مردم نگران سرمایه‌گذاری در بیمه عمر نباشند

 حذف مالیات بر ارزش افزوده در بیمه درمان و شخص ثالث     ارائه برنامه بیمه زلزله در صورت عدم تصویب صندوق حوادث طبیعی

گروه بانک و بیمه  محسن شمشیری

رییس کل بیمه مرکزی گفت: مردم نگران سرمایه‌گذاری‌های خود در بخش بیمه عمر نباشند زیرا 25درصد از منابع بیمه عمر به صورت اتکایی اجباری تحت نظارت بیمه مرکزی است و همین اتکایی اجباری نظارت را تقویت می‌کند و نحوه نظارت بر ذخایر را در نظر داریم.

به گزارش «تعادل» عبدالناصر همتی در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران رسانه‌های گروهی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما با این مضمون که با توجه به پایین بودن بهره‌وری و کارایی اقتصاد و مشکلاتی که برای صندوق‌های بازنشستگی، سرمایه‌گذاری، بانک‌ها، موسسات غیرمجاز، بازارهای مختلف سرمایه و ارز و دلار و سکه و طلا و... وجود داشته آیا امکان تداوم سود بالای بیمه‌های عمر در حد 25درصد وجود دارد؟ و این شرکت‌ها در کجا سرمایه‌گذاری می‌کنند که اینقدر سود بالا می‌دهند و باعث جلب سرمایه‌گذاران و رشد بیمه شده‌ها می‌شود و در آینده چه چشم‌اندازی را می‌توان از این سرمایه‌گذاری‌ها در بیمه عمر انتظار داشت؟ اظهار کرد: نباید نگران این نوع سرمایه‌گذاری‌ها باشیم زیرا تحت نظارت بیمه مرکزی هستند و بیمه اتکایی دارند و مبنای عملکردها و سرمایه‌گذاری‌های بنیادی و کلی آنها نیز بررسی می‌شود.

این شرکت‌ها بخش عمده‌یی از سرمایه خود را در بانک‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و سود سپرده دریافت کرده‌اند و این سود سپرده‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها قبلا بالای 20تا 28درصد بوده و سود 25درصدی آنها طبیعی است. البته درحال حاضر با کاهش نرخ تورم و نرخ سود سپرده‌ها باید انتظار داشت که سود سپرده بانکی به زیر 20درصد و 15درصد کاهش یابد همچنین سود بیمه‌های عمر نیز متاثر از کارایی و سودآوری کل اقتصاد تعدیل شود.

همتی ادامه داد: نرخ بازدهی فنی بیمه عمر حدود 15تا 16درصد است و از بابت پرداخت سود سرمایه‌گذاری بیمه‌های عمر نگرانی وجود ندارد و پیش‌بینی می‌شود که سود 25درصد به تدریج به سمت 17تا 18درصد حرکت کند.

وی تاکید کرد: بررسی روند 50 سال اخیر در ملک و دارایی و ساختمان و مسکن و زمین نشان می‌دهد اگرچه چند سال ممکن است با رکود مواجه شود اما در مجموع به طور متوسط 25تا 30درصد رشد قیمت سالانه داشته لذا سرمایه‌گذاری‌های بیمه عمر که در بلندمدت رخ می‌دهد در بانک‌ها، ملک و دارایی و زمین و ساختمان و بخش‌های دیگر در بلندمدت سود مورد انتظار و همراه با اطمینان و بدون نگرانی را ایجاد خواهد کرد. بر این اساس آنچه تاکنون بیمه‌های عمر اعلام کرده‌اند، تحقق یافته و برخی از شرکت‌ها در بانک‌های وابسته به خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

وی افزود: وضعیت شرکت‌های بیمه در سال‌های اخیر بهتر شده و در بخش درمان و شخص ثالث و بیمه مسوولیت که مشکلات بیشتر بوده، وضعیت حق بیمه و خسارت‌ها بهتر شده است. اگر مطالبات شرکت‌های بیمه از سایر بخش‌های اقتصاد پرداخت شود، وضعیت سود و سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه بهتر خواهد شد.

