تقلای وزارت نیرو برای گریز از جیره‌بندی آب
گروه انرژی| زمستان گرم و بی‌بارش، نه تنها کابوس شهروندان ایران است، بلکه فکر مدیران آب و برق کشور را هم به‌شدت به خود معطوف کرده است. آمارهای جدید وزارت نیرو، حکایت از آن دارند که هم‌اکنون 70درصد مخازن سدهای اطراف تهران خالی هستند. این وضعیت، کم و بیش در تمام مناطق کشور مشاهده می‌شود، اما اکنون خطر تامین آب شرب مورد نیاز مردم تهران، دغدغه اصلی بسیاری از مسوولان شده است. شرایط به حدی مخاطره‌برانگیز است که احتمال جیره‌بندی آب در تابستان 97، هر روز قوت بیشتری می‌گیرد و وزیر نیرو را هم به واکنش نسبت به آن واداشت. رضا اردکانیان در گفت‌وگو با خانه ملت، سخنانی را مطرح کرده است که حکایت از تلاش وزارت نیرو برای گریز از جیره‌بندی آب دارد. با این حال، بدون شک، جیره‌بندی آب هم از گزینه‌هایی خواهد بود که مدیران وزارت نیرو در صورت نیاز، مجبور به استفاده از آن خواهند شد. وزیر نیرو، مانند چند ماه اخیر، از لزوم «مدیریت مصرف» به دست خود مردم سخن گفت؛ با این حال، تفاوت این سخنان در آن است که اکنون راهکار واقعی کردن قیمت آب نیز با مشکل مواجه شده و وزارت نیرو شاید نتواند برای ترغیب مردم به صرفه‌جویی از آن بهره ببرد.
اردکانیان با وجود کاهش شدید بارندگی‌ها در سال 96 در خصوص وضعیت آب شرب در سال آینده بیان داشت: با کمک مردم در سال آینده به گونه‌یی عمل می‌کنیم تا آب شرب جیره‌بندی نشود. وی با اشاره به میزان بارندگی در سال جاری، گفت: هر سال میزان بارندگی را با دوره‌های مختلف مقایسه می‌کنیم، بر همین اساس میزان بارندگی در سال جاری و به ویژه در سه ماه و نیم گذشته کمترین میزان بارندگی در 47 سال گذشته بود. وی ادامه داد: البته در برخی نقاط کشور مانند فلات مرکزی کشور کمترین میزان بارندگی در 50 سال اخیر را تجربه کرده‌ایم. اردکانیان در پایان، باز هم با تاکید بر اینکه عبور از بحران آب باید با همکاری مردم باشد، بیان کرد: در نظر داریم با برنامه‌ریزی، کمبود آب و بارش را مدیریت کنیم. با وجود این امیدواری وزیر نیرو، اصلاح نشدن تعرفه آب، کار دشواری را پیش روی وزارت نیرو قرار داده است؛ به ویژه آنکه با ادامه وضعیت کنونی، احتمالا تابستانی گرم‌تر از سال‌های پیش خواهیم داشت و مصرف آب شدت بیشتری خواهد گرفت. این وضعیت در حالی است که آمارهای وزارت نیرو، حکایت از وضعیت وخیم سدها دارد و در صورت ادامه یافتن بی‌بارانی‌ها احتمالا مخازن آنها از حد کنونی هم بیشتر خالی خواهد شد.
براساس این آمارها، تا پایان دی ماه، از مجموع یک‌میلیارد و ۹۳۰ میلیون مترمکعب ظرفیت مخازن ۵ سد اصلی تامین آب شرب کلان‌شهر تهران (سدهای طالقان، امیرکبیر، ماملو، لار و لتیان)، ۵۸۵ میلیون مترمکعب آب پشت این سدها ذخیره شده است. این رقم به معنای آن است که به‌طور میانگین، 70درصد از مخازن 5 سد اصلی اطراف تهران، خالی است. سد ماملو، وضعیت بهتری در بین این 5 سد دارد و تنها حدود 28 درصد از آن خالی است. بدترین وضعیت را هم سد لار دارد که با 97 درصد خالی بودن مخزن، به سمت خشک شدن کامل پیش می‌رود. در این میان، سد لتیان هم 69 درصد مخزنش خالی است و وضعیت نامناسبی برای تامین آب تهران در تابستان 97 ترسیم می‌کند.
کم شدن سطح آب مخازن سدهای کشور، زنگ هشدار را برای صنعت برق کشور هم به صدا درآورده است؛ چرا که میزان برق تولیدی از محل سدها کاهش خواهد یافت و همزمان با گرمای بیش از حدی که احتمال آن هم کم نیست، مصرف برق کشور، به سطوح بالایی خواهد رسید. در همین رابطه، مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با تاکید بر اینکه تولید برق از نیروگاه‌های برقابی متناسب با حجم مخازن خواهد بود، گفت: تلاش می‌شود آب پشت سدها ذخیره بماند تا در زمان نیاز به برق، آب را رها کنیم. سیدمحمدرضا رضازاده عنوان کرد: اصولا نیروگاه‌های برقابی برای کار و فعالیت در ساعات اوج مصرف طراحی شده‌اند و به همین دلیل نیاز است تا اندک آب موجود در مخازن آنها را برای زمان اوج مصرف برق، نگه داشت. رضازاده با اشاره به اتلاف اجباری آب در این فرآیند، ادامه داد: در رودخانه کارون که دارای پنج سد بهره‌برداری و پشت سر هم هستند، این مزیت وجود دارد که اگر در زمان نیاز به برق، آب رها شد و برق تولید شد، مخزن بزرگی به نام سد گتوند در پایین دست رودخانه کارون وجود دارد که این آب‌های رها شده هدر نمی‌روند و مجددا در آنجا برای مصرف بخش کشاورزی ذخیره و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
