضریم در اختیار تولید داخل قرار دهیم اما نمی‌توانیم پول مردم و بیت‌المال را صرف خرید کالای گران بکنیم. وی اظهار داشت: ما سانتریفیوژ نمی‌خریم، قرص و دارو و تخت و کپسول و دستگاه‌های پزشکی می‌خریم و قطعا قیمت مولفه تعیین‌کننده‌یی است.
به گفته قاضی‌زاده هاشمی، از توسعه صادرات در حوزه بهداشت و درمان کاملا حمایت می‌کنیم. بنگاهی که بتواند در این حوزه صادرات داشته باشد بنگاه موفق و سخت‌کوشی است. وی اظهار داشت: باید ببینیم بقیه کشورها چه کرده‌اند، سازوکار اقتصادی است که آنها را موفق کرده است. دولت‌ها ناظر و سیاست‌گذار هستند و تولید و اجرا در اختیار بخش خصوصی است. به گفته وزیر بهداشت، هم دولت و هم مجلس نگاه‌شان را به بخش بهداشت و درمان و آموزش تغییر دهد و بخش خصوصی را به رسمیت بشناسد. او گفت: حاضریم فرزندان‌مان به دانشگاه‌های فیلیپین و آسیای شرقی بروند اما در داخل برای بخش خصوصی بخیل هستیم و نمی‌گذاریم بخش خصوصی در بخش آموزش فعال شود. وی افزود: نگاه سوسیالیستی اجازه نمی‌دهد بیمارستان مدرن ساخته شود. می‌گویند بیمارستان مدرن برای پولدارها ساخته می‌شود. مگر پولدارها ایرانی نیستند؟ مگر مسیر توسعه از همین راه نمی‌گذرد؟وی افزود: البته این مساله زمان می‌برد تا بتوانیم نگاه سنتی که فقط ارائه‌کنندگان خدمت دولت باشد را تغییر دهیم. موانع و مشکلات قانونی نیز جدی است و تا سیاست‌مداران به این باور نرسند در این حوزه گشایش برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایجاد نمی‌شود. وزیر بهداشت اضافه کرد: مشکلی که وجود دارد این بوده که در صنعت جزو معدود مواردی که قیمت‌گذاری می‌شود و ممکن است کارشناسی دقیق نباشد، در حوزه سلامت است و مشکل مهم‌تر اینکه خریدار خدمت هم قیمت‌گذاری می‌کند و ما موظفیم که خدمت را بفروشیم. این در حالی بوده که دولت فقط باید خدمت‌گزار و خریدار خدمت باشد. محصولات هم که باید رقابتی بوده و قوانین بازار آزاد را نیز داشته باشد. هاشمی بیان داشت: در زمینه تجهیزات سرمایه‌یی مدت‌ها است که وزارت بهداشت، خرید نمی‌کند و درواقع ما در حوزه بهداشت 50 هزار نفر را در بخش خصوصی به کار گرفتیم و خدمت می‌خریم، ولی در بخش دارو، شبه‌دولت‌ها و دولتی‌ها حضور پررنگ دارند و از دلایل عدم به‌روزرسانی صنعت دارویی کشور همین مساله است که کمتر فرصت برای بخش خصوصی وجود دارد. وی ادامه داد: نبود بخش خصوصی و فعالیت کمرنگ آن در صنعت دارو مانع رشد جدی در این حوزه به شمار می‌رود. در دنیا بالاترین سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه سلامت است و حتی این مساله از حوزه نفت و گاز نیز گردش اقتصادی فعال‌تری دارد. وزیر بهداشت افزود: ولی در ایران گمان می‌کنیم که اگر همه کارها را خودمان انجام دهیم، به نفع مردم است درحالی که این مساله کیفیت‌ها را کاهش داده و هزینه‌ها را بیشتر می‌کند؛ چراکه در برخی بخش‌ها ازآنجاکه دولت توانمندی مالی ندارد با سرکوب کردن قیمت‌ها در دسترسی و عدالت در خدمات سلامت مشکل ایجاد می‌شود و باید این موضوع تغییر کند. هاشمی گفت: باید شاهد فعالیت بیمه‌های متعدد غیردولتی نیز باشیم. البته این بیمه‌ها باید واقعاً بیمه باشند و ریسک‌پذیر نبوده تا شاهد موفقیت‌های بیشتر در این
حوزه باشیم.