همتی در پاسخ به پرسشی در مورد دستاوردهای برجام در صنعت بیمه گفت: مشکل اساسی در دوره پس از برجام در صنعت بیمه نداریم جز انتقال پول در شبکه بانکی و معاملات ارزی و دلاری که برای کل اقتصاد وجود دارد و صنعت بیمه توانسته از دستاوردهای برجام منتفع شود.

وی در پاسخ به نحوه محاسبه تعهد پرداخت خسارت خودروهای بالای 140میلیون تومان گفت: قیمت خودرو به هر قیمتی که باشد با مبنای پرداخت خسارت 140میلیون تومان تقسیم بر قیمت خودرو محاسبه می‌شود. به عنوان مثال اگر قیمت خودرو 280میلیون تومان باشد مبلغ 140میلیون تقسیم بر 280میلیون مساوی یک دوم یا 50 درصد خواهد شد و مثلا اگر خودرو بیمه شده با قیمت بالای 140میلیون تومان مثلا در تصادف 40میلیون تومان خسارت ببیند 50 درصد آن مساوی 20 میلیون تومان در تعهد شرکت بیمه است.

وی افزود: سهم بیمه عمر از پرتفوی صنعت بیمه از 8 درصد در سال 91 به نزدیک 14درصد در سال 96 رسیده و درحال افزایش است و تنها در سال 95 به میزان 2.5میلیون نفر در بیمه عمر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و 14.2میلیون نفر بیمه عمر در کشور دارند. البته در کشورهای جهان سهم بیمه عمر از کل پرتفوی بیمه معادل 50 تا 60 درصد است و باید این مقدار افزایش یابد.

 بیمه زلزله همگانی

همتی در پاسخ به این پرسش که نگرانی مردم از خسارت‌های بیمه زلزله را چگونه می‌توان با وضعیت بهتری مواجه کرد، گفت: تلاش ما بر این است که به صورت قانونی تشکیل صندوق حوادث طبیعی تعیین تکلیف و مصوب شود تا کل کشور از طریق پرداخت حق بیمه‌های مردم منابع مورد نیاز برای پرداخت خسارت را تامین کند و با این منابع می‌توان هم بیمه اتکایی خارجی مناسب گرفت و هم اوراق بهادار بیمه‌یی در بورس عرضه کرد تا در زمان بروز خسارت بتواند یاری‌دهنده مردم باشد. اما اگر این طرح به نتیجه نرسد و به قانون اجباری و همگانی تبدیل نشود. در آن صورت شرکت‌های بیمه طرح‌هایی را به مردم اطلاع‌رسانی خواهند کرد تا با مشارکت مردم بتوانیم مشکلات زلزله را حل کنیم.

وی افزود: حوادث مختلف پلاسکو، قطار دامغان، معدن یورت، زلزله غرب کشور و... با خسارت‌هایی همراه بود که صنعت بیمه تعهدات خود را عمل کرده و تاکنون 80 میلیارد تومان خسارت برای زلزله غرب پرداخت کرده که پیش‌بینی می‌شود تا 170میلیارد تومان کل تعهد بیمه انجام شود.

 عملکرد 9 ماهه

وی در مورد عملکرد 9ماهه این صنعت گفت: میزان ذخایر فنی و ریاضی بیمه‌ها به 29هزارمیلیارد تومان در سال 95 رسیده و اکنون 33هزارمیلیارد تومان است. صنعت بیمه رشد 20درصدی در 9ماه اول سال 96 داشته و 145هزارمیلیارد ریال خسارت پرداخته البته خسارت‌های معوقه نیز باید به این رقم اضافه شود. 30شرکت فعال این صنعت معادل 42.7میلیون بیمه‌نامه فروخته‌اند و 41.2میلیون پرونده پرداخت خسارت داشته‌اند و ضریب نفوذ بیمه یعنی حق بیمه‌ها تولید ناخالص داخلی را به 2.2درصد رسانده‌اند که البته باید افزایش یابد.

