اصلاح دریافت کارمزد از خدمات بانکی
توصیه سیف به مردم: قیمت ارز کاهش می‌یابد و بازار ارز آرام خواهد شد؛ ریسک نکنید
گروه بانک و بیمه احسان شمشیری
روز دوشنبه دوم بهمن 96 هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با حضور فعالان بانکداری و صنعت پرداخت، محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی برگزار شد و موضوعاتی از قبیل چالش کارمزدهای بانکی، ارزهای رمزینه، وضعیت فین تک‌ها و pspها از موضوعات مورد بحث در این همایش بود.
به گزارش«تعادل» رییس کل بانک مرکزی به مردم توصیه کرد: ریسک و خطر موجود در بازار ارز را نپذیرفته و به سمت سرمایه‌گذاری امن حرکت کنند هر چند که به طور حتم به زودی بازار در فضایی آرام حرکت خواهد کرد.
سیف به جریان سودآوری در منابع بانکی و بازار ارز پرداخت و ادامه داد: حدود 4 تا 5 سال گذشته کسی که سرمایه خود را در بانک‌ها سپری کرده و حتی اگر نرخ سود بالای ۲۵درصد هم دریافت نکرده و ۱۵درصد گرفته است حداقل تاکنون منابع او ۸۰ درصد رشد داشته درحالی که اگر در همین مدت سرمایه‌گذاری در ارز انجام شده بود و نرخ دلار را در آن زمان ۳۰۰۰تومان در نظر بگیریم حداکثر سود نگهداری دلار نزدیک به ۵۰ درصد می‌شود.
وی با بیان اینکه درآمد ارزی نسبت به قبل وضعیت بهتری دارد، افزود: با توجه به اینکه قیمت هر بشکه نفت به ۷۰دلار رسیده است، دلیلی ندارد که در بلندمدت وضعیت ارزی دچار نوسان شود. سرمایه‌گذاری در بازار ارز به هیچ‌وجه توجیه اقتصادی ندارد و در روزها و ماه‌های آینده قیمت ارز کاهش می‌یابد. فضای فعلی اقتصاد کشور خوب است و بانک مرکزی بازار را کنترل می‌کند همانطور که قبلا گفتم در دو ماه پایانی سال نرخ ارز روند نزولی خواهد داشت. سرمایه‌گذاری در بازار ارز به هیچ‌وجه توجیه اقتصادی ندارد، کسانی که منابع خود را به ارز تبدیل می‌کنند نهایتا متضرر می‌شوند.
وی با اشاره به سیاست بانک مرکزی در حوزه رمزینه پول‌ها و فناوری‌های مربوط به زنجیره بلوک توضیح داد: اگرچه ظرفیت‌های فناوری زنجیره بلوک می‌تواند جریان تازه‌یی برای روش‌های بانکداری باشد اما تهدیدهایی مانند سفته‌بازی، نوسان شدید قیمتی، حباب‌های موجود در ارزش آنها همچنین از دست رفتن تدریجی خواص این پول‌ها به عنوان ابزار پرداخت قابل اتکاست که تمامی بانک‌های مرکزی جهان ازجمله بانک مرکزی ایران به احتیاط پذیرش و به رسمیت شناختن این پول‌ها تاکید دارد.
سیف گفت: سیاست فعلی بانک مرکزی درباره رمزینه پول‌ها رصد تحولات همچنین تعامل با سایر بانک‌های مرکزی و نهادهای سیاستی و در پیش گرفتن رویه‌هایی است که در آن ریسک و خطرات بالای رمزینه پول‌ها را در نظر گرفته و بتواند از فناوری‌های پشتیبان آنها برای کاربردهای جدید بهره‌برداری کند.
وی در جمع خبرنگاران درباره وضعیت بازار ارز و اقدامات بانک مرکزی برای بازگشت آرامش به این بخش اظهار کرد: من قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهم بهتر است، اشاره‌یی به وضعیت اقتصادی کشور داشته باشیم چراکه در تورم و رشد اقتصادی هم‌اکنون اقتصاد کشور در مسیر درست قرار گرفته و به سمت تحرک و رونق بیشتر حرکت می‌کند.