وی با تاکید بر اینکه فرصت برای بخش خصوصی در حوزه خدمات، تجهیزات و دارو باید فراهم شود، گفت: در سه دهه گذشته در حوزه بهداشت و درمان خوب کار شده و اقلام دارویی ما حتی نسبت به کشورهایی همچون روسیه و آفریقای‌جنوبی بیشتر است. وزیر بهداشت افزود: هر سال در کشور 20 قلم دارو را روانه بازار می‌کنیم و بخشی نیز صادر می‌شود. همچنین هیچ دارویی را رونمایی نکرده مگر در بازار نسخه آن وجود داشته باشد. درباره واکسن و تجهیزات پزشکی نیز همین طور است.
هاشمی در ادامه اضافه کرد: اخیراً اعتبارات طرف خارجی بعد از برجام فراهم شده است و فرصت برای سرمایه‌گذاری مشترک و حتی خالص خارجی ایجاد شده است و درحالی که بانک‌های داخلی نامهربان و بی‌انگیزه‌اند کشورهایی همچون کره، چین و ایتالیا در این راستا عمل کرده و تسهیلاتی را برای فعالیت بخش خصوصی فراهم می‌کنند. وی عنوان کرد: بخش خصوصی می‌تواند در همه زمینه‌ها اعم از ساخت بیمارستان، تکنولوژی، ارتقای فناوری، تجهیزات و... فعالیت کند و باید به این بخش اعتماد کنیم و از این فرصت نیز استفاده کرد. هاشمی با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان خوبی هستند گفت: در حوزه سلامت نباید انتظار داشت که ما محصولی را بخریم که حتی برای فرزند و خانواده خود قبول نداشته و نوع خارجی را تهیه کنیم. بنابراین کیفیت بسیار حائز اهمیت است. وی بیان داشت: اگرچه باید از قیمت داخل حمایت کرد، ولی تا اندازه‌یی می‌توانیم بخش دولتی را حمایت کنیم و بازار را در اختیارشان قرار دهیم و بیش از آن نمی‌توان به بهانه اقتصاد مقاومتی از آنها حمایت کرد. عقل و انصاف نیز حکم نمی‌کند و ما دست کسانی را که در صادرات موفق شده‌اند را بیشتر می‌فشاریم. وزیر بهداشت با بیان اینکه توفیق در صادرات برای ما مهم است، گفت: سیاست وزارت بهداشت حمایت از اقلامی بوده که توانسته در بازار بین‌المللی توانایی خود را نشان دهد. همچنین در حال حاضر در حوزه دارو مشکلی که داریم این بوده که می‌گویند یکی بخر، دو تا ببر. در صورتی‌که اگر قیمت‌ها عادلانه باشد و کیفیت خود؛ دیگر این چه مساله‌یی است؟!
انتقادات به اتاق تهران
بحث انتقادات از عملکرد اتاق تهران تنها منحصر به جلسه دیروز نبود. در هفته‌های اخیر بحث‌های زیادی در زمینه قراردادهایی که دارای بحث‌های مختلفی است از سوی فعالان بخش خصوصی مطرح شده است. اتفاقا در اکثر این جلسات نمایندگان بخش خصوصی حضور ندارند یا اینکه حضار از طیف خاصی هستند. همچنین مساله کمک‌های اتاق تهران به تشکل‌های نزدیک به خود بحث‌های زیادی را ایجاد کرده است.
