راههای مسدود مدیریت بحران
چهار روز از بارش برف سنگین در تهران و سایر استانهای کشور گذشت، برفی که باز هم شهروندان را غافلگیر کرد و دستگاههای مدیریت بحران کشور را چنان از قافله ماجرا مانند همیشه عقب گذاشت که هنوز هم به گرد آن نرسیدهاند. اگرچه محمدعلی نجفی، شهردار تهران روز یکشنبه یعنی یک روز بعد از شروع بارش برف اعلام کرد شهرداری تهران از بارش برف غافلگیر نشد و سطح خدمات رسانی به شهروندان را مناسب ارزیابی کرد اما چهار روز میشود که شهروندان شهرهای اطراف تهران مانند رباط کریم و استانهای همجوار مانند البرز، به محل کار خود نرسیدند، معابر اصلی در این مناطق همچنان زیر برف مدفون است و نرخ کرایه خودروها هم سر به فلک کشیده است، بازار سیاه ماشین شخصیها در سرمای زمستان داغ شده و از نبود تاکسی سوءاستفاده کرده و با دریافت کرایههای سرسام آور که در مسیر فرودگاه امام خمینی(ره) به یک میلیون هم رسید، جیب شهروندان را خالی میکنند.
وضع تهران هم تعریف چندانی ندارد، جز اتوبانهای اصلی شهر، خیابانهای دیگر هنوز هم برفگیر است، برفی که یخ زده و هر لحظه جان شهروندان را تهدید میکند. زبالهها سه روز است از سطح شهر جمع نشده و درختهایی که باید پیش از این برای بارش برف آماده شده و شاخههای اضافهشان هرس میشد، به دلیل بیتوجهی زیر بار بارش سنگین چهار روز پیش، کمرشان خم شده و شکستند. اگرچه در روزهای برفی، اسنپ و تپسی به سختی پیدا میشد، در معدود مواردی هم که راننده سفر را میپذیرفت نرخ اعلام شده سه برابر روزهای عادی بود. داستان مسافران فرودگاه امام خمینی(ره) هم تراژدی دیگری است. مسافرانی که سه روز پیاپی با اعلام ایرلاینهای مختلف مبنی بر از سرگیری پروازها به فرودگاهی رفتند اما در آنجا متوجه میشدند خبری از پرواز نیست و هزینه چند برابری سفر تا فرودگاه روی دستشان باقی میماند. این وضعیت در حالی است که بارها از سوی صدا و سیما اعلام شده بود مسیرهای منتهی به تهران از شهرهای اطراف باز شده است اما مشاهدات شهروندان حکایت دیگری دارد.
زندگی در رباط کریم مختل است
رباط کریم، چهار روز است در برف پنهان شده، شهروندان ساکن در این شهر چهار روز است به محل کار خود که در شهر تهران بود نرسیدند و روند عادی تردد و حمل و نقل در این شهر مختل است. یکی از شهروندان ساکن در این شهر به «تعادل» میگوید: «روز دوشنبه اعلام کردند، اتوبان از رباط کریم به تهران به دلیل یخزدگی مسدود است. سه شنبه صبح اخبار صدا و سیما حکایت از آن داشت که هر دولاین اتوبان باز شده و تردد همراه با ترافیک سنگین، جریان دارد. اما زمانی که برای رفتن به تهران به ایستگاه تاکسی رفتم تا به محل کار خود بروم، رانندگان تاکسی میگفتند از صباشهر (صبا باتری) به طرف تهران به دلیل یخ زدگی و ناهموار بودن اتوبان اصلا امکان تردد نیست و هیچ کدام از آنها به سمت تهران حرکت نمیکرد. در حالی که کرایه مصوب برای مسیر رباط کریم به تهران، پنچ هزار و 500 تومان است اما چون تاکسیها به دلیل مسدود بودن راه به سمت تهران تردد نمیکردند، خودروهای شخصی با دریافت مبلغ 30 هزار تومان اقدام به مسافرگیری میکردند. نتیجه چنین وضعیتی این شد که چهار روز است به محل کار خود نرفتهام.»