سیف: ناچار به اصلاح نظام کارمزدی هستیم
همچنین ولی‌الله سیف در نشست میزگرد نوآوری، بازیگران جدید و کارایی در کسب وکار مالی با حضور محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات، ناصر حکیمی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی و علی دیواندری رییس پژوهشکده پولی و بانکی برگزار شد به بیان تازه‌ترین تصمیم بانک مرکزی برای اصلاح نظام کارمزدی پرداخت.
سیف درباره اصلاح مدل کارمزدی و دریافت کارمزد از دستگاه‌های کارتخوان و شرکت‌های پرداخت، اظهار کرد: برای ایجاد تعادل باید ساختار کارمزدی چه در بانکداری الکترونیک چه در سایر خدمات بانکی باید اصلاح شود و ما ناچار به اجرای این مهم هستیم. نظام بانکی با چالش‌هایی رو به رو است که نیاز به اصلاح ساختار جدی در این بخش دارد. برای طبقه‌بندی و اصلاح این چالش‌ها عدم تعادل‌هایی است که باید اصلاح شود که یکی از آنها درآمد و هزینه نظام بانکی است.
وی گفت: بانک‌ها برای ورود به فناوری اطلاعات بنا به شرایط بازار و نگاه رقابتی عموما در نقطه شروع در مسیر بازاریابی به اقتصادی بودن ارائه خدمات بانکی زیاد توجه نداشتند البته این مطلب در سایر خدمات بانک‌ها نیز کاملا مشهود است. در دنیا برای بررسی و ارزیابی ساختار بانک اینکه چه میزان از هزینه‌های جاری از درآمدهای کارمزدی تعیین می‌شود مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ساختار ما هم‌اکنون نامناسب است، اضافه کرد: اگر کارمزد در دنیا حذف شود، بانک برای ادامه حیات مجبور است که هزینه‌ها را به نرخ تسهیلات اضافه کند و در نهایت هزینه تامین مالی را گران می‌کند ولی مشکل ما از این فراتر است. عدم تعادل دارایی و بدهی و نقدینگی نیز مورد توجه بانک مرکزی است که در این خصوص اقداماتی هم انجام شده است.
حل چالش و تعارضات کسب و کارهای نوین
همچنین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: جایگاه فین تک‌ها در اقتصاد ایران درحال گسترش است. کسب وکارهای نوین در شرایط فعلی روز به روز درحال گسترش است و دولت برای اینکه بتواند موانع توسعه و آسیب‌های جاری آن را کاهش دهد درحال برنامه‌ریزی است.
محمدجواد آذری‌جهرمی درباره اینکه برنامه دولت درباره فین تک‌ها در چه مسیری قرار دارد، گفت: کسب وکارهای نوین در گام نخست با تقابل‌های کسب وکارهای سنتی مواجه است و برای نمونه می‌توان به راه‌اندازی استارت‌آپ حمل و نقل شهری اشاره کنیم که ابتدا آژانس‌ها و تاکسیرانی به تقابل با آن پرداخت اما در ادامه با پذیرش شرایط و درک شرایط نوین کسب وکارها این مساله حل و عادی شد.
جهرمی در ادامه به نقش فین تک‌ها در کشور اشاره کرد و گفت: فین تک‌ها روز به روز در اقتصاد کشور درحال گسترش و پیدا کردن جایگاه هستند و به موازات آن بخشی از شکایات در دستگاه قضا نیز مرتبط به این مجموعه نوین در کشور است که بخش عمده‌یی از آن به خاطر شناخت ناکافی از این پدیده است. وجود کسب وکارهای نوین علاوه بر اینکه باعث بزرگ‌تر شدن بازارها می‌شوند به رشد بهره‌وری در اقتصاد هم کمک می‌کنند.
وی دغدغه‌های دستگاه قضا را نیز دغدغه‌های مهم و قابل اعتنایی اعلام کرد که باید به آن نیز توجه ویژه شود تا در یک مسیر تعاملی و با گفت‌وگو بالاخره برای این مساله مهم راه‌حل‌های پایداری ایجاد کنیم.
بانک مرکزی امکان خلق پول نمی‌دهد
همچنین معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با بیان اینکه حدود ۱۲جلسه با استارت‌آپ‌ها برای رفع دغدغه‌های آنها برگزار شد، خاطرنشان کرد: علاوه بر این جلسات و دریافت نظرات آنها نتایج سیاست‌های به دست آمده را روی سایت نیز گذاشتیم تا اگر مشکلات دیگری از سوی استارت‌آپ‌ها وجود دارد که به آن پرداخته نشده نیز از طریق کامنت‌ها دریافت شود.