 اصلاح واریز سود سپرده به خزانه

عبدالناصر همتی در مورد مصوبه کمیسیون تلفیق مبنی بر واریز سود سپرده برخی دستگاه‌ها و نهادها ازجمله بیمه‌های دولتی به خزانه گفت: اشتباهی در مصوبه تلفیق شده بود اما در جمع‌بندی نهایی کمیسیون تلفیق اصلاح شد، درنهایت شرکت‌های بیمه و بانک‌های دولتی از مصوبه مستثنا شدند.

رییس کل بیمه مرکزی افزود: بیمه‌های دولتی منابع مردم را دراختیار دارند، بنابراین از این نظر دولتی تلقی نمی‌شوند. بیمه‌ها باید لااقل 30درصد منابع‌شان را نزد بانک‌های دولتی به‌صورت نقد نگه دارند تا در صورت بروز حوادث بلافاصله اقدام به پرداخت خسارت کنند.

 صدور مجوز بیمه تخصصی

همتی درمورد صدور مجوز برای بیمه‌های جنرال اظهار داشت: فعلا صدور مجوز بیمه‌های جنرال سیاست ما نیست. حتی پیشنهاد کرده‌ایم به شرکت‌هایی که بیمه‌های عمر 20 تا 30درصد پرتفوی‌شان است اقدام به تشکیل بیمه‌های تخصصی کنند و شرکت‌ها به جای بیمه جنرال به سمت بیمه تخصصی بروند و در حال حاضر به اندازه کافی بیمه عمومی و جنرال که در همه رشته‌ها فعالیت می‌کنند، داریم.

 ۴۰۰ میلیارد تومان تعهد بیمه توسعه

همتی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درخصوص روند کند احیای بیمه توسعه، ایفای تعهدات آن و اینکه همچنان برخی اعضای هیات‌مدیره این شرکت با داشتن حکم کیفری فعالیت دارند، گفت: اتفاقی که درباره بیمه توسعه افتاد، این بود که تعهدات در ابتدا آن‌قدر به نظر نمی‌رسید که ما الان به آن رسیده‌ایم. گمان می‌کردیم تعهدات بیمه توسعه با 800 - 700میلیارد تومان تمام می‌شود، اما تا الان بالغ بر 800میلیارد تومان پرداخت شده و تاکنون ‌آنچه بیمه ایران بابت تعهدات بیمه توسعه پرداخته‌ است، مابه‌ازای آن را ملک و دارایی گرفته‌ و براساس محاسبات انجام گرفته، بالغ بر 400 میلیارد تومان دیگر از تعهدات بیمه توسعه باقی مانده و ما نیاز داریم تا سهامداران و اعضای هیات‌مدیره باشند و به رسیدگی و تکمیل پرونده کمک کنند.

وی با اشاره به اینکه در هفته جاری در قوه قضاییه جلسه خواهیم داشت تا درباره مابقی تعهدات اقدام شود، گفت: مشکل طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده بیمه توسعه به این دلیل است که نمی‌خواهیم بدون گرفتن اموال و دارایی صاحبان شرکت پرداخت خسارات انجام شود. باید تعدادی از وثیقه‌ها و دارایی‌ها که بازداشت شده و بدهی دارد، آزاد شود تا بتوان از طریق آن منابع دیگری برای پرداخت تعهدات آزاد کرد.