یکی از رانندگان تاکسی که در خط رباط کریم به تهران فعالیت میکند هم میگوید: «وضعیت اتوبان از روز اول که بارش برف آغاز شد تا دیروز تغییر چندانی نکرده است، هنوز هم جاده یخ زده و بطور کامل پاکسازی نشده است بطوری که دوشنبه از ساعت 2 بعد از ظهر از تهران به سمت رباط کریم راه افتادم و ساعت 11 شب رسیدم. در حالی که فاصله تهران تا رباط کریم را در روزهای عادی 45 دقیقهیی طی میکردم.»
شهردار کرج کجاست؟
شهروندان ساکن کرج هم در این چهار روز اوضاعی مشابه سایر شهرها داشتند، خیابانها همچنان مسدود است و برف تردد را مختل کرده است. در حالی که باز هم صدا و سیما به شهروندان اطلاعات غلط داده و آنها را میان جادههای مسدود و پر برف سرگردان کرده است. یکی از شهروندان ساکن کرج به «تعادل» میگوید: «حتی خیابانهای اصلی شهر هم از طرف شهرداری پاکسازی نشده است و اگر هم راه باریکی برای تردد باز شده، با کمک مردم و در نتیجه تردد خودروها بوده است. صبح روز گذشته صدا و سیما اعلام کرد هیچ مسیر مسدودی وجود ندارد در حالی که تا به ابتدای اتوبان تهران- کرج برسم مسیر 20 دقیقهیی را چهار ساعت در راه ماندم و در نهایت به محل کار خود که در تهران بود نرسیدم و مجبور به برگشتن به خانه شدم.
تمام کرج بطور کامل فلج است، هیچ مسیر رفت و آمدی نیست و حتی خیابانهای اصلی هم پاک نشده، باید پرسید شهردار کرج در این وضعیت کجاست؟»
سرگردانی در میدان آزادی
تصور اینکه مختل شدن جریان عادی تردد تنها اتفاقی بود که در شهرهای اطراف تهران و استانهای همجوار رخ داد، تصوری بیهوده است، اگرچه شهردار تهران، بر موضع غافلگیر نشدن این سازمان از برف سنگین چهار روز پیش باقی مانده اما تردد در مسیرهای اصلی شهر تهران خلاف این ادعا را نشان میدهد. پس از گذشت چهار روز از بارش برف سیستمهای حمل و نقل عمومی اعم از پایانههای اتوبوسرانی و تاکسیرانی نیمه تعطیل هستند. شب گذشته مسافران ایستگاه تاکسیرانی پایانه آزادی، که یکی از مهمترین پایانههای پایتخت است در محور تهران به سمت کرج و سایر نقاط، بدون هیچ اتومبیل و امکاناتی ساعتها در تاریکی مطلق بسر بردند.
این موضوع تا جایی ادامه پیدا کرد که مردم به ناچار از تاکسیها و مسافربران شخصی که با
3 برابر کردن کرایه مسیر اقدام به جابهجایی مسافران میکردند رو به رو شدند و به این ترتیب بازارسیاه ماشین شخصیها پر رونق شده و از نیاز مردم سوءاستفاده میکردند. این وضعیت در ادامه مسیر هم همچنان به همین صورت ادامه داشت و پس از خروج از تهران در طول مسیر به سمت فردیس کرج، در کنار جاده مخصوص قطاری از خودروها وجود داشت که با مشکلاتی اعم از یخ زدگی مسیر و نبود ماشینهای امدادرسان مواجه بودند. ترافیک با رسیدن به شهرقدس (قلعه حسنخان) وضعیت وخیمتری پیدا کرد و سرعت حرکت بهشدت کاهش یافت بطوری که خودروها ساعتها در همین مسیر مجبور به توقف شدند.
این در حالی است که شهرداری این منطقه هیچ گونه فعالیتی در راستای بازکردن مسیر، تیغ کشیدن جادهها، خیابانهای شهر و حتی ریختن نمک درگذرگاههای حساس انجام نداده بود و همهچیز بعد از گذشت چهار روز مانند روز نخست بارش برف باقی مانده بود. به تمامی مشکلات تردد و وضعیت وخیم راهها باید فهرست بلند بالایی از جمله افزایش کرایههای ایستگاههای تاکسیرانی و نبود نظارت مشخص بر آنها، نبود ماشینهای امدادرسان، حضور بسیار کمرنگ نیرویهای انتظامی و راهنمایی و رانندگی را هم اضافه کرد تا مشخص شود وضعیت پایتخت بعد از بارش برف که روند عادی طبیعت در فصل زمستان است به چه بحران بزرگی تبدیل میشود.