ارزهای دیجیتال در اوایل سال ۹۷
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرد: مواضع بانک مرکزی درباره ارزهای دیجیتال تا اوایل سال آینده مشخص می‌شود. اگر بخواهیم سرمایه‌گذار با روش‌های سنتی به کار خود ادامه دهد به اتلاف وقت دامن زده‌ایم اگر مسیر تعالی فناوری‌های نوین را پیگیری نکنیم، هرج و مرج رخ خواهد داد.
وی با تاکید بر اینکه مسیر آغاز شده در پرداخت یار، تجمیع‌کننده و متمرکز‌کننده باید ادامه یابد، تصریح کرد: در رابطه با فناوری‌های جدید اکوسیستم ایجاد شده و ما در پدیده‌های فین تک متوقف نخواهیم شد بلکه ادامه مسیر میان‌بخشی خواهد شد. تمرکز عمده روی سامانه‌ها و خدمات پرداخت، تمرکز روی دسترسی‌پذیری به جای محصولات جدید و عدم معرفی محصولات ترکیبی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه است.
وی امکان حذف پول را کماکان در انحصار بانک مرکزی و بانک‌ها بیان و اظهار کرد: امکان خلق پول به فناوران مالی نمی‌دهیم و این مساله در انحصار بانک مرکزی قرار دارد.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی به خطوط قرمز سیاست‌های فناوری اشاره کرد و افزود: فعالیت زیر چتر موسسات مجوز دارد و باید گزارش‌دهی استاندارد و شفافیت‌سازی همچنین کنترل ارتباط بین بانکی توسط بانک مرکزی صورت گیرد.
تعامل بانک‌ها با فین‌تک‌ها
در ادامه مراسم هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، رییس بخش بانکداری حوزه اروپا در موسسه مکنزی گفت: سرمایه‌گذاری در دیجیتال باید به صورت سازماندهی شده انجام گیرد و بانک‌ها هم باید با فین‌تک‌ها شریک شوند.
انریکو لوچینتی رییس بخش بانکداری حوزه اروپا در موسسه مکنزی گفت: این شرکت دارای ۲ هزار شریک از ۸۰ کشور مختلف جهان است که در حوزه مشاوره در امور بانکداری فعالیت دارد. در حال حاضر جهان به سمت بانکداری دیجیتال حرکت می‌کند و این رویه از ۴۰ سال پیش با ورود خودپردازها کلید خورده است. امروزه ۴۰درصد از معاملات به صورت دیجیتال انجام می‌شود و ۳۰درصد فروش‌ها از این بستر عبور می‌کند.
وی خاطرنشان کرد که نفوذ دیجیتال در کشورهای آسیایی سهم ۳۵درصدی به خود گرفته و این موضوع در کشورهای اسکاندیناویایی ۹۵درصد است که در هر دو منطقه بیشترین سهم آن به بانکداری موبایل نسبت داده می‌شود و با ترویج گوشی‌های هوشمند تعامل خوبی میان مشتریان و بانک‌ها به وجود آمده است. همچنین بیش از ۴۰درصد از پروسه‌های کلیدی به صورت دیجیتال انجام می‌شود و به‌طور کل می‌توان گفت که کسب و کار در یک سمت و دیجتیال در سمت دیگر قرار گرفته و هزینه‌ها از بستر دیجیتال ۳۰درصد کاهش پیدا کرده است.
کاهش شعب و محو شدن دستگاه‌های پز
لوچینتی گفت: بانک‌های پیشگام اروپایی بین یک تا ۲میلیارد دلار در حوزه دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بانک‌ها باید در این حوزه با یکدیگر تعامل داشته باشند و باید بانک‌ها در حوزه دیجیتال به صورت تخصصی عمل کنند. شرکت مکنزی پیش‌بینی می‌کند که اکوسیستم بانکی ۶۵درصد از فعالیت‌های دیجیتال بانک به اتوماسیون بانکی تبدیل شود و امروزه شاهد آن هستیم که دستگاه‌های پز در حال محو شدن هستند و پلتفرم‌های جایگزین ویژه‌یی جای آنها را خواهند گرفت که با سیستم‌های عامل تجار در تطابق هستند و می‌توانند رویه بانکداری خود را از بستر آن انجام دهند.