همتی تصریح کرد: ایفای تعهدات تمام کسانی که اضطراری و فوری بوده یا به خاطر این پرونده در زندان به‌سر می‌بردند، انجام شده است و درباره ادامه فعالیت اعضای هیات‌مدیره با وجود داشتن حکم کیفری هم باید بگویم شرکت هم‌اکنون فعالیتی ندارد، بنابراین تفاوتی هم نمی‌کند که اعضای هیات‌مدیره به فعالیت‌شان ادامه دهند.

رییس کل بیمه مرکزی درخصوص پرونده شرکت بیمه آینده‌سازان حافظ نیز گفت: معتقدیم آینده‌سازان حافظ باید ضوابط بیمه مرکزی را بپذیرد. در تلاش هستیم این شرکت با مقررات صنعت بیمه مرکزی تطبیق پیدا کند و زیر چتر بیمه مرکزی بیاید.

وی از آمادگی بیمه مرکزی در این رابطه در صورت جدی بودن صاحبان سهام شرکت خبر داد.

 پاسخ به انتقادات در بازار اتکایی

رییس کل بیمه مرکزی همچنین در پاسخ به انتقاداتی که از حضور بیمه مرکزی در بازار اتکایی و عدم انتفاع بیمه‌های خصوصی فعال در این حوزه از این بازار می‌شود نیز گفت: شرکت‌هایی که انتقاد می‌کنند حاضر به پوشش اتکایی رشته‌های پرریسک مانند شخص ثالث، درمان یا شخص ثالث نیستند، بلکه از پرتفوی بیمه مرکزی گوشت لخم آن را می‌خواهند.

وی ادامه داد: بارها گفته‌ایم هر کسی از حق اتکایی بیمه مرکزی پرتفوی را می‌خواهد ما آماده واگذاری هستیم.  همتی با اشاره به عملکرد یک بیمه اتکایی خصوصی و منتقد در این زمینه گفت: این شرکت 200میلیارد تومان سرمایه و تنها 50 میلیارد حق بیمه دارد، در حالی که شرکت بیمه باید ریسک را پذیرفته و به جامعه خدمات بدهد و در بخش بیمه اتکایی فعالیت کند در حالی که بخش عمده سود خود را به خاطر سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیربیمه‌یی کسب کرده است.

وی ادامه داد: این شرکت پول‌هایش عمدتا در بانک است و بیشتر یک شرکت سرمایه‌گذاری است تا بیمه‌یی و اگر به این رویه ادامه دهد مجوز آن را لغو خواهیم کرد. این شرکت با مبلغ حق بیمه 50میلیارد تومان که سرمایه آن چهار برابر حق بیمه است در مقایسه با 5 هزار میلیارد تومان حق بیمه اتکایی بیمه مرکزی نشان می‌دهد که در جذب بیمه اتکایی فعالیت زیادی نداشته است.

 حذف مالیات ارزش افزوده درمان و ثالث

رییس کل بیمه مرکزی همچنین درخصوص وضعیت مالیات ارزش افزوده بیمه‌نامه‌های زندگی گفت: اصلاحیه قانون مالیات بر ارزش افزوده در کمیسیون اقتصادی مجلس در حال بررسی است و تا به حال تنها با حذف مالیات ارزش افزوده بیمه‌های درمان موافقت شده و تلاش بر این است که مالیات بر ارزش افزوده بخش‌های دیگر ازجمله بیمه عمر و ثالث نیز حذف شود اما احتمالا این معافیت شامل بیمه درمان و شخص ثالث خواهد بود.

وی گفت: ما معتقدیم صنعت بیمه برای افزایش ضریب نفوذ در اقتصاد نیازمند حمایت است و نباید مالیات ارزش افزوده بپردازد و این در لایحه پیشنهادی دولت به مجلس نیز آمده بود، در عین حال برخی به مسائل درآمدی دولت در مالیات ارزش افزوده توجه دارند و با این مساله موافق نیستند. هم‌اکنون ذخایر بیمه‌نامه‌های عمر مشمول مالیات ارزش افزوده نیستند و از حق بیمه این مالیات پرداخت می‌شود.