رییس بخش بانکداری حوزه اروپا در موسسه مکنزی گفت: سیستم‌های پیشرفته برای انجام تراکنش‌های مختلف و مدیریت هزینه و درآمد به‌شدت در حال تغییر پیدا کردن هستند و فین‌تک‌ها ۱۵درصد از تجارت جهانی را مدیریت می‌کنند؛ ضمن اینکه بانک‌ها باید یاد بگیرند و با فین‌تک‌ها شریک شوند.
لوچینتی گفت: در آینده ضرورت نیاز به شعب بانکی کمتر خواهد شود و در اروپا تعداد شعب بانک‌ها تا ۵۰درصد کاهش پیدا کرده و به‌طور کل نقش شعب بسیار متفاوت از امروز خواهد بود. در واقع شعب پیشرو فقط بحث مشاوره‌یی و حل و فصل کردن مسائل پیچیده را مدیریت خواهند کرد.
۶۸ درصد تراکنش‌های مالی در شبکه‌ها
همچنین سید ابوطالب نجفی مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک در هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت اظهار داشت: امروزه فشار تحول بر بانک‌ها از سوی بازیگران مختلف مشاهده می‌شود.
این تهدیدها وضعیت بازار بانکی را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است. ۳۳درصد متولدین سال‌های ۱۹۸۰ به بعد اظهار می‌کنند که اصلا به بانک احتیاجی ندارند، همچنین ۶۸درصد مردم جهان تراکنش‌های مالی خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهند، ضمن اینکه ۵۲درصد از مدیران ارشد صنعت بانکی رقبای خود را خارج از صنعت بانکی می‌دانند.
وی بیان داشت: بربر (اخلالگر) یکی از چالش‌های روبه‌روی بازار بانکی به شمار می‌رود و قرار نیست تنها در صنعت بانکداری بماند بلکه به سایر صنعت‌ها نیز سرایت خواهد کرد.
نجفی با بیان اینکه بانک‌های دنیا از طریق ایمیل یا پیامک برای مشتری‌های خود پکیج‌های خاصی را در نظر می‌گیرد، گفت: در ایران پیامک‌هایی که به مشتریان بانک‌ها ارسال می‌شود شامل اینکه ۱۰ هزار تومان بابت پیامک‌های بانکی از حساب شما کسر شده است، دریافت می‌کند.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی مطرح کرد؛ نظام بانکی طلایه‌دار به‌کارگیری فناوری‌های نوین
همچنین علی دیواندری در افتتاحیه هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با بیان اینکه نظام بانکی طلایه‌دار معرفی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در عرصه ارائه خدمات مالی کشور بوده و از آن به عنوان پیشران صنعت فناوری اطلاعات کشور نام می‌برند، اظهار داشت: بر اساس چند دهه تلاش خستگی‌ناپذیر در این زمینه، در حال حاضر کشور ما بر اساس اغلب شاخص‌های جهانی در استفاده از فناوری اطلاعات بانکی در سطح بالایی قرار دارد.
وی افزود: اکنون فناوری اطلاعات جزو لاینفک و جدایی‌ناپذیر نظام بانکی کشور است، به‌طوری که عملیات دستی در بانک‌ها برچیده شده و ورود، نگهداری و تحلیل اطلاعات در حساب‌های بانکی در لحظه و از طریق سیستم‌های بسیار پرقدرت بزرگ مقیاس در حال انجام است.
طبیعتا این حجم عملیات پردازشی نیازمند مردان و زنان متخصص فداکار و هوشمندی است که عمدتا جزو نخبگان کشور بوده و طی سال‌های متمادی در توسعه بانکداری الکترونیک کشور مشغول به کارند.
وی افزود: پیشرفت‌های فناوری باعث ایجاد تحولات ساختاری و توسعه مدل‌های کسب‌‌وکار جدید بالاخص در عرصه ارائه خدمات مالی شده است. در دنیای امروز شاهد ظهور کسبوکارهای نوآورانه‌یی با نام فین‌تک‌ها هستیم که با ارائه خدمات مالی گسترده به یاری بانکداری سنتی آمده‌اند و گسترش فعالیت فین‌تک‌ها در جهان نشان‌دهنده پتانسیل بالای این شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه‌های مختلف است.
دیواندری با اشاره به اینکه بر اساس آخرین آمارها، سرمایه‌گذاری جهانی در فین‌تک‌ها در سه ماهه سوم ۲۰۱۷ بالغ بر ۸.۲میلیارد دلار بوده است، تصریح کرد: نگاهی به نحوه تعامل بانک‌های جهان با این بازیگران جدید حاکی از آن است که بانک‌ها دیگر به این نهادهای تازه‌وارد به عنوان رقیب نمی‌نگرند بلکه با فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب برای فعالیت آنها از نوآوری‌ها، خدمات و محصولاتی که ارائه می‌دهند در جهت ارتقای کارایی خدمت‌رسانی، حداکثر استفاده را کرده و توانسته‌اند از این مسیر عملکرد خود در زمینه سودآوری را بهبود بخشند. از این‌رو تم اصلی هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، حول موضوع «نوآوری، بازیگران جدید و کارایی در کسب و کار مالی» شکل گرفته است.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی خاطرنشان کرد: فین‌تک‌های نوظهور در سال‌های اخیر می‌توانند آغازی برای عصر جدید خدمات مالی مبتنی بر فناوری باشند که با حمایت بانک‌ها و زمینه‌سازی بانک مرکزی توانایی آن را دارند که اکوسیستم بانکی را به نفع مشتریان تغییر دهند.
در حال حاضر که با پیشرفت‌های فناوری، فین‌تک‌های حوزه پرداخت به عنوان پدیده‌یی در حال رشد در کشور مطرح شده‌اند، انتظار می‌رود این استارت‌آپ‌ها بتوانند نظام بانکی را در افزایش کیفیت خدمات یاری رسانند. بانک‌ها نیز برای پاسخ‌دهی موثرتر و دقیق‌تر به نیازهای مشتریان می‌توانند با فراهم آوردن پلتفرم‌های مناسب از ظرفیت بالای این بازیگران جدید در عرصه خدمات مالی بهره‌مند شوند. به بیان دیگر بانک‌ها و فین‌تک‌ها به سمت هم‌زیستی، مشارکت و انتفاع دوجانبه در حال حرکت هستند که این مطلب و موضوعات پیرامونی آن بخش مهمی از محورهای همایش امسال را به خود اختصاص داده است.
وی با بیان اینکه کسب و کارهای نوین می‌توانند فرصت بی‌نظیری را برای رشد و تعمیق صنعت بانکداری کشور، افزایش دسترسی به خدمات مالی، کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی عملیات بانکی رقم بزنند، افزود: علاوه بر مزایایی که استارت‌آپ‌های مالی برای صنعت بانکداری دارند، در دنیای امروز این کسب و کارهای جدید نقش انکارناپذیری در ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند و به نوعی می‌توان گفت به پیشرانی برای توسعه بدل شده‌اند. خلق ایده‌های جدید کارآفرینی و ظهور کسبوکارهای جدید در نتیجه بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، فرصت طلایی را پیش‌روی صنعت مالی و به‌طور کلی اقتصاد کشور قرار داده تا بتوانیم از توسعه در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان برای ایجاد اشتغال در کشور و به تبع آن افزایش رشد اقتصادی بهره ببریم.
وی تصریح کرد: مانند هر سال یکی از اهداف مهم برگزاری این همایش بهره‌مندی از نظرات ارزشمند و تجارب فعالان بین‌المللی در عرصه بانکداری الکترونیک بوده است و در این راستا از صاحب‌نظران و اندیشمندان برجسته و مطرح داخلی و بین‌المللی دعوت شده است تا با سخنان خود ما را از پیشرفت‌های روز جهان در این حوزه مطلع کنند. همچنین علاوه بر کارشناسان و متخصصان امر، از مسوولان کشور و مراجع تصمیم‌گیر نیز جهت حضور در همایش و شرکت در مباحث دعوت به عمل آمده است که با قبول زحمت و حضور خود بر بار علمی و اثرگذاری سیاستی این رویداد افزوده‌اند.
